رفتار با کودک بزرگتر، هفته‌های اول پس از زایمان
یک خواهر یا برادر جدید می‌تواند تغییرات زیادی در خانوادۀ شما ایجاد کند، پس ابتدا لازم است بدانید که چگونه کودک یا کودکان بزرگ‌ترتان را آماده کنید.
یک خواهر یا برادر جدید می‌تواند تغییرات زیادی در خانوادۀ شما ایجاد کند، پس ابتدا لازم است بدانید که چگونه کودک یا کودکان بزرگ‌ترتان را آماده کنید. برای داشتن ارتباطی سالم‌تر بین بچه‌ها، لازم است معرفی کودک جدید به کودک اول در طول دوران بارداری و قبل از تولد نوزاد شروع شود. اما اگر این کار را نکرده‌اید و نوزاد جدید شما متولد شده، لازم است بعد از آشنایی و معرفی‌های اولیه، بدون این که کودک بزرگتر متوجه شود به رفتار او دقت کنید تا کم‌کم ببینید کودک بزرگ‌ترتان چه واکنشی به داشتن یک برادر یا خواهر نشان خواهد داد و شما چگونه باید نیازهای او و نوزادتان را برآورده کنید. در این مطلب می‌توانید با آشنایی کودک بزرگتر با برادر و خواهر جدید، توجه به سن کودکان در میزان پذیرش نوزاد جدید، کمک به کودکان بزرگتر برای کنار آمدن با وضعیت جدید، راهکارهای والدین در صورت واکنش بد فرزند بزرگتر و توضیح یک مشکل پزشکی در مورد نوزاد به کودک بزرگتر آشنا شوید.
آشنایی کودک بزرگتر با برادر یا خواهر جدید
هنگامی که نوزاد جدیدتان متولد شد، از همسرتان، مادر، خواهر یا یک دوست صمیمی که کودک او را کاملاً می‌شناسد و دوستش دارد، بخواهید که فرزندتان را برای یک دیدار کوتاه به بیمارستان یا زایشگاه بیاورد. یادتان باشد منتظر آمدنش باشید و وقتی او را دیدید که وارد اتاقتان شد، نوزاد را به همسرتان بسپارید تا بتوانید کودک بزرگتر را ناز و نوازش کنید و در آغوش بگیرید. می‌توانید از طرف نوزاد یک هدیه نیز به کودک بزرگ‌ترتان بدهید. بعد نوزاد جدید را به او نشان دهید و همچنان اهمیت و توجه شما روی خوشحالی‌تان از دیدن کودک بزرگتر باشد. با این کار شما یک شخص غریبه را به خانه نمی‌برید. بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز، بهتر است مراقب رفتارتان با کودک بزرگتر هنگام ورود به خانه باشید. هر وقت کمی حالتان بهتر شد نیز می‌توانید کودک بزرگتر را به جایی مثل شهر بازی مورد علاقه‌اش ببرید تا با او بیشتر وقت بگذرانید و بازی کنید.
توجه به سن کودکان در میزان پذیرش نوزاد
سن کودک بزرگ‌ترتان در چگونگی واکنش او به داشتن خواهر یا برادر جدیدش تأثیر دارد. کودکان بزرگتر معمولاً مشتاق دیدن خواهر یا برادر جدید هستند، اما کودکان کوچک‌تر ممکن است گیج یا ناراحت باشند. کودکان در سن زیر دو سال احتمالاً هنوز درک نمی‌کنند که داشتن یک برادر یا خواهر جدید به چه معناست. بهتر است با کودکتان در مورد خواهر یا برادر جدیدش صحبت کنید تا کم‌کم با این اتفاق آشنا شود. کودکان بین دو تا چهار سال نیز ممکن است از این که توجه شما به آنها با یک نوزاد دیگر تقسیم شده، احساس ناراحتی کنند. لازم است وقت بگذارید و نکته به نکته به فرزندتان توضیح دهید که چرا نوزاد کوچک به توجه خیلی زیادی نیاز دارد.
