اثرات حاملگی بر دندان، چگونه است؟

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند منجر به برخی از مشکلات دندان‏پزشکی در زنان از جمله پوسیدگی دندان شود. با این حال با حفظ بهداشت دهان و دندان در خانه و دریافت کمک‌های حرفه‌ای از دندانپزشکان، می‌توان سلامت دندان‌ها را در دوران بارداری تضمین کرد.
تحقیقات مختلف، ارتباط بین بیماری‏های لثه در زنان باردار و زایمان زودهنگام با وزن کم نوزاد را ثابت کرده است. نوزادان زودرس ممکن است در معرض انواع بیماری‌ها مانند فلج مغزی، مشکلات بینایی و شنوایی باشند. درمان‌های مناسب دندان‏پزشکی برای مادران باردار ممکن است خطر ابتلا به تولد زودرس را کاهش دهد.

سلامت دندان پیش از بارداری
برای کاهش خطرات سلامت دهان و دندان در دوران بارداری این موارد را انجام دهید:
- دندان‌هایتان را حداقل دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- از مسواک‌های نرم استفاده کنید.
- از نخ دندان مرتباً استفاده کنید.
- ویزیت دندان‏پزشکی را به شکل مرتب دنبال کنید؛ به‌خصوص اگر در حال برنامه‌‌‏ریزی برای باردار شدن هستید. فراموش نکنید که اگر در دوران بارداری نیاز به درمان‌های دندان‏پزشکی داشته باشید، درمان‌های غیر اورژانسی بعد از سه ماهه اول انجام خواهد شد.

اگر باردار هستید، به دندان‏پزشک خود اطلاع دهید
دندان‏پزشک شما باید در جریان باردار بودنتان قرار بگیرد. احتمال دارد درمان‌های شما به دلیل نیاز به انجام رادیوگرافی دندان، بعد از وضع حمل موکول شود. در صورتی که رادیوگرافی اجتناب ناپذیر باشد، دندان‏پزشک می‌تواند از اقدامات احتیاطی برای ایمنی کودک استفاده کند. اگر درمان دندان شما نیاز به بیهوشی عمومی یا استفاده از برخی داروها داشته باشد، باید علاوه بر مشاوره دندان‏پزشک، با پزشک متخصص زنان و زایمان نیز صحبت کنید.

مشکلات دندان‏پزشکی رایج در دوران بارداری
مشکلات لثه از رایج‌ترین مشکلات دوران بارداری هستند. التهاب لثه در سه ماهه دوم بارداری بیشتر رخ می‌دهد. علائم این التهاب عبارتند از تورم و خونریزی لثه‌ها به‌خصوص زمان مسواک زدن. التهاب لثه درمان نشده می‌تواند منجر به عفونت مزمن و در نهایت از دست رفتن دندان شود.
از دیگر مشکلات لثه که در دوران بارداری اتفاق می‌‏افتد می‌توان به تومور حاملگی اشاره کرد. تومور حاملگی که نام‌های اپولیس گراویداروم و گرانولومای حاملگی نیز برای آن پیشنهاد شده، به آسانی خونریزی می‌کند. این مشکل، یک واکنش التهابی در مقابل عوامل محرک موضعی است و معمولاً پس از سه ماهه اول حاملگی تظاهر کرده و بعضی مواقع ممکن است زودتر به وجود آید. این تومور در پاسخ به محرک‌هایی مانند جرم یا دندان شکسته یا گیر غذایی به وجود می‌آید. گاهی اوقات و از جمله در دوران بارداری، به دلیل عدم تعادل هورمون‌ها احتمال بروز این ضایعه متناسب با مقدار استروژن و پروژسترون پلاسما افزایش می‌یابد.
اگرچه بسیاری از مشکلات لثه حین بارداری، بعد از اتمام این دوره به پایان می‌رسد و درمان می‌شود، با این حال نیاز است که شما بعد از زایمان مجدداً برای چک کردن سلامت دهان و دندان به دندان‏پزشک مراجعه کنید.
استفراغ یا بیماری صبحگاهی زنان باردار می‌تواند دندان‌ها را با اسیدهای قوی معده پوشش داده و باعث آسیب به مینای دندان و در نهایت پوسیدگی دندان‌ها شود. برای جلوگیری از عوارض ناشی از بیماری صبحگاهی روی دندان‌ها، این پیشنهادها را دنبال کنید:
- اجتناب از مسواک زدن بلافاصله بعد از استفراغ. در حالی که دندان‌ها از اسید معده پوشیده شده‌اند، مسواک زدن می‌تواند بیشتر به مینای دندان آسیب بزند.
- شستشوی دهان با آب ساده.
- استفاده از دهان شویه های حاوی فلوراید.
- شستشوی دندان‌ها حداقل یک ساعت بعد از استفراغ.
اگر طعم خمیر دندان ریفلاکس شما را تحریک می‌کند، سراغ مارک‌های دیگر و طعم‌های دیگر خمیردندان بروید. حتماً از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنید.

گرایش غذایی حین بارداری
برخی زنان در زمان بارداری میل یا عدم میل به غذا را تجربه می‌کند. در این میان، تمایل شدید برای مصرف غذاهای شیرین خطر پوسیدگی دندان‌ها را افزایش می‌دهد. به جای شیرینی‌های حاوی قندهای ساده، شما باید میوه‌های شیرین تازه را انتخاب کنید. بعد از خوردن هر نوع شیرینی، دهان خود را کاملاً شستشو دهید.
مصرف کلسیم را در دوران بارداری افزایش دهید. به یاد داشته باشید که کلسیم کافی از توده استخوانی شما محافظت و نیازهای تغذیه‌ای نوزاد را برآورده می‌کند. مصرف ویتامین دی را نیز باید در دوران بارداری افزایش دهید. ویتامین دی به جذب بیشتر کلسیم کمک می‌کند.