درباره زایمان زودرس، چه میدانید؟

در مورد زایمان زودرس چه می دانید؟ آیا می دانید هر ساله حدود ۱۵ میلیون کودک در دنیا زودرس به دنیا می آیند. یعنی از هر ده بچه زایمان یکی زودرس است. این تمام ماجرا نیست. تولد زودرس علت اصلی مرگ و میر نوزادان است. این آمار نگران کننده، مادران باردار را ملزم می سازد تا از این مشکل آگاه باشند تا بتوانند در صورت لزوم مداخله درمانی به موقع را انجام دهند. بنابراین، این پست دلایل زایمان زودرس، عوامل خطر، گزینه های درمانی دردسترس، و اقدامات پیشگیرانه را شرح می دهد.

زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس زمانی اتفاق می افتد که انقباضات منظم قبل از ۳۷ هفته بارداری و بعد از اتساع دهانه رحم شروع می شود. و می تواند بر اساس زمانی که اتفاق می افتد دسته بندی شود:
کمتر از 28 هفته - به شدت زودرس
۲۸ تا ۳۲ هفته - خیلی زودرس
32 تا 37 هفته - زودرس میانه تا متوسط
اگر تولد نوزاد بین ۲۰ تا ۳۷ هفته اتفاق بیفتد، تولد زودرس نامیده می شود. نیازی به گفتن نیست که هر چه زایمان زودتر اتفاق بیفتد، مشکلات آن بیشتر است.

دلایل زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس بی اختیار: این یک زایمان بدون برنامه پیش از هفته ۳۷ بارداری است. در حالی که علل واقعی این نوع زایمان زودرس مشخص نیست، عفونت یا التهاب ممکن است باعث آن شود.
زایمان زودرس با تجویز پزشک: پزشک با توجه به شرایط پزشکی مانند پره اکلامپسی، توصیه می کند زایمان زودرس با القای زایمان صورت گیرد.
اما اگر مشکل پزشکی جدی وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک از مداخلات اضافی برای نگه داشتن کودک درونِ رحم به مدت کافی، استفاده کند. در چنین شرایطی، سلامت مادر و کودک کاملا تحت نظارت پزشک است.
اگر امکان طولانی کردن حاملگی وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است برای کامل کردن رشد جنین، استروئید تجویز کند.
زایمان زودرس بدون تجویز پزشک: گاهی علی رغم نبود هیچ ضرورت پزشکی، ممکن است القای زایمان یا زایمانی سی (سزارین) صورت گیرد. چنین زایمان زودرسی اغلب توصیه نمی شود. مطالعات حاکی از آنند که کودکانی که طی هفته های ۳۷ و ۳۸ با القای زایمان، به دنیا می آیند، سلامت ضعیف تری نسبت به کودکانی که در هفته های بعدی به دنیا می آیند، دارند.
زایمان زودرس ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد و ممکن است برای آن حاضر نباشید. ولی اگر در معرض آن باشید، می توانید متوجه شوید.

چه کسانی در معرض زایمان زودرس هستند؟
اگر یک یا چند عامل زیر را دارید، احتمال زایمان زودرس در شما بالا است:
اضافه وزن یا کمبود وزن در دوران حاملگی
مراقبت های نامناسب دوران بارداری
کار فیزیکی استرس زا
مصرف دخانیات، الکل، یا داروهای غیرقانونی در دوران بارداری
مشکلات سلامت مادر مانند قند بالا، فشار خون، پره اکلامپسی، یا تیروئید
برخی نقایص تولد در کودک
بارداری خارج از رحم
بارداری های دوقلو یا چند قلو
مشکلات لخته شدن خون
مایع آمنیوتیک بیش از حد یا ناکافی
عفونت های واژن مانند واژینوز باکتریال، تریکوموناس واژینالیس، عفونت ادراری (باکتریوری بدون علامت، ذات الریه، آپاندیس)
عفونت های ادراری و عفونت های منتقل شده از راه جنسی
پارگی رحم در زایمان سزارین قبلی
حذف فیبروید رحم
ناهنجاری های اندام های تولید مثل مانند دهانه کوتاه رحم یا کوتاهی دهانه رحم در دوره سه ماهه دوم به جای دوره سه ماهه سوم
جفت سرراهی
سابقه زایمان زودرس
بارداری در عرض ۶ ماه بعد از آخرین زایمان
زنان کمتر از 18 سال و بالاتر از 35 سال
سبک زندگی و عوامل محیطی
قرار گرفتن در معرض آلودگی های محیطی
خشونت خانوادگی، سوء استفاده جنسی، جسمی، احساسی و عدم حمایت اجتماعی
هر چه بیشتر دارای این عوامل باشید، احتمال زایمان زودرس در شما نیز بیشتر است و این برای کودک شما خوب نیست.