بچه‌های دبستانی نیز ممکن است از توجه زیادی که به نوزاد می‌شود احساس حسادت کنند. بهتر است با کودک بزرگتر در مورد نیازهای نوزاد صحبت کنید و به مزایای بزرگتر بودن او اشاره کنید و بگویید خوشحالید که او را دارید تا با او در این مورد صحبت کنید. در نهایت هم صرف نظر از سن فرزند بزرگ‌ترتان، مطمئن شوید که پس از تولد نوزاد، او توجه جداگانه و کافی را از شما و همسرتان دریافت می‌کند.
کمک به کودک بزرگتر برای کنار آمدن با وضعیت جدید
چگونگی ارتباط بین اولین روزهای تولد کودک جدید با خواهر یا برادرش، سنگ بنای فرایند درازمدت ایجاد پیوند عاطفی بین آنها را می‌گذارد و زمانی که شما به دلیل مراقبت از یک نوزاد خسته و فرسوده هستید، باید به کودک دیگری نیز رسیگی کنید که در حال تجربۀ یک تغییر شخصیتی است. در چنین موقعیتی هر کودکی به شکل متفاوتی واکنش نشان می‌دهد، اما بد نیست اگر در تجربه‌هایتان، راهکارهای زیر را نیز امتحان کنید که مشوق ارتباط مثبت بین کودکان است:
او را در شیردهی شرکت دهید
کودک بزرگتر ممکن است اولین باری که شما را در حال شیردهی می‌بیند متعجب سر جایش باقی بماند. توضیح دهید که چه کار می‌کنید و به همۀ سوالاتش جواب بدهید و بگویید که شما یک بار همین کار را برای او انجام داد‌ه‌اید. همچنین شما می‌توانید کودک بزرگ‌ترتان را در شیردهی به نوزاد مشارکت دهید. او می‌تواند نقشی مثل آوردن بالش شیردهی برای شما داشته باشد. برای اینکه در حین شیردهی فرزند بزرگ‌ترتان را سرگرم نگه دارید، از قبل اسباب‌بازی‌ها یا یک کتاب را دم دست بگذارید. موسیقی یا نسخه‌های صوتی کتاب‌های کودکان را برایش پخش کنید و او را تشویق کنید وقتی در حال شیردهی هستید شما را بغل کند. اگر کودک بزرگ‌ترتان بخواهد که او با شیشه‌شیر به نوزاد غذا بدهد، تصمیم با شماست ولی این را بدانید که بیشتر کودکان این تجربه را تا حدی عجیب و غریب می‌بینند و زود به آن بی‌علاقه می‌شوند.
از طرف نوزاد صحبت کنید
والدین می‌توانند از شیفتگی و مجذوبیت طبیعی یک کودک نوپا نسبت به نوزادان سود ببرند. مثلاً با توضیح این موضوع که وقتی نی‌نی دست تو را می‌گیرد و محکم نگه می‌دارد، می‌خواهد بگوید خیلی دوستت دارد. این گونه توضیح و تفسیرها کودک بزرگتر را می‌خنداند و کمک می‌کند که نوزاد را به عنوان یک شخص واقعی ببیند.
هدایا را دو برابر کنید
می‌توانید چند هدیۀ کوچک برای فرزند بزرگ‌ترتان در خانه داشته باشید تا اگر دوستان با هدیه‌هایی برای نوزاد می‌آیند، به کودک بزرگتر هم از طرف آنها هدیه بدهید. اگر هدیۀ نوزاد بزرگتر است و امکانش وجود دارد می‌توانید هدیه‌ها را با یکدیگر عوض کنید. همچنین می‌توانید اجازه دهید کودکتان هدایای نوزاد را باز کند و بعد خودش آنها را به نوزاد بدهد. به یاد داشته باشید که شما اکنون در حال تشویق کودک نوپای خود به تغییر در طرز فکر او از گیرنده به دهنده بودن هستید و این لحظه و نکتۀ ارزشمندی در زندگی است که یک کودک نوپا شروع می‌کند تا بتواند آن را به خوبی یاد بگیرد.
