۱۹۸۷۲۲
۹۰۲
۹۰۲
پ

اختلال بیش فعالی در کودکان، عوامل تاثیرگذار کدامند؟

اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD یا ADD) یک اختلال مغزی است که تعداد زیادی از گمانه زنی ها برای علل احتمالی آن وجود دارد.

عوامل تاثیرگذار در بیش فعالی چیست؟ چه چیزی باعث ADHD می شود؟ آیا اختلال بیش فعالی ارثی و ژنتیکی است؟ آیا تحت تأثیر فرهنگ و محیط زیست و تغذیه است؟
البته ما به طور خاص نمی دانیم که واقعاً چه چیزی باعث کم توجهی می شود، اما تحقیقات پزشکی نشان می دهد که برخی توجیهات ژنتیکی و نورولوژیکی برای بعضی از عوامل خارجی که این بیماری را تشدید می کنند، وجود دارد.
اختلال کم توجهی-بیش فعالی ( ADHD یا ADD ) یک اختلال مغزی است که تعداد زیادی از گمانه زنی ها برای علل احتمالی آن وجود دارد، هرچند جامعه پزشکی هنوز نتوانسته علل دقیق آن را مشخص کند.

عوامل تاثیرگذار در بیش فعالی چیست؟
برخی محققان معتقدند که وجود اختلال در ژن مربوط به ایجاد دوپامین، که یک ماده شیمیایی است و توانایی مغز را برای حفظ توجه منظم و مستمر کنترل می کند، ممکن است با ADHD مرتبط باشد. اما در حال حاضر ره آوردهای قطعی در مقابل حجم تصورات و حدس ها برای علل ADHD بسیار ناچیز هستند.
ADHD به طور مستقیم به دلیل تربیت یا برخورد بد والدین، مصرف قند بیش از حد یا بازی های ویدیویی زیاد ایجاد نمی شود. این یک اختلال بیولوژیکی مبتنی بر عملکرد مغز است. مطالعات تصویربرداری مغز و سایر تحقیقات نشان می دهد تفاوت های بسیاری در مغز افراد مبتلا به ADHD نسبت به افراد عادی وجود دارد.
مطالعات دیگری نیز نشان می دهد که داشتن یک خویشاوند مبتلا به این بیماری برای یک کودک مبتلا به ADHD چهار برابر بیشتر از یک کودک سالم است.

آیا بیش فعالی ژنتیکی است؟
شواهد موجود نشان می دهد که ADHD ژنتیکی است و حداقل در برخی از خانواده ها از والدین به کودک منتقل می شود. به نظر می رسد که در برخی خانواده ها سرایت این بیماری جریان داشته باشد.
- یک کودک مبتلا به ADHD چهار برابر احتمال بیشتری دارد که یک خویشاوند مبتلا به ADHD داشته باشد.
- حداقل یک سوم پدرانی که خودشان به ADHD مبتلا بودند، دارای فرزند مبتلا به ADHD هستند.
- در اکثر دوقلوهای یکسان مبتلا، هر دو ADHD دارند.
محققان در ایالات متحده و اروپا در حال حاضر بر روی این موضوع که کدام ژن ها استعداد ابتلا به ADHD را بالا می برند، تحقیق می کنند. دانشمندان در حال بررسی بسیاری از ژن های مختلف هستند که ممکن است در ایجاد ADHD دخیل باشند به خصوص ژن های مرتبط با دوپامین. از آنجا که ADHD اختلالی پیچیده است، آنها بر این باورند که حداقل دو ژن مختلف در بروز آن نقش دارند.
هنوز در مورد جنبه ژنتیکی ADHD کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. کشف ژن هایی که به ایجاد ADHD کمک کنند، می توانند تشخیص این بیماری را نیز ساده تر کنند. همچنین ممکن است درمان های بهتری برای افراد مبتلا پیدا شود.

کدام بخش مغز توسط ADHD تحت تاثیر قرار می گیرد؟
مغز مبتلایان به ADHD اختلافات ساختاری و عملکردی زیادی با بقیه افراد دارند.
اسکن و سایر تصویربرداری های نورولوژیکی نشان داده اند که مغز کودکان مبتلا به ADHD آهسته تر از کودکان سالم رشد می کنند. همچنین مطالعات اخیر به وسیله تصویربرداری fMRI نشان دهنده وجود تفاوت ها در قسمت هایی از مغز است که بسیاری از علائم ADHD را کنترل می کنند.
در کودکان مبتلا به ADHD، چندین قسمت مغز (قشر پیش پیشانی، استریاتوم، عقده های قاعده ای و مخچه) تقریباً ۵% کوچکتر هستند. البته با اینکه این اختلاف میانگین به طور مداوم مشاهده می شود، اما کوچکتر از آن است که برای تشخیص ADHD در یک فرد خاص مفید باشد.
این یافته ها ممکن است روزی منجر به استفاده از تصویر برداری مغزی به عنوان روش اصلی تشخیص ADHD شود، اما برای امروز این یک عمل نادر و تا حدودی چالش برانگیز است.

