درمان بیش فعالی کودکان، بهترین روش ها

جستجو برای یافتن بهترین درمان بیش فعالی از جمله چالش‌های پدر و مادرانی است که کودکان‌شان به این اختلال دچار هستند. کودکان مبتلا به بیش فعالی همواره از بی توجهی و ناتوانی در استمرار فعالیت‌ها رنج می‌برند. این کودکان نمی‌توانند صبر کنند، نمی‌توانند در صف بایستند و نمی‌توانند منتظر بمانند. این ناتوانی باعث می‌شود تا آن‌ها در مدرسه و یا محل زندگی تنبیه شده و احساس طرد شدن داشته باشند. از طرفی تنبیه بدنی در این کودکان بیشتر دیده می‌شود که این تنبیه خود می‌تواند آثار زیان باری در آن‌ها به وجود اورد. بنابراین یافتن راهی برای کنترل و درمان بیش فعالی ضروری به نظر می‌رسد.

آیا بیش فعالی قابل درمان است؟
بیش فعالی یکی از انواع اختلالات رفتاری در کودکان است که با به کارگیری همزمان چند روش درمانی قابل درمان است. کودکان می‌توانند با حمایت والدین و اقدامات به موقع آ‌ن‌ها تمرکز و توجه خود را افزایش دهند و همانند کودکان عادی زندگی کنند.
توجه داشته باشید که بیش فعالی در صورتی که در کودکی درمان نشود تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و منجر به مشکلات بسیار زیادی همچون افسردگی می‌شود که فرآیند درمان را سخت می‌کند. بسیاری از والدین از روش‌های صحیح برخورد با کودکان بیش فعال و یا انتخاب بهترین روش درمانی مستأصل می‌شوند. در این زمینه تنها کمک گرفتن از مشاوره کودک می‌تواند راهگشای شما باشد.

درمان بیش فعالی
ابتدا در صورت مشاهده علائم، به تشخیص بیش فعالی می‌پردازند. (برای اطلاع از علائم و علل بیش فعالی کلیک کنید.) پس از تشخیص قطعی این اختلال توسط پزشک، برای درمان بیش فعالی می توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
۱. دارو درمانی بیش فعالی
از دیر باز دارو درمانی برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه - بیش فعالی درمان ارجح بوده است. دارو درمانی به دلیل سرعت بالای پاسخگویی و همچنین نیاز کم به صرف وقت یکی از محبوب‌ترین روش‌هاست. در این روش روانپزشک با تجویز دوز مشخصی از متیل فنیدیت به مبتلایان به بیش فعالی، فعالیت آن‌ها را کنترل می‌کند.
۲. روان درمانی بیش فعالی
والدین بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی آن‌ها را اخلال گر و یا شرور می‌خوانند و به دلیل رفتارهایی که از دید آن‌ها غیراخلاقی است، کودک را به روان درمانگران ارجاع می‌دهند. روان درمانگران بر روی رفتارهای این کودکان کار می‌کنند و سعی می‌کنند با شرطی سازی‌های مختلف رفتار آن‌ها را تغییر دهند. همچنین لازم است والدین از شیوه‌های خاصی در تربیت این کودکان استفاده کنند.
۳. درمان‌های نوروفیدبک بیش فعالی
نوروفیدبک یکی از روش‌های درمانی جدیدتر برای بیش فعالی است و نسبت به دارو درمانی، کاملا بی ضرر است. ویژگی این روش این است که از خود مغز کمک گرفته می‌شود تا بتواند جریان حرکت فکری را تصحیح کند.