تعریف از نوزاد را به کودک ارتباط دهید
با آن همه توجهی که به نوزاد می‌شود، کودک بزرگ‌ترتان ممکن است احساس نادیده گرفته شدن کند. بهتر است همیشه سعی کنید تعریف‌ها از نوزاد را به گونه‌ای مطرح کنید که فرزند بزرگ‌ترتان را هم شامل آنها شود. مثلاً وقتی کسی می‌گوید چه نوزاد زیبایی، شما اضافه کنید ما حالا دو بچۀ زیبا داریم یا بگویید که نوزاد جدید یک برادر یا خواهر زیبا هم دارد و همزمان به کودک اولتان اشاره کنید.
روی استعداد کودک تأکید کنید
وقتی خانوادۀ بزرگ و پرجمعیتی دارید، لازم است بفهمید و بدانید که تشخیص و تشویق استعدادهای فردی هر کدام از کودکانتان چه اهمیتی دارد. همۀ کودکان در هر سنی یک استعداد ویژه دارند که بهتر است سعی کنید آنها را تشخیص و پرورش دهید. همچنین می‌توانید نقاشی‌ها یا کاردستی کودک بزرگ‌ترتان را در اتاق نوزاد آویزان کنید.
زمانتان را تقسیم کنید
وقتی به نوزاد شیر می‌دهید، همزمان برای کودک کتاب یا داستان‌های ساده و کودکانه‌ای در مورد نوزادان، برادران و خواهران بخوانید یا نوزاد را در صندلی مخصوصش بگذارید و در کنارش با فرزند بزرگ‌ترتان بازی کنید. وقتی نوزاد کمی بزرگتر شد، کودک را تشویق کنید او را سرگرم کند. شکلک خنده‌دار و تقلید صدا چیزی است که هر دوی آنها دوست خواهند داشت و خنده‌های بی‌دندان نوزاد می‌تواند برای احساس غرور کودکتان عالی باشد، زیرا با خودش فکر می‌کند نوزاد او را دوست دارد.
از حضور بیشتر پدر خانواده استفاده کنید
شما می‌توانید تلاش کنید وقتتان را همزمان برای هر دو کودک بگذارید، اما در نهایت مجبورید وقت بیشتری را با نوزاد بگذرانید، بنابراین مهم است وقتی کودک نوپا احساس می‌کند کمی از مادرش را از دست داده است، در عوض کمی بیشتر از پدرش را داشته باشد. همچنین این مرحله‌ای است که کودک بزرگتر ممکن است فکر کند مامان دیگر خیلی سرگرم‌کننده نیست، چون همیشه خسته است. بردن کودک به پارک یا اسباب‌بازی فروشی نیز فکر خوبی است. بهتر است این بیرون رفتن‌های پدر و فرزند را فقط برای کودک بزرگتر نگه دارید و به یاد داشته باشید که در تصور و ادراک کودک از عشق و محبت، تأثیر عمل بیشتر از حرف است.
از او فیلم و عکس بگیرید
اگر در حال گرفتن عکس یا فیلم با نوزادتان هستید، حتماً اول جایی برای کودک بزرگتر تعیین کنید و جلوی خودش به این نکته که او باید در عکس جای خوبی باشد اشاره کنید. همچنین لازم است از او به تنهایی هم عکس و فیلم بگیرید.