چگونه ADHD مغز را تحت تاثیر قرار می دهد؟
مغز مبتلایان به ADHD تفاوت های شیمیایی نیز با بقیه دارند.
ADHD اولین اختلالی بود که از طریق کمبود یک پیام رسان عصبی (در این مورد دوپامین) تشخیص داده شد و به داروهایی که برای جبران این کمبود ساخته شده بودند، واکنش نشان داد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD دارای سطوح پایین دوپامین هستند.
به نظر می رسد ADHD فعالیت های پیام رسان عصبی را در چهار منطقه عملکردی مغز مختل می کند:
- قشر پیشانی: این قسمت عملکرد سطح بالایی را در حفظ توجه، سازماندهی و عملکرد اجرایی تنظیم می کند. کمبود دوپامین در این ناحیه از مغز ممکن است موجب بی توجهی، مشکلات در سازماندهی و یا اختلال در عملکرد اجرایی شود.
- دستگاه کناره ای (سامانه لیمبیک): این ناحیه در قسمت عمیق تر مغز قرار دارد و احساسات ما را تنظیم می کند. کمبود دوپامین در این ناحیه ممکن است منجر به بی توجهی، کم حواسی یا بی ثباتی احساسی شود.
- عقده های قاعده ای: این مدارهای عصبی ارتباطات را در مغز تنظیم می کنند. اطلاعات از تمام مناطق مغز وارد عقده های قاعده ای شده و سپس به قسمتهای مرتبط در مغز منتقل می شوند. کمبود دوپامین در عقده های قاعده ای می تواند باعث هدایت نادرست اطلاعات و کمبود توجه شود.
- دستگاه فعال کننده مشبک (RAS): این سیستم رله کننده مهم بین مسیرهای بسیاری است که وارد مغز شده و از آن خارج می شوند. کمبود دوپامین در RAS ممکن است باعث بی توجهی، پرخاشگری یا بیش فعالی شود.
این چهار قسمت با یکدیگر تعامل دارند، بنابراین بروز نقص در یک منطقه ممکن است در نواحی دیگر نیز مشکل ایجاد کند. ADHD مولود وجود مشکلات در یک یا چند منطقه است.

آیا ADHD ناشی از سموم و آلودگی است؟
تحقیقات علمی نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، مصرف روزمره انواع سموم موجود در غذاها، استفاده از شوینده های شیمیایی، لوازم بهداشتی شیمیایی و شخصی مانند برخی خمیر دندان ها ممکن است به اختلالاتی نظیر ADHD، اوتیسم و ناتوانی در یادگیری بینجامد.
به خصوص نوزادان و کودکان از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی آسیب پذیر هستند زیرا سیستم های بیولوژیکی آنها هنوز در حال رشد است. اگر در طول پروسه رشد جنین، بخش های حیاتی بدن در معرض مقادیر بسیار کمی از سموم قرار بگیرد، می تواند تاثیر ماندگار بر مغز و سلامت جسمی کودک داشته باشد. هنگامی که سموم باعث اختلال رشد مغز می شوند، نارسایی هایی مانند ADHD می توانند رخ دهند.
در سال ۲۰۱۰، انجمن نارسایی رشد و یادگیری (LDDI) اولین گزارش رسمی را درباره تاثیر آلودگی های شیمیایی در یادگیری و آموزش افراد جامعه تحت عنوان " چگونگی مواد شیمیایی ممکن است فکر کردن ما را تحت تاثیر قرار دهد؟" منتشر کرد.
این مقاله نتیجه گیری می کند که شما برای اینکه از مواد شیمیایی آسیب ببینید لزوماً مجبور نیستید کنار یک محل زباله دان زندگی کنید. انواع نمونه های مواد شیمیایی در خانه شما موجودند:
- ترکیبات PFC : برای جلوگیری از چسبیدن مواد غذایی به ابزار پخت و پز استفاده می شوند، تفلون و اسکاچ از نمونه های آنها هستند.
- الیاف دیفنیل پلی برومندی (PBDEs): به عنوان بازدارنده های آتش استفاده می شوند و در لباس ها، مبلمان و نیز ملافه ها یافت می شود.
- تری کلوسان : یک عامل ضد باکتری است که در صابون، خمیر دندان و بسیاری از محصولات بهداشتی شخصی یافت می شود.
- بیسنفول ای (BPA) : یک رزین اپوکسی است که در خط تولید انواع ظروف نگهدارنده مواد غذایی و سایر ظروف مانند کنسروها و همچنین برای ساخت ظروف پلاستیکی مانند شیشه های نوزاد و محصولات کاغذی خاص استفاده می شود.
- فتالات : این ماده مواد لاستیکی را نرم و قابل انعطاف می کند. آنها در وینیل، بطری های پلاستیکی، اسباب بازی ها، پرده های حمام و کت های بارانی یافت می شوند. آنها همچنین در تولید محصولات بهداشتی شخصی، خوشبو کننده های هوا و شامپو نیز کاربرد دارند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ که توسط دانشگاه کلگری انجام شد، تاثیر مواد شیمیایی مورد استفاده در ساخت پلاستیک (BPA و BPS) را روی بیش فعالی گورخرماهی مورد بررسی قرار داد.
این موجود به دلیل آن که ۸۰ درصد از ژن های موجود در انسان را داشته و فرآیندهای رشد مشابهی با انسان دارد، اغلب برای مطالعه رشد ذهنی مغز و موارد دیگر به عنوان شبیه ساز انسان مورد استفاده قرار می گیرد.
آنها نتایج مطالعه خود را تحت عنوان "یک جنایت آشکار" منتشر کردند و تاثیرات منفیBPA و BPS در رشد مغز را تبیین نمودند.
براساس یک مطالعه منتشر شده در حیطه علوم روانشناختی در سال ۲۰۱۵، قرار گرفتن در معرض سرب نیز می تواند موجب ADHD شود. البته این مورد تنها عامل محیطی نیست و به طور مشابه قرار گرفتن در معرض سرب نیز لزوماً مستلزم ابتلا به ADHD نخواهد بود.

