مدیریت مالی در کودکان، ده راهکار ساده آموزشی

با توجه به وضعیت اقتصادی این روزها، کودکان تنها دسته‌ای از افراد هستند که دست از نیازهای مالی‌شان برنمی‌دارند که البته حق هم دارند چون درکی راجع به مشکلات اقتصادی ندارند.
از طرفی فشار بیشتری که به دلیل سبک زندگی از نوع مصرف‌گرایی بر والدین وارد می‌شود، کنترل این ماجرا را سخت‌تر کرده است. درست است که بچه‌ها به ندرت می‌فهمند که درآمد خانواده چقدر است؟ از کجا و با چه سختی به دست می آید؟ و .... اما روان‌شناس‌ها، توصیه‌هایی برای کنترل و مدیریت خواسته‌های کودکان دارند. البته که ما هم در نقش پدر و مادر، تمایلی نداریم فرزندان‌مان درگیر بالا و پایین شدن وضعیت مالی‌مان شوند و نگران باشند اما اگر دلسوز آینده کودک‌مان هستیم باید ارزش و راهکارهای مدیریت پول را به او آموزش دهیم. در ادامه در نظر داریم شما را با 10 راهکار ساده و کارآمد آشنا کنیم تا از این طریق بتوانید مدیریت پول را به فرزندان خود آموزش دهید.

۱-تفاوت «خواسته‌ها» و «نیازها» را آموزش دهید
با آموزش تفاوت این دو به آن‌ها، کودک به چیزهایی که دارد بسنده می‌کند و احتمالا در آینده به یک شخص قانع و مسئولیت‌پذیر تبدیل می‌شود. مثلا می‌توانید فهرستی از خواسته‌ها و نیازهای معمول را تهیه کنید و از کودک بخواهید مواردی را که در ذهن دارد به یکی از این دو دسته اختصاص دهد و درباره آن‌ها با هم صحبت کنید.

2-پول توجیبی برای کودک در نظر بگیرید
این پول، هفتگی و در سنین پایین‌تر می‌تواند روزانه باشد. به او اجازه بدهید تا این پول را به دلخواه خود خرج کند. کودک ممکن است کل پول خود را برای خرید بستنی صرف کند و در این‌صورت احتمالا از شما پول اضافه‌تر برای خرید موارد دیگر بخواهد. در ابتدای کار، خیلی مقاومت نکنید و پول اضافه‌تر به او بدهید اما مطمئن شوید که او متوجه بودجه‌بندی اشتباه خود شده است. این اولین قدم برای برنامه‌ریزی پول توجیبی‌اش است.

3- الگوی رفتاری مناسب برای کودک باشید
تحقیقات نشان داده است که کودکان از رفتارهای بزرگ ترها بیشتر و بهتر از کلام آن‌ها پیروی خواهند کرد. وقتی پدر و مادر، پول خود را برای موارد غیرضروری و بی‌ارزش هدر دهند یا بودجه‌بندی نامناسبی برای مخارج خانه داشته باشند، از کودک توقع عملکرد بهتری در این زمینه نخواهد بود. شما به عنوان پدر و مادر نقشی مهم در آموزش ارزش پول و مدیریت آن به کودکان خواهید داشت. کودک، شما را باید به عنوان یک شخص صرفه‌جو و برای پول زحمت‌کشیده بشناسد و نه یک ولخرج! وظایف مالی خود را سازمان دهی کنید و در برابر کودکان از نگرانی‌های مالی‌تان صحبت نکنید.

4- او را برای پس‌انداز کردن آماده کنید
حالا که کودک با نحوه خرج کردن پول توجیبی تا حدی آشنا شده است، او را وارد چالش صرفه‌جویی و پس‌انداز می‌کنیم. برای شروع از او می‌خواهیم مثلا ۵ درصد پول توجیبی خود را کنار بگذارد و هر ماه این مقدار را افزایش می‌دهیم. به این ترتیب کودک به سمت استقلال مالی پیش می‌رود.

5- از روش‌های صرفه‌جویی خود برای آن‌ها صحبت کنید
درباره این‌که چگونه برای خرید چیزی تصمیم می‌گیرید، اولویت‌بندی می‌کنید یا در عوض آن را پس‌انداز می‌کنید، ساده و واضح با کودک‌تان صحبت کنید. برای فرزندان با سنین بالاتر حتی می‌توانید توضیح دهید که برای هزینه آموزش و مایحتاج آن‌هاست که باید پس‌انداز داشته باشید. مطابق با سن فرزند خود می‌توانید حسابی در بانک افتتاح کنید و پس انداز کردن به صورت جدی را به او یاد بدهید. فراموش نکنید اگر برای خرید موردی خواست از حساب خود مبلغی برداشت کند، با او مخالفت نکنید. ممکن است برای همیشه از مقوله «پس‌انداز کردن» فراری شود.

6- برای خرید نیازهای روزمره، او را با خود همراه کنید
هنگام خرید از یک فروشگاه طوری رفتار کنیدکه او متوجه شود شما قیمت‌ها و ارزش هرکدام از محصولات را مقایسه و بهترین و مناسب‌ترین را انتخاب می‌کنید. رفتن به سوپر مارکت معمولا اولین تجربه کودکان در یادگیری خرج کردن پول است.

7- مفهوم تخفیف و حراجی را به فرزند خود آموزش بدهید
مطمئن باشید که فرزند شما به محض آشنایی با این مفاهیم، خرید جذاب‌تری خواهد داشت. اگر احساس می‌کنید در این مرحله موفق شده‌اید، به این معناست که کودک شما پس‌انداز کردن و با حساب و کتاب خرج کردن را یاد گرفته است.

8- آن‌ها را از هدف تبلیغات آگاه کنید
بی شک تبلیغات تلویزیونی، محیطی، رادیویی و فضاهای مجازی بر خواسته‌ها و ایجاد توقعات غیرمنطقی در کودکان تاثیرگذار است. به کودک کمک کنید تا واقعیت را بداند. این را‌که آیا کیفیت محصول دقیقا همانی است که تبلیغ می‌شود؟ باید به کودک آموزش داد. آیا می‌توان محصولی دیگر با قیمت و کیفیت مناسب جایگزین کرد هم نکته مهمی است که کودک باید درباره‌اش بداند.

9- پول به‌دست آوردن را به او یاد بدهید
در تعطیلات تابستان هستیم. در این تعطیلات، مسئولیت‌های سبک خانگی مثل باغبانی، شستن خودرو، مرتب کردن انباری خانه و ... را به او واگذار کنید و در ازای کار انجام شده به او پول بدهید. به این ترتیب فرزند شما یاد می‌گیرد، پولی که به سختی به دست می‌آید نباید به راحتی هدر شود!

10- برای مسائل مالی، جلسات خانوادگی بگذارید
در دورهمی‌های خانوادگی می‌توانید درباره عادت‌های صحیح خرج کردن پول و فواید پس‌انداز کردن با کودکان خود به بحث و گفت‌وگو بنشینید. در این جلسات هریک از اعضای خانواده می‌تواند از مقدار پس‌انداز خود صحبت کند و مورد تشویق بقیه قرار بگیرد.