عوارض زایمان زودرس
مراکز کنترل و جلوگیری از بیماری ها در آمریکا، خطرات زیر را برای کودکان با تولد زودرس، تشخیص داده است:
کمبود وزن کمتر از 2500 گرم یا 5.5 پوند
مشکلات تنفسی، از جمله:
سندروم زجر تنفسی / بیماری غشای هیالین، وضعیتی که به دلیل کمبود سورفاکتانت در ریه به وجود می آید و منجر به بسته شدن کیسه های هوا می شود.
بیماری مزمن ریه ناشی از آسیب بافتی درازمدت
نشت هوا از فضاهای ریه
رشد ناقص ریه
تنگی نفس یا آپنه
اندام های ناقص و مشکلات بینایی
خطر اختلالات یادگیری
مشکلات رفتاری
بی ثباتی دمای بدن - ناتوانی تنظیم دمای بدن به دلیل کمبود چربی بدن
مشکلات قلبی عروقی مانند:
مجرای شریانی باز، این بیماری مانع از رسیدن خون به ریه ها می شود.
فشار خون خیلی بالا یا خیلی پایین
ضربان قلب پایین (اغلب با آپنه اتفاق می افتد)
بیماری های متابولیسم و خون که عبارتند از:
کم خونی، که ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد
زردی که به دلیل نارسایی کبد و عملکرد نابالغ گوارشی اتفاق می افتد
پایین یا بالا بودن مواد معدنی بدن مانند کلسیم و موادی مانند گلوکز در خون
عملکرد کلیوی نابالغ
عوارض گوارشی از جمله:
مشکلات تغذیه - عدم توانایی خوردن و بلعیدن
هضم ضعیف
انتروکولیت نکروزان، بیماری جدی روده
عوارض عصبی:
خونریزی داخل وریدی (خونریزی داخل مغز)
Periventricular leukomalacia یا لوکومالاسی پیرامون بطنی ، یک بیماری است که سبب نرم شدن بافت های مغزی اطراف بطن ها می شود که حاوی مایع مغزی نخاعی است.
عضلات ضعیف
تشنج ناشی از خونریزی داخل مغز
رتینوپاتی زودرس (ROP) - سبب رشد غیرطبیعی عروق خونی در شبکیه می شود که می تواند منجر به جدا شدن شبکیه از پشت چشم شود که سبب کوری می شود
عفونت هایی که ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشند
احتمال بروز این عوارض با تشخیص به موقع علائم و مشکل، کاهش می یابد.

علائم زایمان زودرس چیست؟
طبق گفته دانشکده آمریکایی متخصصین زنان و زایمان، علائم زیر نشانگر زایمان زودرس هستند:
افزایش ترشحات واژن
تغییر در نوع تخلیه یعنی خیم، مخاط، یا خونریزی (صورتی رنگ نزدیک به رنگ خون)
خونریزی واژینال یا لکه بینی
درد در شکم کمر
گرفتگی شکم با یا بدون اسهال
احساس فشار در ناحیه لگن
درد کمتر کمر
انقباضات مکرر و بدون درد رحم
شکستن کیسه آب (با شکستن یا تکه ای از مایع)
بعضی از علائم مانند خونریزی واژینال و انقباضات ممکن است شبیه به مواردی باشد که در دوران بارداری داشته اید.
با این وجود، خونریزی واژینال متفاوت است اگر رنگ صورتی یا قرمز در آن وجود داشته باشد و با شکست کیسه آب یا انقباض همراه باشد.
انقباضات زایمان با انقباضات پیش از زایمان (انقباضات کاذب زایمانی) متفاوت است، زیرا این انقباضات کوتاه هستند و کاهش می یابند، در حالی که انقباضات زایمان به تدریج در فرکانس و شدت افزایش می یابد.
لازم نیست هر بار که انقباضات کاذب و یا لکه بینی داشتید بترسید. اما اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، به دنبال تشخیص باشید.

