سرطان رحم یا سرطان دهانۀ رحم، ورودیِ رحم را درگیر می‌کند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل علائم سرطان رحم و نشانه‌های اولیۀ آن بپردازیم؛ همچنین در انتهای مطلب نکاتی دربارۀ پیشگیری از سرطان رحم را ذکر می‌کنیم.
سرطان رحم یا سرطان دهانۀ رحم، ورودیِ رحم را درگیر می‌کند. دهانه یا گردنِ رحم بخش باریکی از قسمت پایینی رحم است که اغلب با همان نام گردن رحم شناخته میشود. انجمن سرطان آمریکا تخمین می‌زند که پزشکان تا پایان سال ۲۰۱۹، در ایالات متحده ۱۳۱۷۰ مورد سرطان رحم را تشخیص خواهند داد. امسال (۲۰۱۹) بیش از ۴۲۰۰ زن در آمریکا در اثر ابتلا به سرطان رحم جان خود را از دست خواهند داد.
در اغلب موارد پاپیلوماویروسِ انسانی (HPV) عامل بروز سرطان رحم است. واکسن HPV می‌تواند از ابتلا به این ویروس جلوگیری کند.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در آمریکا (CDC) در ابتدا این واکسن را برای تمام افراد ۹ تا ۲۶ ساله توصیه می‌کرد. اما امروزه این مرکز توصیه می‌کند که زنان و مردان ۲۶ تا ۴۵ ساله که در دوران نوجوانی این واکسن را دریافت کرده‌اند، دوباره واکسیناسیون بشوند.
علائم سرطان رحم و نشانه‌های اولیه
در مراحل اولیۀ سرطان رحم، بیمار ممکن است هیچ‌یک از علائم سرطان رحم را تجربه نکند. درنتیجه، زنان باید به‌طور منظم آزمایش‌های دهانۀ رحم و آزمایش‌های Pap را انجام دهند.
آزمایش Pap ماهیتِ پیشگیرانه دارد و هدف آن شناسایی سرطان نیست، بلکه تغییرات سلولی که نشانگرِ بروز سرطان هستند را تشخیص می‌دهد. این آزمایش کمک می‌کند تا فرد بتواند قبل از بروز سرطان اقدامات لازم را انجام دهد.
شایع‌ترین علائم سرطان رحم ازاین‌قرارند:
خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
خونریزی بعد از رابطۀ جنسی
خونریزی در زنانی که در دورۀ بعد از یائسگی قرار دارند
ناراحتی در حین رابطۀ جنسی
ترشح واژن با بوی تند و شدید
ترشح واژن با ته‌رنگِ خون
دردِ لگن
این علائم می‌توانند ناشی از مشکلات دیگری نظیر عفونت باشند. در صورت تجربۀ هر یک از علائم بالا، می‌بایست به پزشک مراجعه کنید.
مراحل سرطان رحم
تشخیص مرحلۀ سرطان بسیار مهم است، چراکه کمک می‌کند بیمار برای دریافت مؤثرترین روش درمانی تصمیم‌گیری کند.
هدف از تعیین مرحلۀ سرطان این است که میزانِ گسترش سرطان ارزیابی شود و مشخص گردد که آیا سرطان به ساختارهای نزدیک یا اندام‌های دور رسیده است یا نه.
رایج‌ترین روش برای تشخیص مرحلۀ سرطان رحم استفاده از سیستم ۴ مرحله‌ای است:
مرحلۀ ۰: سلول‌های پیش‌سرطانی در رحم وجود دارند.
مرحلۀ ۱: سلول‌ها رشد کرده و از سطح به داخل بافت‌های عمیق‌ترِ دهانۀ رحم نفوذ کرده‌اند و احتمالاً به داخلِ خودِ رحم و غدد لنفاوی نزدیک رسیده‌اند.
مرحلۀ ۲: سرطان از رحم و دهانۀ رحم عبور کرده اما به حدی گسترش نداشته که به دیوارهای لگن یا قسمت پایینی واژن برسد. در این مرحله ممکن است سرطان غدد لنفاوی را درگیر کند.
مرحلۀ ۳: سلول‌های سرطانی در قسمت پایینی واژن یا دیوارهای لگن حضور دارند و ممکن است میزنای را مسدود کرده باشند؛ لوله‌هایی که ادرار را از مثانه منتقل می‌کنند. در این مرحله ممکن است سرطان غدد لنفاوی را درگیر کند.
مرحلۀ ۴: سرطان، مثانه یا مقعد را درگیر کرده و گسترۀ رشد آن در حال خارج شدن از لگن است. در این مرحله ممکن است سرطان غدد لنفاوی را درگیر کند. با گذشت زمان در این مرحله، سرطان به اندام‌های دور می‌رسد؛ ازجمله کبد، استخوان‌ها، ریه‌ها و غدد لنفاوی.
