دوقلو باردار شدن، مشکلات مربوط به آن

داشتن بارداری چندگانه در خانمهایی که پس از سن ۳۵ سالگی باردار می‌شوند، یا معالجاتی در زمینه بارورسازی داشته‌اند، مثل استفاده از روشهای IVF و ICSI بسیار شایع است. بیش از نیمی از سه قلوها در نتیجه استفاده از روشهای تلقیح کمکی به وجود می‌آیند. گرچه دلیل آن مشخص نیست، ولی حاملگی‌های چندتایی در بعضی ازنقاط جهان مثل نیجریه بسیار شایع است.
اگر یکی از بستگان نزدیک شما دوقلو یا سه قلو داشته، یا اگر خود شما یک دوقلوی غیر همسان هستید، احتمال اینکه شما هم دوقلوی غیرهمسان داشته باشید زیاد است. با وجود این وقوع دوقلوهای همسان خیلی تصادفی است و به سابقه این مطلب در خانواده شما بستگی دارد.

زمان تشخیص بارداری چند قلو از طریق سونوگرافی
ممکن است در هفته هشتم، از طریق سونوگرافی دوقلوها قابل دیدن باشند. با وجود این، چون خطر سقط یک یا هردو جنین زیاد است، تا قبل از شروع سه ماهه دوم، یعنی حدود ۱۲ تا ۱۴ هفتگی، تشخیص دوقلوهای ماندنی، به ندرت انجام می‌شود.

چه خطراتی در مورد بارداری‌های دوقلو وجود دارد؟
اگر شما دوقلو باردار هستید، حاملگی شما از نوع دوم، یعنی پرخطر می‌باشد. در این شرایط، فشار زیادی روی مادر و نیز سیستم جفت که جنین‌ها متکی برآن هستند، وارد می‌آید و همین موضوع می‌تواند روند رشد یک یا هردو جنین را آهسته کند وسبب فشار خون بالا درمادر شود. این خطرات در حاملگی‌های سه قلو یا بیشتر، افزایش یافته و کار مشکل‌تر می‌شود.

روند رشد دوقلوها
دوقلوها از همان مرحله اول، یعنی درست در لحظه لقاح تخمک و اسپرم ویا کمی پس از آن، رشد خود را آغاز می‌کنند. دوقلوها یا غیرهمسان هستند (که خیلی شایع است و حدود ۸۰% دوقلوها از این نوع می‌باشند) و یا همسان هستند (که این مورد کمتر پیش می‌آید و تنها ۲۰% دوقلوها از این نوع هستند).
دوقلوهای هم‌سان
اگر یک سلول تخمک به وسیله یک اسپرم بارور شود وسپس به دو سلول تبدیل شود، دو جنینی که حاصل می‌شوند هر دو از یک جنسیت هستند و کاملاً شبیه هم می‌باشند. زیرا ماده ژنتیکی هر دو جنین مانند هم است. این دوقلوها مونوزیگوت هستند. اگر دو قلوها همسان باشند در این صورت از یک جفت مشترک استفاده می‌کنند و مشکلات آنها در زمینه رشد و زایمان بیش از دوقلوهای غیرهمسان می‌باشد. در این حالت باید شدیداً تحت کنترل پزشک باشید ومرتب سونوگرافی انجام دهید.
دوقلوهای غیرهم‌سان
این دوقلوها در نتیجه بارور شدن دو تخمک جداگانه توسط دو اسپرم به طور همزمان به وجود می‌آیند. بر اثر این عمل، دو جنین حاصل شده و شروع به رشد می‌کنند. بند ناف، جفت و کیسه آب جداگانه دارند. این دوقلوها ممکن است هم از لحاظ ظاهرو هم جنسیت با هم متفاوت باشند.

سلامت و رشد جنین‌ها در رحم
رحم به طور حیرت‌آوری خاصیت کشسانی دارد و ۲ و یا گاهی ۳ جنین یا بیشتر می‌توانند به طور طبیعی در آن رشد کنند. هر یک از جنین‌ها توسط کیسه آب جداگانه‌ای محاصره شده‌اند و به همین علت مشکلی در زمینه رشد برای آنها پیش نمی‌‌آید؛ فقط چون مقدار فضای موجود در رحم شما بسیار محدود می‌شود، ممکن است قبل از ۴۰ هفتگی زایمان کنید.
دوقلوها می‌توانند در رحم با هم برخورد کنند زیرا فعال و بازیگوش هستند، ولی به دلیل وجود کیسه آب جداگانه برای هر جنین، نمی‌توانند به هم آسیب برسانند. آنها به یک شیوه و به یک میزان رشد می‌کنند، فقط ممکن است به اندازه و بزرگی یک جنین تنها نباشند.

تفاوت بین روند رشد دوقلوها
دوقلوها ممکن است از همان ابتدا اندازه‌های مختلفی داشته باشند ونیز می‌توانند به نسبتهای مختلف رشد کنند. به همین دلیل به شما گفته می‌شود، اگر دوقلو باردار هستید، سونوگرافی های متعدد انجام دهید. اگر هر دو جنین با اندازه‌های مختلف، اما به میزان عادی و طبیعی رشد کنند، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد ولی اگر هر دو در ابتدا به یک اندازه باشند و ناگهان روند رشد یکی از آنهاخیلی کندتر از دیگری شود، باعث بروز مشکلاتی خواهد شد.