آیا ADHD تحت تاثیر عوامل تغذیه ای قرار دارد؟
زمانی پزشکان معتقد بودند که قند تصفیه شده و مواد افزودنی موجود در غذاها، یکی از عوامل تاثیرگذار در بیش فعالی و بی پروایی کودکان است. در نتیجه والدین تشویق شدند که دادن انواع غذاهای کودکان را که حاوی طعم دهنده های مصنوعی، نگهدارنده ها و قندها است را متوقف کنند.
پس از مطالعه داده ها، محققان موسسه ملی بهداشت (NIH)، آژانس فدرال مسئول تحقیقات زیست پزشکی، یک کنفرانس علمی بزرگ برای بحث در مورد این موضوع را در سال ۱۹۸۲ برگزار کردند. این دانشمندان نتیجه گرفتند که حذف مکمل های قند و مواد غذایی تنها به حدود ۵ درصد از کودکان مبتلا به ADHD کمک کرده و تاثیرگذاری چندانی ندارد.
علیرغم فقدان تحقیقات اثبات کننده قطعی، هنوز بسیاری از خانواده ها به برنامه ۴۰ ساله فینگلد-یک برنامه غذایی که ادعا می کنند علائم ADHD را با حذف مصرف مواد افزودنی و رنگی خوراکی و دارای شیرین کننده های مصنوعی و برخی مواد نگهدارنده در کودکان کاهش می دهد- پایبند هستند.

آیا سبک زندگی و فرهنگ روی ADHD تاثیر می گذارد؟
تئوری جدیدتر و بحث برانگیزتری ادعا می کند که ADHD زاده سبک زندگی عجول، بدون آرامش، پرتنش و مبتنی بر مصرف ماست. دکتر مایکل رف استادیار بالینی کودکان در دانشگاه ایندیانا معتقد است که این مسائل فرهنگی بخش هایی از ADHD را توجیه می کند که ژنتیک توضیحی برای آن ندارد.
رف در مقاله جدیدی که منتشر کرده است، ADHD را حاصل "شیوع مدرنیته" عنوان کرده است و اعتقاد دارد که سبک زندگی و فرهنگ امروزی بشر قابلیت تحت تاثیر قرار دادن رشد مغز را دارد. کودکان امروز در دنیای مجازی، بازی های ویدیویی و صفحات نمایش متولد می شوند که ماهیتی استرس زا و پرسرعت دارند و در چنین شرایطی توقع داشتن ریتمی آرام و مناسب بر سر کلاسهای درس برای آنان بیهوده به نظر می رسد.
هیچ اختلاف نظری درباره پیچیده بودن ماهیت ADHD و همچنین عوامل تاثیرگذار در بیش فعالی وجود ندارد و بروز آن احتمالاً علل و عوامل مختلفی دارد و در حال حاضر تحت بررسی های بیشتر است.

پ
منبع: سرسره

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

مشاوره ویدیویی

    • اخبار داغ
    • جدیدترین
    • پربیننده ترین
    • گوناگون
    • مطالب مرتبط

    برای ارسال نظر کلیک کنید

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «نی نی بان» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.