آمار درمان ناباروری، میانگین کشوری چقدر است؟

۲۰ درصد جمعیت کشور در حسرت داشتن کودک دلبندی هستند که ثمره عشقشان باشد؛ دلتنگ نفس‌های زندگی‌بخش کودکی که برخلاف دیگران آمدنش هزینه‌های بالایی دارد‌، هزینه‌هایی که به تنهایی برایشان قابل پرداخت نیست، کسی چه می‌داند شاید یک قدم تو برای او زندگی دوباره را به ارمغان بیاورد، پس دست‌های مهربانت را دریغ نکن.
در سال‌های گذشته کشور ایران با روند روبه‌رشد جمعیت همراه بود و بیشتر این جمعیت را جوانان تشکیل می‌دادند، اما طی چند سال اخیر مساله تحدید نسل مطرح شد و طبق سیاست‌های اجرا شده وضعیت فرزندآوری در کشور تغییر پیدا کرد.
بر این اساس سیاست کنترل جمعیت که طی آن هر خانواده باید یک یا دو بچه داشته باشند، در دهه ۶۰تا ۸۰ در کشور اعمال می‌شد، اما در سال‌های اخیر سیاست بر مبنای افزایش جمعیت گذاشته شد و قرار بر این شد که از بیت‌المال هیچ ریالی برای تحدید نسل و کنترل جمعیت استفاده نشود.
این مساله به قدری دارای اهمیت است که مقام معظم رهبری در چند سال اخیر در اغلب سخنان خویش بر افزایش جمعیت تاکید داشتند؛ بخشی از سخنان ایشان در دیدار جمعی از مداحان (۱۳۹۲/۰۲/۱۱)، پیر شدن کشور، کم شدن نسل جوان در چندین سال بعد، از همان چیزهایی است که اثرش بعداً ظاهر خواهد شد؛ وقتی هم اثرش ظاهر شد، آن روز دیگر قابل علاج نیست؛ اما امروز چرا، امروز قابل علاج است.
نکات و رهنمون‌های بیان شده در سخنان رهبر انقلاب، سیاست‌های کلی افزایش جمعیت و تبلیغات گسترده، زمینه‌ساز توجه به مسئله‌ی مهم افزایش جمعیت و توجه به درمان ناباروری در کشور شده است، بیماری که این روزها توجه دولتمردان به آن افزایش پیدا کرده و آماری در این خصوص ارائه شده است، آماری که شاید در سال‌های گذشته دست نیافتنی بود.

میزان ناباروری در قزوین بیش از میانگین کشوری است
محمد حسین فائزی رئیس جهاددانشگاهی استان قزوین که دغدغه بالایی نسبت به درمان این بیماری دارد، در این خصوص می‌گوید: مساله جمعیت مرتبط با امنیت ملی کشور است، اما متاسفانه گاهی دیده می‌شود که برخی از روی جاهلیت، پرداختن به این مساله را بیهوده می‌دانند و آن را دخالت در زندگی خصوصی مردم می‌انگارند و این در حالی است که اگر از همین امروز سیاست‌های جمعیتی کشور تغییر پیدا کند، ما در ۲۰ سال آینده موفق به بازسازی جمعیت کشور می‌شویم.
وی ادامه می‌دهد: یکی از راه‌های افزایش جمعیت، درمان ناباروری است، چراکه در حال حاضر 20 درصد جمعیت کشور به ناباروری مبتلا هستند که این آمار نسبت به میانگین جهانی، آمار در خور توجه‌ای است، استان قزوین نیز از این مساله مستنثنی نیست و میزان شیوع ناباروری در استان قزوین قدری بالاتر از متوسط کشوری قرار دارد که این آمار نگران‌کننده است.
رئیس جهاددانشگاهی استان قزوین تصریح می‌کند: در استان قزوین برای درمان ناباروری اقدامات ارزنده‌ای صورت گرفته ‌و در این راستا به همت جهاددانشگاهی قزوین، مرکز پزشکی از راه دور درمان ناباروری راه‌اندازی شده است، چراکه جهاددانشگاهی یکی از وظایف خود را حمایت از این قشر و ارائه خدمات درمانی به زوج‌های نابارور با هزینه‌های مناسب می‌داند.
وی اظهار می‌کند: تاکنون این مرکز هزار و 600 مراجعه‌کننده داشته و از این میزان 438 مورد تشکیل پرونده انجام شده است که در مجموع 164 مورد بارداری مثبت ثبت شده است، با توجه به قابل درمان بودن این بیماری یکی از عوامل خودداری جوانان از درمان ناباروری را می‌توان هزینه‌های بالای آن دانست چراکه بسیاری از مراجعان به‌دلیل هزینه‌های بالای آن یا از ابتدا منصرف می‌شوند یا در نیمه راه، درمان خود را رها می‌کنند.
فائزی ادامه می‌دهد: درمان ناباروری هزینه‌های سنگینی را می‌طلبد و از آنجا که بخشی از مراجعان به مراکز درمان ناباروری را افراد طبقه متوسط و ضعیف جامعه تشکیل می‌دهند، این افراد بدون حمایت دولت قادر به ادامه روند درمان خود نیستند، لازم است اهمیت این مساله را برای خیّران تبیین کنیم تا بتوانیم سازوکاری را برای ایجاد یک صندوق قرض‌الحسنه حمایتی ایجاد کنیم.
ناباروری در نظام سلامت کشور ما به عنوان بیماری شناخته نشده و پوشش بیمه‌ای مناسبی برای آن در نظر گرفته نشده است، به همین دلیل درمان آن امروزه هزینه‌های هنگفتی را برای خانواده‌های درگیر این مساله به همراه دارد. هزینه‌هایی که پرداخت آن برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه بسیار سخت و گاهی غیرقابل پرداخت است؛ هزینه‌های بالای درمان از یک سو و نبود بیمه مناسب برای پوشش درمان از سوی دیگر جای خالی را ایجاد می‌کند که نیازمند حضور خیّران در این عرصه است.
چه بسا ورود خیران سلامت در این حوزه علاوه بر ایجاد طراوت و سرزندگی در خانواده‌های مبتلا به ناباروری، از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و طلاق‌ها پیشگیری کرده و امکان تحقق اهداف کلان در حوزه افزایش جمعیت را فراهم می‌کند.