در صورت بروز علائم سرطان رحم و نشانه‌های اولیۀ آن، انجام آزمایش‌ها و تحت مراقبت پزشک بودن کمک می‌کند تا فرد به درمان دسترسی سریع داشته باشد و احتمال زنده ماندن او افزایش یابد.
دلایل سرطان رحم
سرطان نتیجۀ تکثیر غیرقابل‌کنترل و رشد سلول‌های غیرعادی در بدن است. اغلب سلول‌های بدن طولِ عمرِ مشخصی دارند و وقتی از بین می‌روند، بدن سلول‌های جدید را برای جایگزینی تولید می‌کند.
سلول‌های غیرعادی دو مشکل دارند:
از بین نمی‌روند
به تکثیر ادامه می‌دهند
این دو ویژگی باعث میشود تا تعداد سلول‌ها در بدن بیش‌ازحد افزایش یابد و نهایتاً نوعی برآمدگی یا تومور را به وجود آورد. دانشمندان دقیقاً مطمئن نیستند که چرا سلول‌ها سرطانی می‌شوند.
بااین‌وجود، برخی از عوامل خطر ممکن است خطر بروز سرطان رحم را افزایش دهد. این عوامل عبارت‌اند از:
HPV: نوعی ویروس مقاربتی است. بیش از ۱۰۰ نوع گوناگون از HPV وجود دارد که حداقل ۱۳ مورد از آن‌ها ممکن است باعث بروز سرطان رحم شود.
تعداد زیاد شریک‌های جنسی یا شروع فعالیت جنسی بیش‌ازحد زودهنگام: انتقال ویروس‌های HPV که سرطان‌زا هستند، تقریباً همیشه زمانی رخ می‌دهد که فرد با کسی که HPV دارد رابطۀ جنسی برقرار کرده باشد. زنانی که شریک‌های جنسی زیادی دارند معمولاً بیشتر در خطر ابتلا به عفونت HPV می‌باشند. این افزایش خطر احتمال ابتلا به سرطان رحم را نیز افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن: استعمال سیگار خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
سیستم ایمنی ضعیف: خطر ابتلا به سرطان رحم در افرادی که HIV یا ایدز دارند بیشتر است. این خطر همچنین در کسانی که پیوند عضو داشته‌اند و داروهای سرکوب‌کنندۀ سیستم ایمنی مصرف می‌کنند افزایش می‌یابد.
قرص‌های ضدبارداری: مصرف درازمدتِ برخی از قرص‌های ضدبارداری رایج باعث میشود تا خطر ابتلا به سرطان کمی افزایش یابد.
سایر بیماری‌های مقاربتی (STDs): کلامیدیا، سوزاک و سیفیلیس خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهند.
وضعیت اجتماعی اقتصادی: به نظر می‌رسد موارد ابتلا به سرطان رحم در مناطق کم‌درآمد بیشتر است.
درمان
گزینه‌های درمان سرطان رحم عبارت‌اند از جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از این روش‌ها.
تصمیم‌گیری برای انتخاب نوع درمان به عوامل گوناگونی بستگی دارد؛ ازجمله مرحلۀ سرطان، سن و وضعیت سلامت فرد.
درمان سرطان رحم در مراحل اولیه – زمانی که سرطان در محدودۀ دهانۀ رحم است – نرخ موفقیت بالایی دارد. هرچه سرطان بیشتر گسترش یافته باشد، میزان موفقیت درمان کاهش می‌یابد.
گزینه‌های درمان برای مراحل اولیه
اگر سرطان در محدودۀ دهانۀ رحم بوده و فراتر نرفته باشد، جراحی معمولاً گزینۀ درمانی رایج است. اگر پزشک باور دارد که بعد از جراحی ممکن است سلول‌های سرطانی همچنان در بدنِ بیمار حضور داشته باشند، انجامِ پرتودرمانی ممکن است مفید واقع شود.
پرتودرمانی همچنین ممکن است خطر بروز دوبارۀ سرطان را کاهش دهد. اگر جراح بخواهد قبل از انجام عمل اندازۀ تومور را کاهش دهد تا جراحی آسان‌تر گردد، ممکن است بیمار شیمی‌درمانی دریافت کند؛ اگرچه این رویکرد چندان رایج نیست.
درمان سرطان رحم پیشرفته
وقتی سرطان از محدودۀ دهانۀ رحم فرا می‌رود، معمولاً جراحی دیگر به‌عنوان گزینۀ درمانی در نظر گرفته نمی‌شود.