زایمان زودرس چگونه تشخیص داده می شود؟
آزمایشات و روش های زیر به تعیین زایمان زودرس کمک می کنند:
معاینات لگن برای مشاهده رحم: این روش به پزشک کمک می کند تا ضخامت رحم و اندازه و موقعیت کودک را بداند. همچنین به ارزیابی اینکه آیا در صورت شکستن کیسه آب، دهانه رحم تا 10 سانتی متر باز می شود و بررسی جفت نزدیک دهانه رحم (جفت پوششی دهانه رحم) کمک می کند.
سونوگرافی برای بررسی اندازه نوزاد: به تعیین اندازه، وزن، سن و موقعیت کودک و همچنین سطح مایع آمنیوتیک موجود در اطراف نوزاد کمک می کند.
مشاهده رحم: با استفاده از تکتومتر طول و فاصله بین انقباضات اندازه گیری می شود.
آزمایشات آزمایشگاهی برای عفونت: شامل آزمایش میله برداشت از ترشحات واژن برای بررسی هر گونه عفونت و فیبرنکتین جنین است. فیبرنکتین جنین پروتئینی است که توسط رحم ترشح می شود و به عنوان چسب برای اتصال کیسه جنین به پوشش رحم عمل می کند. تجزیه این چسب می تواند زایمان را نشان دهد.
اگر تشخیص مبنی بر احتمال زایمان زودرس باشد، دکتر سعی می کند بارداری را با روش های درمانی متفاوت، طولانی تر کند.

زایمان چگونه کنترل می شود؟
درمان زایمان زودرس به دلایل و بعد از سنجیدن مزایا و معایب این تاخیر در زایمان، بستگی دارد.
اگر زایمان زودرس قبل از 34 هفته بارداری شروع شود، پزشک توصیه می کند بستری شده و دارو مصرف کنید:
آنتی بیوتیک در صورت شکستن کیسه هوا: اگر زایمان زودرس با عفونت یا التهاب همراه باشد و منجر به پارگی زودرس غشاء شود (پاره شدن کیسه آب)، پزشک آنتی بیوتیک اریترومایسین تجویز می کند.
کورتیکواستروئیدها برای بلوغ ریه: تزریق استروئید بین هفته های 24 تا 34 بارداری برای سرعت بخشیدن به بلوغ ریه کودک شما تجویز می شود.اگر پزشک مشکوک باشد به این که شما ممکن است در هفت روز آینده زایمان داشته باشید، این دارو را در هفته 23 یا تا هفته 36 بارداری تجویز می کند.
توکولیتیک برای کنترل انقباض: دارو برای توقف موقت انقباض زودرس زایمان تجویز می شود. این برای استروئیدها یا داروهای دیگر روزنه ای برای عملکرد ایجاد می کند. توکولیتیک با استفاده از داروهای مختلف مانند نایفیدپین که مانع از هضم کلسیم مورد نیاز برای انقباض سلول های میلیومتری یا آتوسیبان که فعالیت اکسایتوسین را کنترل می کند، انجام می شود.
توکولیتیک برای زنان مبتلا به فشار خون بالا ناشی از بارداری توصیه نمی شود. داروهای بتا سمیپاتومیمتیک، ریتودرین، تربوتالین و سالبوتامول معمولا برای جلوگیری از انقباض رحم استفاده می شود. اما مطالعات نشان داده اند که مسدود کننده های کانال کلسیم (نایفیدپین) از داروهای بتا سمیپاتومیمتیک موثرتر هستند.
عمل سرکلاژ: برای خانمهای بارداری که دارای دهانه رحم کوتاه یا ضعیف هستند، یک روش جراحی سرکلاژ برای کنترل احتمال زایمان زودرس انجام می شود. این روش شامل تنگ تر کردن دهانه رحم با سایش قوی است و توصیه می شود اگر:
کمتر از 24 هفته باردار هستید
قبلا زایمان زودرس داشته اید
طول دهانه رحم شما کمتر از 25 میلی متر است
این درمانها ممکن است بارداری شما را طولانی کند. اما اگر شما بعضی از اقدامات پیشگیرانه را دنبال کنید، احتمال شانس زایمان زودرس شما کاهش می یابد.

