عفونت قارچی زنان، علل و تشخیص

عفونت قارچی واژن یکی از مشکلات آزاردهنده برای زنان است که موجب درد و ناراحتی، ترشح از واژن و خارش شدید واژن و مهبل (بافت اطراف واژن) می‌شود . عفونت قارچی واژن نیز نوعی واژینیت یا بیماری التهابی واژن محسوب می‌شود.
سه زن از هر چهار زن، زمانی در طول زندگی خود به عفونت واژن (یا عفونت با قارچ کاندیدا) مبتلا می‌شوند. بسیاری از زنان حداقل دوبار در زندگی خود دچار این مشکل می‌شوند.
هرچند عفونت قارچی واژن یک بیماری مقاربتی محسوب نمی‌شود اما شما ممکن است عفونت قارچی را به دیگران انتقال دهید. عفونت قارچی را به نحو مؤثری می‌توان با دارو درمان کرد. اگر شما به طور مکرر به این عارضه دچار می‌شوید (چهار بار یا بیشتر در سال) لازم است که دوره‌های درمانی طولانی‌تر و برنامه مشخصی برای حفظ نتایج درمان و پیشگیری از بروز مجدد عفونت داشته باشید. خشک نگه داشتن محیط واژن و اجتناب از مصرف مواد شیمیایی تحریک‌کننده و پیشگیری از بروز این عفونت کمک می‌کند. مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک (مخمر) نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
اگر اولین باری است که علائم عفونت واژن را تجربه می‌کنید، لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا عفونت قارچی شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. درمان عفونت قارچی با داروهای خوراکی یا پمادهای موضعی ضدقارچ است.
عفونت واژن خصوصاً در دوران بارداری بیشتر شایع است. زنان بارداری که علائم عفونت قارچی را در خود مشاهده می‌کنند، باید حتماً به متخصص مراجعه کنند. پزشک می‌تواند روش درمانی و داروهایی را تجویز کند که استفاده از آن‌ها در دوران بارداری ایمن و بلامانع است. استفاده از داروهای ضدقارچ خوراکی در برخی از مراحل بارداری توصیه نمی‌شود.

علل
قارچ کاندیدا موجب بروز عفونت واژن می‌شود. به طور طبیعی واژن دارای میزان متعادلی از انواع قارچ و باکتری و از جمله قارچ کاندیدا است. باکتری لاکتوباسیلوس (Lactobacillus) تولید اسید می‌کند که این موضوع از رشد بیش ‌از حد قارچ کاندیدا جلوگیری می‌کند. در صورتی که این تعادل به هم بخورد، عفونت قارچی ایجاد می‌شود. وجود بیش ‌از حد قارچ در واژن موجب خارش، سوزش و دیگر علائم شایع عفونت می‌شود. رشد بیش ‌از حد قارچ می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
استفاده از داروی آنتی‌بیوتیک: عفونت‌های قارچی در بین زنانی که از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند شایع است. گروه وسیعی از آنتی‌بیوتیک‌ها که موجب مرگ باکتری‌ها می‌شوند، باکتری‌های مفید داخل واژن را هم از بین می‌برند و بنابراین قارچ‌ها رشد بیش ‌از حد پیدا می‌کنند.
افزایش سطح استروژن: عفونت قارچی در بین زنانی که سطح استروژن بالایی دارند، بیشتر شایع است. زنان باردار، زنانی که قرص‌های ضدبارداری با دوز بالا مصرف می‌کنند و زنانی که هورمون درمانی با استروژن انجام می‌دهند، سطح استروژن بالایی دارند.
دیابت کنترل نشده: زنان مبتلا به دیابت که به خوبی بیماری خود را کنترل نکرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت واژن هستند.
ضعف سیستم ایمنی: زنانی که به دلایلی (مانند مصرف کورتیکاستروئید یا ابتلا به ویروس ایدز) سیستم ایمنی تضعیف‌شده‌ای دارند، بیشتر در معرض بروز عفونت قارچی واژن هستند.
روابط جنسی: هرچند عفونت قارچی جزء بیماری‌های مقاربتی محسوب نمی‌شود اما رابطه‌ی جنسی می‌تواند قارچ کاندیدا را به شخص دیگر منتقل کند.