پزشکان اغلب به سرطان پیشرفته سرطان مهاجم نیز می‌گویند، چراکه این نوع سرطان به سایر قسمت‌های بدن هجوم می‌برد. چنین سرطانی به برنامۀ درمانی گسترده‌تری نیاز دارد که معمولاً پرتودرمانی یا ترکیبی از پرتودرمانی و شیمی‌درمانی را شامل میشود.
در مراحل بعدیِ سرطان، متخصصان سلامت از روش مراقبت تسکینی (Palliative Care) استفاده می‌کنند تا علائم سرطان رحم را تسکین داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود دهند.
پرتودرمانی
برخی از پزشکان به این روش XRT می‌گویند. در پرتودرمانی از پرتوهای پُرانرژیِ اشعۀ ایکس (X-ray) یا پرتوافشانی برای نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده میشود.
وقتی پزشک پرتو را به سمت دهانۀ رحم می‌تاباند، ممکن است بیمار عوارض جانبی زیر را تجربه کند که برخی از آن‌ها شاید بعد از پایان درمان پدیدار شوند:
اسهال
حالت تهوع
ناراحتی معده
ناراحتی مثانه
تنگ شدن واژن
تداخل در دورۀ قاعدگی
یائسگی زودرس
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از مواد شیمیایی (دارو) برای درمان بیماری استفاده میشود. در مورد سرطان، این روش به نابود کردن سلول‌های سرطانی اشاره دارد.
پزشکان از شیمی‌درمانی برای هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی که جراحی نمی‌تواند آن‌ها را از بدن خارج کند استفاده می‌کنند. همچنین از این روش برای تسکین علائم بیمارانی که به سرطان پیشرفته دچارند استفاده میشود.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی می‌تواند گوناگون باشد و به نوع داروی مصرفی بستگی دارد. رایج‌ترین علائم ازاین‌قرارند:
اسهال
حالت تهوع
ریزش مو
خستگی
ناباروری
یائسگی زودرس
روش‌های آزمایشیِ بالینی
ممکن است برای برخی از افراد شرکت کردن در آزمایش بالینی بهترین گزینۀ درمان باشد.
آزمایش‌های بالینی بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند پژوهشِ سرطان هستند. محققان از این آزمایش‌ها برای تشخیص میزان خطر و اثرگذاری روش‌های درمانی جدید استفاده می‌کنند و اینکه آیا این روش‌های جدید بهتر از روش‌های موجود هستند یا نه.
افرادی که در این آزمایش‌ها شرکت می‌کنند درواقع در پژوهشِ سرطان و ابداع روش‌های درمانی جدید نقش دارند.
پیشگیری
برخی از اقدامات می‌توانند به کاهش خطر سرطان رحم کمک کنند.
واکسن پاپیلوماویروس انسانی (HPV)
ارتباط میان بروز سرطان رحم و برخی از انواع ویروس HPV مشخص و واضح است. اگر تمام زنان برنامه‌های واکسیناسیون HPV را انجام دهند، می‌توانند در کاهش میزان بروز سرطان رحم مؤثر واقع شوند.
رابطۀ جنسی ایمن
واکسن HPV فقط می‌تواند از بدن در برابر گونه‌های ویروس HPV محافظت کند. سایر گونه‌های ویروسی می‌توانند باعث بروز سرطان رحم شوند. استفاده از کاندوم هنگام رابطۀ جنسی به حفاظت از بدن در برابر عفونت HPV کمک می‌کند.
آزمایش دهانۀ رحم
انجام منظم آزمایش‌های دهانۀ رحم ممکن است به فرد در تشخیص و مقابله با نشانه‌های سرطان قبل از بروز یا گسترش آن در بدن کمک کند. آزمایش نمی‌تواند سرطان را تشخیص دهد، اما تغییراتِ سلولیِ دهانۀ رحم را شناسایی می‌کند.
کاهش شریک‌های جنسی
هرچه یک زن شریک‌های جنسی بیشتری داشته باشد، احتمال انتقال ویروس HPV افزایش می‌یابد. انتقال این ویروس می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم شود.
به تأخیر انداختن اولین رابطۀ جنسی
هرچه یک زن هنگام برقراری اولین رابطۀ جنسی خود جوان‌تر باشد، خطر ابتلا به عفونت‌های HPV در او بیشتر است. هرچه اولین رابطۀ جنسی دیرتر انجام شود، این خطر کاهش می‌یابد.
ترک سیگار
خطر بروز سرطان رحم در زنانی که سیگار می‌کشند و به HPV مبتلا هستند نسبت به سایرین بیشتر است.
منبع: سیمای سلامت
مشاوره ویدیویی
ارسال نظر
*پر کردن قسمت هایی که ستاره دارد ضروری است.