اطلاع رسانی و تبلیغات شرط حضور خیران به عرصه ناباروری
در ادامه این گزارش به سراغ خیران استان رفته و دلیل عدم حضور خیران در زمینه درمان ناباروری را جویا شدیم، علاوه بر اینکه خیران زیادی برای حضور در این عرصه اعلام آمادگی کردند، افرادی نیز حضور در این عرصه را نادرست می‌دانستند.
معصومه درویش یکی از خیران استان قزوین که 14 سال در امور خیریه فعالیت می‌کند، در این خصوص می‌گوید:‌ اطلاع‌رسانی در این بخش خیلی ضعیف است، به طوری که من نمی‌دانستم در زمینه ناباروری که هزینه بالایی نیز دارد، می‌توان کمک کرد.
وی تاکید می‌کند: دولتمردان که این روزها جامعه را به آوردن فرزندان بیشتر ترغیب می‌کنند باید در این زمینه قدم بردارند و تبلیغ در زمینه کمک هزینه درمان ناباروری را انجام دهند، چه بسا افرادی خود این درد را کشیده‌اند و مطمئنا در این زمینه قدم بردارند.
درویش یادآور می‌شود: ‌امروزه در کشور انجمن‌های مختلفی در زمینه کمک به بیماری‌های لاعلاج مانند سرطان تشکیل شده است؛‌ در صورت تبلیغ و معرفی این بیماری می‌توان برای کمک به افراد نابارور نیز صندوق‌های حمایتی و قرض الحسنه تشکیل داد که قطعا مورد استقبال خیران قرار می‌گیرد.
صفر رحیمی خیر مدرسه‌ ساز که حدود ۱۵ سال در زمینه مدرسه‌سازی در شهرستان آبیک فعالیت می‌کند در پاسخ به سوال "چرایی عدم حضور خیران در بخش درمان ناباروری" نیز می‌گوید: عموما خیران علاقه دارند که در زمینه‌هایی فعالیت کنند که مثمرثمر باشند؛ ‌عدم حضور آن‌ها در بخش ناباروری را می‌توان ناشی از اطلاع‌رسانی ضعیف دانست.
وی ادامه می‌دهد: برای حضور خیران در عرصه‌های مختلف باید اعلام نیاز شود، مثلا مسئولان با برگزاری همایش یا اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها می‌توانند مردم را به این امر متوجه کنند، طبیعتا مردم پس از اطلاع از اینکه در این بخش نیاز به کمک است در انجمن‌های مربوط عضو می‌شوند و مبالغی را پرداخت می‌کنند.
بسیاری از خیران استان ضمن اظهار بی‌اطلاعی از چگونگی کمک به این افراد، شرط حضور خود در این عرصه را تبلیغات و رسیدگی مسئولان بیان می‌کنند،‌ با توجه به وجود مجمع خیران سلامت در استان انتظار می‌رود این مرکز بخشی از فعالیت‌های خود را صرف این کار کند.