علائم
علائم عفونت قارچی واژن ممکن است خفیف تا بسیار شدید باشند، این علائم عبارت‌اند از:
خارش و سوزش واژن و بافتی که در دهانه واژن قرار دارد.
احساس سوزش خصوصاً در هنگام ادرار کردن و در رابطه جنسی
قرمزی و تورم دهانه واژن
درد واژن
بروز ضایعات پوستی در واژن
ترشحات آبکی از واژن
ترشحات غلیظ، سفید و بدبو از واژن

تشخیص
برای تشخیص عفونت قارچی، پزشک اقدامات زیر را ممکن است انجام دهد:
شرح‌حال و علائم
پزشک ممکن است سوالاتی در مورد سوابق پزشکی بیمار بپرسد. این مورد شامل گرفتن اطلاعاتی در مورد عفونت‌های قبلی یا ابتلا به بیماری‌های مقاربتی می‌شود.
آزمایش لگن
ممکن است پزشک آزمایش لگن را انجام دهد. پزشک در ابتدا ناحیه تناسلی خارجی را بررسی می‌کند و به دنبال علائم و نشانه‌های عفونت قارچی خواهد بود. سپس، پزشک یک وسیله مخصوص (اسپکولوم) را در واژن بیمار قرار می‌دهد تا دیواره‌های واژن را باز نگه دارد و بتواند دهانه‌ی رحم را معاینه کند.
نمونه‌گیری
ممکن است از ترشحات واژن نمونه‌گیری شود و این ترشحات مورد آزمایش قرار بگیرند. ممکن است ممکن است پزشک نمونه‌ای از مایعات ترشح ‌شده از واژن را به آزمایشگاه بفرستد تا نوع قارچی که موجب عفونت شده است مشخص شود. با تشخیص دقیق نوع قارچ، پزشک می‌تواند درمان مؤثرتری را تجویز کند تا از بازگشت مجدد عفونت‌های مکرر پیشگیری کند.

