بواسیر در دوران بارداری، علت و علائم تا درمان دارویی

بواسیر یا هموروئید نوعی تورم و التهاب رگ های خونی ناحیه مقعد است که می تواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. بسیاری از مادران در دوران بارداری با این مشکل روبرو می شوند و یا اگر پیش از بارداری به آن مبتلا بودند، در دوران بارداری شدت بیشتری پیدا می کند. بواسیر نمی تواند به سرعت و ناگهانی ایجاد شود، این مشکل طی زمان و به تدریج بروز می‌کند. علت بواسیر در دوران بارداری افزایش حجم خون، افزایش فشار در مقعد تحت تاثیر وزن بارداری و یبوست در دوران بارداری است. در این میان عوامل ارثی نیز نقش ویژه ای دارند. همچنین نشستن روی سطحی سخت در مدتی طولانی، بلند کردن اشیای سنگین و نیز نشستن یا ایستادن در دوره زمانی طولانی می‌تواند باعث ایجاد بواسیر شود.

علت بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری چیست؟
بواسیر نوعی واریس است که در اطراف مقعد ایجاد می شود، بطوری که رگ‌های انتهای مقعد متورم و ملتهب می‌شوند. بواسیر می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. بطوری که درون مقعد ایجاد می شود و معمولاً بدون درد است، اما به خونریزی گرایش دارد. بواسیر خارجی مثل برآمدگی سختی است که خونریزی‌های خفیف زیر پوستی هستند. برخی از افراد دچار پایین افتادگی بواسیر می‌شوند که از بواسیر داخلی دردناک‌تر است. افتادگی بواسیر از میان مقعد فشار می‌آورد و معمولاً پس از دفع مدفوع از بدن بیرون می‌زند. گاهی، این رگ‌ها در اثر فشار آوردن ماهیچه‌های مقعد برای همیشه بیرون می‌ماند. افزایش حجم خون و یبوست در دوران بارداری علت اصلی بروز بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری می باشد.
افزایش حجم خون
در دوران بارداری حجم خون شما به میزانی افزایش می‌یابد که رگ‌هایتان گشاد می‌شوند. رگ‌هایی که توسط وزن اضافه شده‌ی رحم تان تحت فشار قرار می‌گیرند برای واریسی شدن، تورم یا گشاد شدن غیرعادی آسیب‌پذیرترند، زیرا جنین و رحم درحال رشد شما فشار فزاینده‌ای بر این اعضا وارد می کند.
یبوست در دوران بارداری
بارداری می تواند موجب بروز یبوست شود، یبوست نیز اگر درمان و کنترل نشود می تواند منجر به ابتلا به بواسیر ‌شود، زیرا رگ‌های خونی را ضعیف می کند و منجر به خونریزی می شود. از این رو باید تلاش کنید که از یبوست پیشگیری کنید. برای پیشگیری از یبوست، رژیمی سرشار از فیبر خوراکی داشته باشید، در بیشتر میوه ها و سبزیجات فیبر فراوانی یافت می شود، آب کافی بنوشید و به طور منظم ورزش ‌کنید.
اگر متوجه هر یک از موارد زیر شدید، لطفاً با پزشک یا متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید:
- اگر پس از هفت روز نشانه‌ها بهبود نیافتند یا بدتر شدند.
- تغییر در دفع مدفوع بیش از هفت روز
- درد مداوم در شکم یا ناحیه‌ی مقعد

علائم بواسیر در دوران بارداری
بهتر است برای تشخیص اولیه با علائم بواسیر در دوران بارداری آشنا باشید:
- دردی که در زمان دفع مدفوع یا پس از آن بدتر شود.
- درد تیز و متناوب در ناحیه‌ی مقعدی
- مشاهده‌ی خون روشن و تازه در ناحیه‌ی مقعد یا روی مدفوع
- احساس سوزش در مقعد
- خارش در مقعد
- تکه پوست یا برآمدگی اطراف مقعد
- خروج مواد مخاطی
- درد شدیدی درصورت لخته شدن خون در ناحیه‌ی متورم
اگر دچار هر یک از این نشانه‌ها هستید، به‌ویژه خونریزی باید به سرعت نزد پزشک بروید، زیرا ممکن است این علائم نشان از مشکل بزرگتری در بارداری باشد. اما خوشبختانه هموروئید معمولاً چند هفته پس از تولد نوزاد از بین می رود.