سندرم انتقال خون از یک قل به قل دیگر
یک بیماری نادر وجود دارد که فقط در دوقلوهای هم‌سانی که یک جفت مشترک دارند بروز می‌کند وعلت آن این است که یک رگ خونی غیر عادی در جفت، جنین اول را مستقیماً به جنین دوم متصل می‌کند، درنتیجه یک جنین (اهدا کننده) از تمام انرژی خود استفاده می‌کند تا خون را هم به بدن خود و هم به بدن جنین دیگرپمپ کند.
این کار سبب می‌شود که قل اهدا کننده، به درستی رشد نکند و مایع جنینی او کم شود و قل دریافت کننده خیلی زیاد رشد می‌کند وطی چند ساعت یا چند روزمقدار زیادی مایع جنینی به سرعت جمع می‌شود.
علائم این سندروم
افزایش سریع مایع جنینی ممکن است، باعث تورم و درد در ناحیه شکم و در نهایت زایمان زودرس شود. تلاشهایی برای درمان این بیماری انجام شده، مثل استفاده از لیزربرای از بین بردن رگهای خونی غیر عادی وکشیدن مایع جنین از کیسه جنین بزرگتر. در مراحل پیشرفت و سخت این بیماری، هیچ تکنیکی نمی‌تواند مانع از زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده شود.

احتمال زایمان زودرس در بارداری چندگانه
هنگام دوقلو بارداربودن انتظار می‌رود از ۳۴ تا ۳۸ هفتگی آماده زایمان شوید ودر صورت سه قلو بودن بین ۳۲ تا ۳۶ هفتگی، این احتمال وجود دارد. این امر به دلیل وزن و سنگینی زیادی که بر شما تحمیل شده و نیز مایع جنینی اضافی که رحم شما را دچار کشش می‌کند و فشار اضافی روی دهانه رحم شما وارد می‌شود، به وجو می‌آید.
اگر بچه‌های شما بیش از تاریخ تعیین شده برای زایمان به دنیا بیایند، احتمالاً وزن آنها کمتر از بچه‌هایی است که در راس تاریخ تعیین شده به دنیا می‌آیند وممکن است لازم باشدتا مدتی را در بخش مراقبتهای ویژه کودکان سپری کنند.
زایمان‌های دو قلو و سه قلو به احتمال زیاد ازطریق سزارین است، به ویژه اگر اولین جنین سر پائین نباشد یا عوامل مشکل زای دیگری وجود داشته باشد. سزارین معمولاً یک روش برنامه ریزی شده، شامل یک تیم از متخصصان همراه با یک پزشک متخصص زنان و زایمان، یک ماما، یک متخصص بی هوشی ویک پزشک متخصص کودکان برای هر نوزاد می‌باشد.

انجام زایمان طبیعی در زایمان چندگانه
تعیین هم‌سان بودن یا نبودن دوقلوها و این که در صورت هم‌سان بودن، در کیسه جنینی جداگانه قرار دارند یا نه، بسیار مهم است. دوقلوهای هم‌سان به احتمال زیاد توسط سزارین به دنیا می‌آیند، چون معمولاً یک جفت مشترک دارند و گاهی کیسه جنینی آنها نیز مشترک است. این موارد می‌تواند زایمان طبیعی را مشکل وخطرناک کند.
در صورتی که حراقل یکی از آنها به حالت سفالیک (سر پائین) قرار داشته باشد ودوقلوهای غیر هم‌سان می‌توانند به صورت طبیعی به دنیا آیند.
به دلایلی که در بالا توضیح داده شد، زایمان‌های طبیعی برای دوقلوها، خطرات بسیار زیادی نسبت به زایمان یک جنین در بر دارد، از پزشک خود بخواهید توضیح دهد، چرا آنها در این شرایط عمل سزارین را پیشنهاد می‌کنند. به طور حتم دلایل خاصی وجود دارد که پزشکتان از زایمان طبیعی پرهیز می‌کند.

اگر یکی از دوقلوها در رحم بمیرد، دیگری می‌تواند به رشد خود ادامه دهد؟
بله، اگراگر یکی از آنها بمیرد وحتی در همان مراحل اولیه سقط شود، جنین سالم می‌تواند در رحم به رشد خود ادامه دهد. این مسائله مشکل خاصی را برای جنین زنده به وجود نمی‌آورد و جنین مرده کم کم جذب جفت می‌شود.
با وجود این، اگر یکی از دوقلوها در خلال یا پس از سه ماهه دوم بارداری بمیرد، جفت جنین سقط شده می‌تواند در رحم بماند و مرکزی برای عفونت شود. در طول سه ماهه سوم، مرگ یکی از جنینها به احتمال قوی منجر به زایمان زودرس می‌شود یا جنین مرده در رحم باقی مانده و جنین دیگر به رشد خود ادامه می‌دهد.

حرکت دوقلوها در رحم
معمولاً پس از هفته ۲۴ بارداری،جنینها در یک طرف قرار دارند و شما می‌توانید بگویید، در چه موقعیتی هستند. بیشتر خانمها حرکت جنین‌های خود را به طور جداگانه احساس می‌کنند و حتی می‌توانند بگویند چه وقت یکی از آنها خواب است. اگر متوجه شدید که حرکات یکی از دوقلوها، به طور چشم گیری تغییر کرده یا از حرکت ایستاده، فوراً دکتر یا مامای خود را در جریان بگذارید.
از دست رفتن یک جنین روی جنین دیگر تاثیری ندارد، ممکن است شما نگران آن شوید که مرگ یکی از دوقلوها روی سلامت عاطفی جنین زنده تاثیر داشته باشد، اما هنوز این رابطه ثابت نشده است. جنین زنده شانس سالم و خوشحال بودن را در اختیار دارد.