اقدامات پیشگیرانه برای زایمان زودرس کدامند؟
شما می توانید اقدامات زیر را برای جلوگیری از زایمان زودرس انجام دهید و یک بارداری سالم داشته باشید:
داشتن یک سبک زندگی سالم. اجتناب از مصرف دخانیات و داروهای غیرقانونی طی دوران بارداری.
عدم مصرف دارو بدون اجازه پزشک.
فاصله زمانی مناسب بین دو حاملگی داشته باشید، زیرا فاصله کمتر از شش ماه می تواند خطر ابتلا به زایمان زودرس را افزایش دهد.
اگر این زایمان زودرس برای شما خیلی خطرناک باشد، ممکن است پزشک عکس برداری هفتگی از هورمون پروژسترون که کاپروات هیدروکسیپروژسترون ۱۷ آلفا نامیده می شود (Makena) را توصیه کند.
فعالیت های فیزیکی استرس زا نیز می تواند منجر به زایمان زودرس شود. بنابراین قبل از شروع جنین فعالیت هایی با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دیابت بارداری یا فشار خون بالا دارید، مرتبا میزان آن را کنترل کنید.
احساسات منفی مانند اضطراب خود را تحت کنترل قرار دهید.
اگر انقباض دارید، مایعات زیاد بخورید. آنها ممکن است انقباضات کاذب باشند، بنابراین مدتی منتظر بمانید تا ببینید این انقباضات ادامه پیدا می کنند یا نه.مراجعات پیش از زایمان را فراموش نکنید. اگر متوجه علائم یا نشانه های خاصی شدید، به پزشک خود اطلاع دهید. این به آن ها کمک می کند زایمان زودرس را پیش بینی کنند.

در جلسه تست OB چه چیزهایی پیش روی شماست؟
در صورت هر گونه علائم یا نشانه های زایمان زودرس حتما به سرعت پزشک خود را مطلع کنید. در اینجا اتفاقاتی که ممکن است بیفتد را آورده ایم:

منتظر شنیدن چه چیزهایی از پزشک باشیم؟
پزشکتان ممکن است سوالاتی بپرسد از جمله:
چه زمانی متوجه انقباضاتتان شدید؟
الان هم احساس انقباض دارید؟
در هر ساعت چند انقباض احساس می کردید؟
آیا متوجه تغییری در ترشحات واژن شدید؟
آیا از تب یا بیماری های عفونی رنج می برید؟
آیا سابقه سقط جنین یا جراحی رحم داشته اید؟
آیا دخانیات استعمال می کنید؟ اگر مصرف می کنید، چه مقدار؟

