کچلی قارچی کودکان، روش ابتلا و درمان

یکی از شایع‌ترین دلایل ریزش مو در کودکان، کچلی قارچی است. این عامل ریزش مو با نام‌های درماتوفیتوز یا تینه‌آ کپیتیس هم شناخته می‌شود. عامل کچلی قارچی کودکان گروهی از قارچ‌ها هستند که درماتوفیت نامیده شده و انسان‌ها و حیوانات را درگیر می‌کنند.
دلایل ریزش مو کودکان را در مقاله‌های دیگر بررسی کرده‌ایم:
ریزش مو به دلیل بیماری‌ها در کودکان
ریزش موی غیربالینی در کودکان

ابتلا و انتقال کچلی قارچی کودکان
یکی از بهترین مکان‌ها برای رشد قارچ‌ها، بافت‌های مرده‌ی جانوران است. این ویژگی نقش بسیار مهمی در طبیعت دارد و باعث اضافه شدن مواد مغذی درون لاشه‌ی جانوران به خاک می‌شود. در بدن ما نیز بافت‌های مرده وجود دارند؛ مثلاً ناخن‌ها، لایه‌های سطحی پوست و موها در واقع سلول‌هایی هستند که در اثر سفت شدن از بین رفته و بلوک‌های ساختمانی محکمی تشکیل داده‌اند. قارچ‌ها در کنار بافت مرده، به محیط گرم، تاریک و مرطوب نیاز دارند. همه‌ی این شرایط در پوست عرقی سر محیا است.
قارچ‌های عامل درماتوفیتوز به ۲ دسته‌ی حیوان دوست و خاک دوست طبقه‌بندی می‌شوند و به طور کلی حاوی ۴۱ گونه‌ی قارچی مختلف هستند. این قارچ‌ها می‌توانند در بخش‌های مختلفی از بدن عفونت ایجاد کنند و باعث کچلی سر، ریش، سبیل، دست، پا، کشاله ران و حتی کچلی ناخن شوند.
کچلی قارچی کودکان بیشتر در پسران زیر ۱۰ سال دیده می‌شود. این بیماری به سادگی از فردی به فرد دیگر و معمولاً با به اشتراک گذاشتن لوازمی مانند شانه، حوله، کلاه، بالشت و غیره منتقل می‌شود. همانطور که اشاره کردیم، درماتوفیت‌ها حیوانات را هم آلوده می‌کنند. لمس حیوانات خانگی مبتلا به کچلی قارچی، می‌تواند باعث انتقال این عفونت شود.

بیماری‌زایی درماتوفیتوز
بسته به این که قارچ به کدام بخش از مو حمله می‌کند، ۳ نوع عفونت کلی برای درماتوفیتوز تعریف می‌شود:
عفونت اکتوتریکس
حدود ۹۰ درصد از کودکانی که مبتلا به درماتوفیتوز می‌شوند، به عفونت اکتوتریکس دچار هستند. عفونت اکتوتریکس شکل غالب این عفونت و شایع‌ترین دلیل ریزش موی کودکان در ایران است. در این حالت، قارچ عفونت‌زا، لایه‌ی خارجی ساقه‌ی مو را می‌پوشاند.
عفونت اندوتریکس
در عفونت اندوتریکس، لایه‌های داخلی‌تر ساقه‌ی مو درگیر می‌شوند. تقریباً از هر ۱۰ نفری که به کچلی قارچی کودکان مبتلا می‌شوند، ۱ نفر دچار عفونت اندوتریکس است.
عفونت فاووس
عفونت فاووس باعث تخریب ساقه‌ی مو به شکل لانه زنبوری می‌شود. این حالت از درماتوفیتوز باعث تخریب ساقه‌ی مو به شکل لانه زنبوری می‌شود که در کشور ما نادر است.

علائم کچلی قارچی کودکان
شایع‌ترین علامت کچلی قارچی کودکان ، درگیری پوست به شکل مناطق دایره‌وار است که به آن طاسی سکه‌ای می‌گویند. این مناطق معمولاً حاشیه‌های قرمز و نمای پوسته پوسته دارند. گاهی در این مناطق نقاط سیاهی مشاهده می‌شود که محل جدا شدن موها هستند. اگر کچلی‌های سکه‌ای درمان نشوند، گسترش می‌یابند و باعث ایجاد اسکار (زخم) و طاسی دائمی می‌شوند.
علائم دیگر عبارت‌اند از:
موهای خشک و شکننده
متورم شدن غدد لنفاوی
درد در پوست
تب ضعیف
اگر درماتوفیتوز به موقع درمان نشود، باعث ایجاد زخم‌های متورم بزرگی می‌شود که کریون نام دارند. کریون‌ها زبر و چرکی هستند و می‌توانند منجر به طاسی دائمی و اسکار شوند.

تشخیص کچلی قارچی
برای تشخیص کچلی قارچی سه راهکار وجود دارد:
معاینه: معمولاً پزشک با معاینه و مشاهده‌ی دقیق کچلی می‌تواند درماتوفیتوز را تشخیص دهد.
لامپ وود (wood): لامپ وود قادر به تشخیص عفونت‌های سطحی قارچی است. یعنی با این ابزار تنها می‌توان عفونت اکتورتریکس را شناسایی کرد.
آزمایش: نمونه‌برداری و کشت قارچ دقیق‌ترین راه تشخیص کچلی قارچی است.

درمان درماتوفیتوز
درمان کچلی قارچی کودکان دو بخش مهم دارد که معمولاً باید همزمان استفاده شوند:
داروهای ضد قارچی: مصرف قرص‌های خوراکی مانند فلوکونازول، ایتراکونازول، تربینافین و گریزئوفولوین به مدت ۴ تا ۶ هفته.
شامپوهای ضد قارچ: مانند کتوکنازول، سلنیوم سولفید و پیریتیون روی که باید به مدت ۴ تا ۸ هفته استفاده شوند.