راهکارهای والدین در صورت واکنش بد فرزند بزرگتر
کودک بزرگ‌ترتان ممکن است سعی کند با زیر پا گذاشتن دستورات جلب توجه کند، حتی اگر نتیجۀ سرپیچی از آن دستورات، تنبیه باشد. گاهی نیز ممکن است کودکان بزرگتر با تغییراتی که در اطراف آنها اتفاق می‌افتد، تحت فشار قرار بگیرند و شاید ناراحتی خود را روی نوزاد خالی کنند. برای کم کردن یا پیشگیری از این مشکلات که بخشی طبیعی از فرایند تبدیل شدن به خواهر یا برادر بزرگتر است، راهکارهایی وجود دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
برخی رفتارهای بد را نادیده بگیرید
یکی از کارهایی که برای متوقف کردن این رفتارش می‌توانید انجام دهید این است که وقتی کودک بزرگتر رفتار خوبی دارد، از او تعریف کنید. اگر حدس می‌زنید فرزندتان برای جلب توجه بدرفتاری می‌کند، می‌توانید رفتارش را نادیده بگیرید. این کار ممکن است او را به جست‌وجوی یک راه مثبت‌تر برای جلب توجه شما تشویق کند.
آمادۀ برخی پسرفت‌ها باشید
گاهی پس از آمدن یک نوزاد، کودک بزرگتر برای جلب توجه ممکن است در زمینه‌های مختلف پسرفت کند، زیرا او هم دوباره می‌خواهد یک نوزاد باشد. این یک واکنش طبیعی به دیدن شما در حال بغل کردن و نوازش نوزاد است. وقتی فرزند بزرگ‌ترتان به مرحلۀ حرف زدن شبیه نوزاد یا مکیدن انگشت شست پسرفت می‌کند، اجازه دهید کمی بچگی کند. نیازی به تنبیه هم نیست و خیلی لازم است به جای عصبانی شدن، به کودک بزرگتر خود عشق و اطمینان خاطر بدهید تا کم‌کم رفتارش اصلاح شود و در عین حال در مورد مزایای بزرگتر بودنش مثل کارهایی که بچه‌های بزرگتر می‌توانند انجام دهند اما نوزادان نمی‌توانند صحبت کنید، مثلاً پسرهای بزرگ می‌توانند بستنی بخورند، اما نوزادها نمی‌توانند و دخترهای بزرگ می‌توانند سرسره‌بازی کنند، اما نوزادها نمی‌توانند. فرزندتان در نهایت متوجه خواهد شد که نمی‌خواهد دوباره یک نوزاد باشد.
بگذارید کمی ناکامی را تجربه کند
کودکان نوپا معمولاً وقتی به اندازۀ نوزاد توجه نمی‌بینند، غمگین می‌شوند. شما نمی‌توانید کاری کنید که فرزندانتان هیچ‌وقت ناراحت نشوند، بلکه باید به آنها کمک کنید تا بیاموزند که چطور این ناکامی‌ها را مدیریت کنند. برای مثال اگر فرزند بزرگ‌ترتان ناگهان بی‌قرار می‌شود، زمانی را برایش تعیین کنید که می‌توانید به او بپردازید، مثلاً می‌توانید به او بگویید که باید منتظر بماند تا شما شیر دادن به نوزاد را تمام کنید و بعد از آن می‌توانید به پارک بروید، با او نقاشی کنید یا کاری را که می‌دانید دوست دارد انجام بدهید.
درکش کنید
طبیعی است که کودکتان کمی احساسات منفی نسبت به نوزاد داشته باشد. بهتر است او را به بیان هر دو احساس منفی و مثبت تشویق کنید. به عنوان مثال با کودکتان صحبت کنید و از او بپرسید از داشتن یک برادر یا خواهر چه احساسی دارد و بعد کاملاً به حرف‌هایش گوش بدهید و با او در این مورد مشورت کنید. با یک جملۀ همدلانه سر صحبت را باز کنید، مثلاً بگویید فکر می‌‌کنم تو خواهر کوچولویت را دوست داری، اما گاهی هم دوستش نداری. لازم نیست به او فشار وارد کنید، فقط آمادۀ شنیدن حرف‌هایش باشید. با این کار فرزندتان ممکن است راحت‌تر بتواند احساسات خود را بیان کند. همچنین نباید بی‌دلیل این جمله را به کودک بگویید، فقط مواقعی که مطمئنید مشکلی وجود دارد.