چطور قرارهای ملاقات با پزشک را برنامه ریزی کنید؟
با بیمارستان تماس بگیرید و بپرسید آیا می توانید فورا پزشک را ملاقات کنید؟
با یک دوست یا همراه نزد پزشک بروید. در صورت وجود هر گونه نشانه از زایمان زودرس، تمرکز کافی برای تمرکز بر حرف های پزشک را نخواهید داشت. همراه شما می تواند تمام این اطلاعات را به خاطر بسپارد.
تمام سوالاتی که در ذهنتان دارید را بپرسید.
در اینجا برخی سوالات اصلی که می توانید از پزشکتان بپرسید آورده ایم:
آیا زایمان من زودرس است؟
برای طولانی تر شدن بارداری چه کار می توانم کنم؟
اگر زایمان زودرس دارم، چه درمان هایی به کودک من کمک می کند؟
به چه علائمی باید دقت کنم؟
چند وقت زودتر باید به بیمارستان بروم؟
خطرات احتمالی تولد کودک نابالغ چیست؟
زایمان زودرس غیرقابل پیش بینی است اما اگر می توانید نشانه های آن را تشخیص دهید و اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. پزشک تمام تلاش خود را برای به تاخیر انداختن این زایمان انجام می دهد و کودک تا حد ممکن رشد خواهد کرد. بنابراین از جزئیات مهم طی مراجعات منظم به پزشک خود چشم پوشی نکنید. راجع به سبک زندگی خود، حاملگی های پیشین، مشکلات مربوط به سلامتی که دارید به او بگویید و تمام شبهات خود را رفع کنید.

چگونه در خانه از نوزاد زودرس مراقبت کنیم؟
بهداشت
اولین چیز بهداشت است چون نوزادان بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت قرار دارند.
اتاقی که کودک در آن نگهداری میشود را هر روز با دتول یا ساولن تمیز کنید.
به افرادی که دچار تب، سرماخوردگی، سرفه یا بیماری های ویروسی هستند اجازه ندهید که وارد اتاق شوند.
هر وقت که افراد به ملاقات کودک می آیند از آن ها بخواهید که دست های خود را تمیز بشویند و ضد عفونی کنند.
مادر همیشه قبل از لمس کردن نوزاد باید دست های خود را ضد عفونی کند.
باید از ماسک استفاده کنید تا هیچ بویی باعث ایجاد عفونت در نوزاد نشود.
پاکسازی و ماساژ
از روغن ماساژی استفاده کنید که برای نوزاد مناسب باشد. معمولا برای نوزادان زودرس از روغن نارگیل استفاده میکنند.
کودک را هر روز با آب گرم حمام کنید.
تا جای ممکن مادر باید نوزاد را ماساژ دهد چون سبب افزایش وزن زودتر نوزاد میشود.
در زمستان، دوبار از روغن بچه استفاده کنید.
تا حد ممکن از مراقبت کانگورویی استفاده کنید.
دما
در زمستان باید اتاق را با وسایل گرمایشی گرم نگه دارید.
وسایل گرمایشی را حداقل ۶ فوت (معادل ۳۰.۴۸ سانتی متر) با فاصله از کودک قرار دهید.
در تابستان اتاق را با وسایل خنک کننده، خنک نگه دارید.
شیردهی
هر دو سه ساعت یکبار به نوزاد شیر دهید.
به همان میزانی که دکتر تجویز کرده به نوزاد شیر دهید.
وقتی نوزاد خواب است به او شیر ندهید.
با مالیدن پشت گوشش یا نوازش پاهایش او را بیدار کنید.
در حالی که سرش بالا قرار دارد به او شیر دهید.
بعد از هر شیردهی آروغ نوزاد را بگیرید. یک پارچه روی شانه خود قرار دهید که اگر استفراغ کرد لباستان را کثیف نکند.
برخی از نوزادان زودرس قادر نیستند که به طور مستقیم شیر بخورند پس از روش های غیر مستقیم برای شیردهی استفاده کنید. اما او را پس از مدتی عادت دهید که به روش عادی و شیر خوردن از سینه مادر عادت کند.
میتوانید از شیردوش برای کشیدن شیر مادر و شیردهی استفاده کنید. اما تمام قسمت های آن باید بعد از هر بار مصرف به درستی ضد عفونی شوند.
ویزیت پزشک
هیچ یک از قرارهای ملاقات با پزشک را از دست ندهید.
در موارد ضروری و غیر قابل کنترل با پزشک تماس بگیرید.
مرتب نوزاد را برای واکسن زدن ببرید.