درمان
روش درمان عفونت قارچی واژن به این موضوع بستگی دارد که عفونت قارچی موجب بروز عوارض شده است یا خیر. در صورتی که پس از انجام درمان اولیه، علائم شما برطرف نشدند و یا ظرف کمتر از دو ماه دوباره به عفونت قارچی مبتلا شدید، مجدداً به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک برای علائم خفیف تا متوسط ناشی از عفونتی که به صورت مکرر نباشد، درمان‌های زیر را تجویز می‌کند:
داروهای ضد قارچ
داروهای ضد قارچ به صورت کرم، پماد، قرص و شیاف در دسترس هستند. استفاده از داروی ضدقارچ به مدت۱، سه یا هفت روز معمولاً عفونت قارچی را از بین می‌برد. برخی از داروهایی که می‌توانند بدین منظور مؤثر باشند عبارت‌اند از بوتوکونازول (butoconazole)، کلوتریمازول (clotrimazole)، میکونازول (miconazole) و ترکونازول (terconazole). برخی از این داروها تنها با نسخه‌ی پزشک قابل تهیه هستند و مابقی آن‌ها بدون نسخه‌ی پزشک نیز از داروخانه قابل تهیه هستند. عوارض جانبی احتمالی این داروها می‌تواند شامل سوزش خفیف یا احساس خارش در هنگام زدن دارو باشد. ممکن است لازم باشد که بیمار از روش دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کند.از آنجایی که کرم‌ها و شیاف‌ها بر پایه‌ی روغن درست می‌شوند، ممکن است دیافراگم‌ها یا کاندوم‌های لاتکسی را تضعیف کنند.
ممکن است پزشک تنها یک بار خوردن قرص ضدقارچ فلوکونازول را تجویز کند و یا این که این قرص تنها دوبار و با سه روز فاصله از هم استفاده شود.
درمان عفونت قارچی مکرر
برای درمان عفونت قارچی مکرر، ممکن است پزشک مصرف روتین دارو را تجویز کند تا از بروز عفونت در آینده پیشگیری کند. در ابتدا عفونت قارچی که بیمار در حال حاضر دارد درمان می‌شود و سپس برای حفظ نتایج درمان و پیشگیری از بروز مجدد عفونت، رژیم دارویی دیگری تجویز می‌شود. در این حالت درمان اولیه‌ی بیمار ممکن است بیشتر از حالت عادی و تا ۱۴ روز طول بکشد و پس از آن درمان پیشگیرانه آغاز می‌شود. درمان پیشگیرانه می‌تواند به صورت خوردن یک قرص فلوکونازول یک بار در هفته و برای مدت ۶ ماه باشد. برخی از پزشکان به جای قرص خوراکی، داروی کلوتریمازول را به صورت شیاف واژینال که به صورت هفتگی استفاده می‌شود تجویز می‌کنند. به احتمال زیاد، همسر بیمار نیازی به درمان کردن ندارد اما در صورتی که بیمار به صورت مکرر به عفونت قارچی مبتلا می‌شود، ممکن است پزشک همسر بیمار را نیز معاینه کرده و با او صحبت کند و در صورتی که او برای مقاربت از کاندوم استفاده می‌کند یا علائم عفونت قارچی آلت تناسلی را دارد، او نیز تحت درمان قرار بگیرد.
درمان خانگی
هرچند برخی تحقیقات و مطالعات بر روی روش‌های طبیعی برای درمان عفونت قارچی انجام شده‌اند اما همچنان نیاز است که تحقیقات ساختار یافته و کنترل‌شده‌ای بیشتری برای اثبات نتایج تحقیقات اولیه انجام شوند. تنها در این صورت است که پزشکان می‌توانند با اطمینان این روش‌ها را به بیماران توصیه کند. برخی از این توصیه‌های احتمالی عبارت‌اند از:
بوریک اسید: بوریک اسید به صورت شیاف واژینال است و تنها با نسخه‌ی پزشک قابل تهیه می‌باشد و ممکن است در کنترل عفونت قارچی از نوع برخی قارچ‌های کمیاب یا عفونت‌های مقاوم به درمان با دارو‌های آزول، مؤثر باشد. این درمان تنها به صورت واژینال است و شیاف‌ها باید دوبار در روز به مدت دو هفته استفاده شوند. اما در نظر داشته باشید که بوریک اسید می‌تواند موجب حساسیت پوست شود و اگر به صورت اتفاقی خورده شود (خصوصاً توسط کودکان) و وارد دستگاه گوارشی شود می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
برخی از زنان با خوردن ماست یا حتی زدن آن به واژن خود، بهبودی در علائم خود را مشاهده می‌کنند و برخی مطالعات نیز درست بودن این نظریه را تائید می‌کنند. برخی از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که ماست حتی از دارونما یا پماد کلوتریمازول بیشتر مؤثر بوده است. اما این مطالعات بر روی تعداد بسیار کمی از زنان انجام شده است.
قبل از انجام هر روش درمانی جایگزین با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد مزایا و معایب آن روش اطلاعات کسب کنید.

پیشگیری
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت واژن:
لباس زیر نخی و شلوار‌هایی گشاد بپوشید.
از پوشیدن لباس زیر تنگ خودداری کنید.
لباس‌های خیس مانند لباس شنا یا لباستان بعد از تمرین و عرق کردن را در بیاورید.
از رفتن به سونا یا حمام آب داغ خودداری کنید.
از مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک مانند آنتی‌بیوتیک‌های مخصوص سرماخوردگی و دیگر عفونت‌های ویروسی، خودداری کنید.