آیا دارودرمانی برای اختلال بیش فعالی کافی است؟
معمولا والدین و مربیان با هر گرایش فکری که دارند، سعی می‌کنند تا یکی از این روش‌ها را امتحان کنند. اکثرا والدین و مراقبان دارو درمانی را به تنهایی انتخاب می‌کنند، چرا که این روش ارزان‌تر و سریع‌تر است. اما مشکل دارو درمانی در این است که فرد پس از قطع مصرف، دوباره علائم بیماری را نشان خواهد داد. به همین دلیل بسیار پیشنهاد می‌شود تا در صورت دارو درمانی از درمان مکمل استفاده شود.
تحقیقات نشان می‌دهند کودکانی که دارو درمانی را به عنوان روش تنها انتخاب می‌کنند بعد از دو هفته، دیگر علائم بیماری را نشان نمی‌دهند. اما درمان‌های دیگر بعد از یک ماه علائم به صورت تدریجی محو می‌شود. اما بازگشت علائم بیماری در دارو درمانی بسیار بالاتر از دو روش نورو فیدبک و روان درمانی است. ما در ادامه مکانیزم هریک از درمان‌های نام برده را توضیح خواهیم داد.

نوروفیدبک در درمان بیش فعالی
نوروفیدبک روشی است که به کمک امواج مغزی، جریان رفتار و افکار را در افراد تغییر می‌دهد. در این روش برای مثال به فرد توسط کامپیوتر تصویری ارایه می‌شود. این تصویر ارایه شده اما با جریان تمرکز و تفکر فرد تغییر می‌کند. فرض کنید یک کودک ۷ ساله مبتلا به بیش فعالی روبه روی یک کامپیوتر نشسته و درحال تماشای کارتون مورد علاقه خودش است. همزمان به سر کودک الکترودهایی وصل است که فعالیت عصبی نورون‌ها را ثبت می‌کند.
در ادامه هرگاه این جریان به سمت بی توجهی برود تصویر کارتون کوچک و کوچک‌تر می‌شود. کودک بدون یادگرفتن تکنیکی جدید سعی می‌کند تا تصویر را با توجه خودش بزرگ‌تر کند. رفته رفته کودک نحوه تمرکز کردن و ماندن بر یک موضوع را توسط خودش فرا می‌گیرد. برای اطلاع از درمان‌های نوروفیدبک کلیک کنید.

دارو درمانی بیش فعالی
داروها توسط تغییر دادن شیمی مغز باعث تغییر رفتار افراد می‌شوند. هر رفتاری که ما می‌کنیم ریشه در فعالیت مغزمان دارد. این فعالیت بدین صورت است که فرمانی از مغز صادر شده، به بخش‌های دیگر مغز رفته و در نهایت وارد دستگاه پیکری ما می‌شود و یا می‌تواند به صورت یک فکر باشد و از دستگاه عصبی به ماهیچه‌ها منتقل نشود.
افرادی که رفتار نابهنجار دارند با دارو درمانی به صورت مصنوعی، رفتار خود را تغییر می‌دهند، اما در طی زمان مغز آن‌ها به صورت خودآگاه پی به مشکلات خودش می‌برد و با سرعت کم رفتار را اصلاح می‌کند. اما مشکلاتی مثل مقاومت دارویی و یا اثرات جانبی آن معمولا دلایلی هستند که باعث می‌شود تا خانواده‌ها مجبور شوند مصرف دارو را به مدت محدودی برای فرزند خود ادامه دهند.

روان درمانی در درمان بیش فعالی
روان درمانی مکانیزمی شبیه به عمل نوروفیدبک دارد، با این تفاوت که سعی درمانگر بر این است که رفتارهای مختلف را مرحله به مرحله اصلاح کند. معمولا رواندرمانگران با دادن تکالیف مختلف به افراد مبتلا به کمبود توجه-بیش فعالی در محیط‌های خارج از کلینیک، سعی می‌کنند تا الگوی رفتاری افراد را تغییر دهند و در نهایت آن‌ها را به افرادی بهنجار و طبیعی نزدیک کنند.

سوالات متداول
مدت زمان درمان بیش فعالی در کودکان چقدر است؟
بیش فعالی انواع گوناگونی دارد و مدت زمان درمان آن نیز به عوامل مختلفی از جمله شدت و ضعف بیماری، نوع روش درمانی و همکاری والد و فرزند بستگی دارد. بنابراین نمی‌توان زمان مشخصی را برای آن تعیین کرد.
درمان بیش فعالی بزرگسالان چگونه صورت می‌گیرد؟
درمان این اختلال در بزرگسالان با استفاده از داروهای مخصوص به همراه روان درمانی و درمان‌های شناختی رفتاری صورت می‌گیرد.