ورود به عرصه درمان ناباروری با اعلام نیاز علوم پزشکی صورت می‌گیرد
جلال امینی مدیرعامل مجمع خیرین سلامت استان قزوین در این خصوص می‌گوید: مجمع خیرین سلامت به منظور کمک در بخش درمانی در زمینه بهداشت و درمان فعالیت خود را از سال ۸۶ در کل کشور آغاز کرده و فعالیت خود را در زمینه ساخت‌وساز بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی ادامه می‌دهد.
وی تصریح می‌کند: تاسیس دندانپزشکی جنب خیابان تبریز، تاسیس واحد دیالیز مرکز آموزشی-درمانی ولایت، تجهیز مرکز بهداشتی درمان الوند، ورود به عرصه درمان سرطان در بیمارستان ولایت از جمله برنامه‌های اخیر این مجمع در استان قزوین بوده است.
امینی یادآور می‌شود: در زمینه درمان ناباروری تاکنون برنامه‌ای نداشته‌ایم و زمانی به این عرصه ورود می‌کنیم که از طریق دانشگاه اعلام نیاز شود و قطعا در آینده به این امر می‎پردازیم.
طبق بررسی‌های صورت گرفته خیران استان حضور دانشگاه علوم پزشکی در این عرصه را الزامی می‌دانند و این امر با سیاست وزرات بهداشت در خصوص ورود خیران به عرصه درمان نظام سلامت منطبق است، بنابراین دانشگاه علوم پزشکی می‌تواند ضمن حضور در این عرصه بسیاری از مشکلات فعلی در زمینه هزینه‌های درمانی ناباروری را برطرف کند.

خیران سلامت با خرید تجهیزات هزینه‌های درمان را کاهش می‌دهند
مجید رجبی قائم مقام رئیس دانشگاه علوم پزشکی در امور سازمان‌های مردم نهاد و خیریه‌های حوزه سلامت نیز با بیان اینکه مجمع خیران نهاد مردمی است که فعالیت غیرسیاسی غیردولتی در بخش بهداشت و درمان انجام می‌دهد، می‎گوید: این مجمع در تمامی شهرستان‌ها و تشکیل شده و در حال حاضر ۲۳۱ خیر سلامت در استان قزوین در حال فعالیت هستند.
وی ادامه می‌دهد:‌ این مجمع در زمینه احداث و تشکیل مراکز بهداشتی و درمانی، همیاری در اداره توسعه مراکز بهداشتی و خرید تجهیزات همکاری می‌کنند که کلیه این امور بدون دغدغه و مطابق با سلیقه خیران صورت می‌گیرد که در نهایت کاهش هزینه‌های درمانی را در پیش دارد.
رجبی در خصوص ورود خیران سلامت به حوزه ناباروری اظهار می‌کند:‌ اولویت دولت اولویت‌های انسان‌دوستانه است و با توجه به اینکه برخی از مردم برای پرداخت هزینه بالا درمان ناباروی مشکل دارند، در آینده در این زمینه فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد، چه بسا که خیران سلامت با خرید تجهیزات می‌توانند هزینه‌های درمان را کاهش دهند.
وی می‌گوید:‌ در زمینه کمک هزینه درمان ناباروری مجمع خیران باید خودش تصمیم بگیرد و دانشگاه از نظر کارشناسی در تصمیمات به آن‌ها کمک می‌کند،‌ با توجه به اینکه جهاددانشگاهی هم اکنون درمان ناباروری را انجام می‌دهد، دانشگاه می‌تواند ارتباط بین افراد خیر علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه و جهاددانشگاهی را فراهم کند.

درمان ناباروری در اولویت خیران سلامت نیست
منوچهر مهرام رئیس دانشگاه علوم پزشکی قزوین نیز با اشاره به اینکه خیران سلامت تاکنون در بخش درمان ناباروری وارد نشده‌اند، تصریح می‌کند: اولویت خیران سلامت موارد دیگر است و اصولا علایق خیران پیگیری مسائلی مانند ساخت و تجهیز درمانگاه‌ها و مراکز درمانی است.
وی ادامه می‌دهد: به طوری که تاکنون در این زمینه اقداماتی مانند ساخت مرکز فوریت پزشکی در ضیا آباد، ایجاد ICU کودکان و نوزادان، تجهیز بخش دیالیز بیمارستان‌های الوند و تاکستان و مرکز بهداشتی و درمانی شهرهای معلم کلایه و الوند انجام داده‌اند.
مهرام تاکید می‌کند: در زمینه ناباروری با جهاددانشگاهی توافق شده است و می‌خواهیم فعالیت‌های دانشگاه با این مرکز تلفیق شود، اما رسیدگی به این امر در سال جاری صورت نمی‌گیرد و هم اکنون اولویت دانشگاه علوم پزشکی کمک به تامین هزینه‌های درمان ناباروری نیست و ممکن است این امر در سال آینده مورد بررسی قرار بگیرد.
اگر چه درمان ناباروری را بسیاری از افراد مساله‌ای شخصی می‌دانند، ولی با نگاه کلی به سیاست‌های دولت و مقام معظم رهبری اهمیت بررسی و رسیدگی به این موضوع مشخص می‌شود، دولتمردان و مسئولان در جهت تبیین سیاست‌های فرزندآوری باید زمینه لازم برای کاهش ناباروری در استان را ایجاد کنند که این امر بی‌شک نیاز به حمایت خیران حوزه سلامت است.