برایش زمان بگذارید
با داشتن دو یا چند فرزند، تلاش برای عادل بودن یا توجه یکسان به همۀ بچه‌ها کمی سخت می‌شود. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید فهماندن این موضوع به آنهاست که به یک اندازه برایتان مهم و ارزشمند هستند. پس سعی کنید همزمان با آنها زمانتان را بگذرانید، مثلاً وقتی نوزادتان چرت می‌زند، اجازه دهید کودک بزرگتر توی بغل شما باشد، روی پایتان بنشیند، نوازشش کنید و با هم حرف بزنید. حتی ۱۵ دقیقه در آغوش گرفتن او در روز می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
به یک اندازه دوستشان بدارید
بهتر است از جواب به این سؤال کودک که شما چه کسی را بیشتر دوست دارید، پرهیز کنید و بگویید که من هر دوی شما را به شکلی خاص دوست دارم. به کودکتان کمک کنید تا درک کند که او را به شیوۀ منحصربه‌فرد و خاص خودش دوست دارید. شما می‌توانید به او بگویید تو اولین بچۀ من هستی و هیچ‌کس دیگری اولین بچۀ من نخواهد بود.
کاری کنید کودک احساس مهم بودن کند
گذاشتن یک وظیفه به عهدۀ کودک نوپا می‌تواند به او احساس مهم بودن بدهد. همچنین به او توجه زیاد نشان دهید و او را در کارهای مربوط به نوزاد مانند لالایی خواندن، حمام دادن یا تعویض پوشک مشارکت دهید و وقتی کودک بزرگتر به نوزاد علاقه نشان می‌دهد، او را تحسین و تشویق کنید. همچنین از او برای اینکه خواهر یا برادر بزرگ خوبی است، تشکر کنید. احساس مهم و مورد نیاز بودن به بسیاری از کودکان کمک می‌کند تا از جایگاه خواهر یا برادر بزرگتر لذت ببرند.
این را نیز بدانید که حتی اگر به نظر می‌رسد فرزندانتان با هم کنار می‌آیند، نظارت روی آنها لازم است و یادتان باشد که هرگز نوزاد خود را با خواهر و برادر یا هر کودکی که کمتر از ۱۲ سال دارد تنها نگذارید.
توضیح یک مشکل پزشکی نوزاد به کودک بزرگتر
اگر نوزادتان یک مشکل پزشکی دارد، به کودک بزرگتر خود توضیح دهید که خواهر یا برادر کوچک او کمی بیمار است و باید خوب شود. اگر نوزادتان پس از تولد نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد، در صورت امکان فرزند بزرگتر را به دیدنش ببرید. به خاطر داشته باشید که اگر به فرزند بزرگ‌ترتان در مورد وضعیت نوزاد چیزی نگویید، او بالاخره این را حس خواهد کرد که مشکلی وجود دارد، پس بهتر است به جای سردرگم نگه داشتن کودک، اطلاعاتی در مورد وضعیت نوزاد به او بدهید و نشان دهید که شما در کنارش هستید و جای نگرانی نیست.
یک خواهر یا برادر جدید، بدون شک خانوادۀ شما را تغییر خواهد داد. در طول روزهایی که طول می‌کشد تا کودک بزرگ‌ترتان با این موضوع کنار بیاید، او را از داشتن عشقتان نسبت به خودش مطمئن کنید. همچنین توضیح دهید که او اکنون نقش مهم و قشنگی به عنوان برادر یا خواهر بزرگتر به عهده دارد، اما یادتان باشد که او را زیاد از این نقش نترسانید و خیلی آرام و ساده برخورد کنید. اگر درست عمل کنید، به زودی همه چیز ساده می‌شود و کودک جدید از طرف او پذیرفته خواهد شد و با کمی هدایت پدر و مادر، خواهر و برادرها می‌توانند طوری بزرگ شوند که همیشه دوستان نزدیک یکدیگر باشند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