روش های درمان بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری
ترکیب رژیم غذایی مناسب، درمان‌های طبیعی و داروهای بدون نسخه، راهکارهایی‌اند که برای درمان بواسیر دردوران بارداری توصیه می‌شوند.
درمان‌ طبیعی و رژیم غذایی فیبردار برای بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری
درمان‌های طبیعی فراوانی برای بواسیر وجود دارد، اما برای اطمینان از اینکه آیا چنین دارو‌هایی مناسب مشکل شماست یا خیر، پیش از مصرف هر دارویی نخست با پزشک خود مشورت کنید. فراموش نکنید که در دوران بارداری نباید هیچ دارویی را بدون تجویز و مشورت پزشک مصرف کرد.
رژیمی سرشار از فیبر خوراکی شامل سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل به بهبود حرکت روده‌ها کمک می‌کند، بطوری که دفع مدفوع را ساده می‌سازد و به تنظیم آن یاری می‌ رساند. مطمئن شوید که روزانه 6 تا 8 لیوان آب می‌نوشید. پودر نارگیل سرشار از فیبر خوراکی است، پس هنگام پخت و پز از پودر نارگیل به جای آرد استفاده کنید. بهتر است بجای روغن جامد از روغن نارگیل یا زیتون استفاده کنید.
دارو برای درمان بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری
انواع داروها برای درمان بواسیر عبارتند از:
- پمادهای التیام‌بخش (جمع‌کننده‌ی رگ‌های خونی) یا شیاف‌ برای کوچک کردن بواسیر (بدون نسخه در داروخانه دسترس است)
- درمان های تزریقی
- جراحی در آخرین مرحله
درباره‌ شیوه‌های درمانی خود با پزشک مشورت کنید و برنامه‌ای را در نظر بگیرید که برای شما و فرزندتان ایمن است. توجه کنید که مادر باردار نمی تواند مانند افراد دیگر از تمامی روش های درمان برای هر عارضه و مشکلی استفاده کند، زیرا ممکن است سلامت جنین به خطر بیفتد. برای روش درمان مناسب بواسیر در دوران بارداری باید طبق دستور و تجویز پزشک عمل کرد.

نکات مهم برای کاهش و تسکین درد بواسیر یا هموروئید در دوران بارداری
۱- استفاده از دستمال مرطوب نوزاد (اگر دچار بواسیر خارجی هستید و پس از رفتن به دستشویی، خشک کردن آن با دستمال توالت برایتان دردناک است، از دستمال‌های مرطوب پاک‌کننده‌ی نوزاد بهره برید.)
2- بالشت حلقه ای (اگر هنگام نشستن درد دارید، یک بالشت حلقه‌ ای کوچک ویژه نشستن تهیه کنید.)
۳- تغییر حالت بدن (دراز کشیدن به پهلو از وارد شدن فشار بیش از حد به اندام های لگن، محدود شدن جریان خون و منبسط شدن رگ های خونی جلوگیری می کند.)
4- ماساژ (ماساژ دادن ناحیه متورم و دردناک مقعد با استفاده از پارچه نخی خیس شده درد را تسکین می دهد.)
۵- لباس مناسب (از به تن کردن شلوار و لباس زیر تنگ بپرهیزید.)
6- پماد هموروئید (ناحیه متورم و دردناک را دست کم دو بار در روز به پماد هموروئید که توسط پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما تجویز شده آغشته کنید.)