درمان زوج های نابارور، میزان موفقیت آن

گرچه داستان ناباروری با پیشرفت‌های شگرف علمی و پزشکی در حوزه درمان ناباروری در بسیاری موارد با خوشی به پایان می‌رسد، اما رسیدن به نتیجه شیرین نهایی در مسیر درمان، نمی‌تواند مانع آن بشود که زندگی زوجین نابارور با چالش‌های روانی و جسمی زیادی روبه‌رو نباشند .
با این حال بررسی نشان داده درصد موفقیت در زوجینی که استرس و اضطراب کمتری دارند، ارتباط زن و شوهر مناسب‌تر است و فشار از سوی طرف مقابل و اطرافیان به آنها تحمیل نمی‌شود، نسبت به کسانی که تحت فشار‌های روانی و اضطراب هستند به مراتب بالاتر است .
طی کردن موفقیت آمیز درمان ناباروری نیاز به کسب آمادگی‌های جسمی و روانی دارد که ما در گفت‌وگو با دکتر سیمین ظفردوست، فلوشیپ ناباروری و عضو تیم تخصصی مرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا و دکتر بهزاد قربانی، روانپزشک و عضو تیم تخصصی مرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر، مروری بر آنها خواهیم داشت.
دکتر سیمین ظفردوست:وقتی احتمال ناباروری وجود دارد زمانی که زوجی تا یک‌ سال بدون استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری، اقدام به بچه‌دار شدن کنند ولی بارداری رخ ندهد، باید برای بررسی و استفاده از روش‌های درمانی اقدام کنند. البته در خانم‌های بالای 35 سال توصیه می‌شود که بعد از شش ماه اقدام به بارداری، اگر بارداری رخ ندهد مراجعه کنند.
به خانم‌هایی که مشکلات از قبل شناخته شده مثل آندومتریوز، اختلالات قاعدگی، سابقه یائسگی زودرس در خانواده و سابقه جراحی تخمدان دارند که احتمالا در باروری آنها تأثیر گذاشته باشد هم توصیه می‌شود زودتر از یک‌سال مراجعه کنند.

گام اول برای تشخیص ناباروری
تشخیص ناباروری با بررسی زوجین آغاز می‌شود. مرد با دادن آزمایش اسپرم و معاینه توسط متخصص اورولوژیست که در زمینه ناباروری مردان، تجربه کافی دارد، بررسی می‌شود.
زن با مراجعه به متخصص زنان با فلوشیپ ناباروری که تجربه کافی درمان نازایی دارد بررسی می‌شود. در مورد خانم باید عملکرد تخمدان‌ها، رحم و شرایط لوله‌های رحمی مورد بررسی قرار گیرد. پس قدم اول زوجین مراجعه به مراکز نازایی یا مراجعه به مطب خصوصی پزشک فلوشیپ ناباروری است .

دقت در انتخاب پزشک متخصص
مطب‌های مامایی یا پزشک متخصص زنان که تجربه کار ناباروری ندارند محل مناسبی برای مراجعه نیست.
انتخاب مطب باید آگاهانه انجام گیرد و به مطبی مراجعه شود که پزشک آن علاوه بر تخصص جراحی زنان و زایمان، فلوشیپ ناباروری و تجربه کافی در زمینه ناباروری داشته باشد تا لحظات طلایی بارداری در مطب افرادی که تجربه کافی درمان ناباروری ندارند تلف نشود. پزشکانی که در مراکز تشخیص ناباروری به کار مشغول هستند تجربه سال‌ها کار در زمینه ناباروری را دارند و قابل اعتمادتر‌ند.

تشخیص قطعی ناباروری
معمولا بعد از آماده شدن آزمایش اسپرم در یک مرکز معتبر و بررسی آزمایش‌های ذخیره تخمدانی و برخی دیگر از آزمایش‌ها، انجام سونوگرافی و عکس رحم، می‌توان بهترین روش درمانی را برای زوج مشخص کرد.

درمان صد درصدی ممکن است؟
باتوجه به نوع درمان، شرایط زوجین و سن خانم، میزان موفقیت متفاوت است.
به‌طور میانگین میزان موفقیت IUI در یک زوج مناسب این درمان15 تا 20 درصد است و میانگین موفقیت روش‌هایی چون ICSI (میکرو اینجکشن) و IVF در یک زوج در صورت داشتن جنین خوب 30 تا 40 درصد است .
دکتر بهزاد قربانی:اولین مواجهه خانواده با مشکل ناباروری بهترین روش برخورد از سوی همسر شخصی که مشکل ناباروری دارد، این است که حتی‌المقدور فشار روانی را روی فرد نابارور کاهش دهد و سعی کند اهمیت وجود فرزند را در زندگی مشترک کاهش دهد، اما خانواده درجه اول بهتر است، پیوسته کنکاش نکند و درخصوص فرزند‌آوری زوج را با سؤالات مکرر خود تحت فشار قرار ندهند.

پنهان کردن مشکل ناباروری
اصل موضوع ناباروری نیاز به کتمان و پنهانکاری ندارد. به‌هر حال هیچ‌یک از زوجین در مشکل پیش آمده مقصر نبوده و در خلق آن نیز نقشی ندارند، بنابراین نیازی به پنهانکاری نیست. هر چند وقتی زوج بعد از چند سال ازدواج، صاحب فرزند نمی‌شوند، ناگفته خود گویای وجود مشکل است.
اما در مورد روش‌های درمان ناباروری لزومی ندارد به خانواده و اطرافیان اطلاع‌رسانی شود یا جزئیات روند درمان برای آنان بازگو شود. اینها مسائل پزشکی و بخشی از زندگی خصوصی زوج هستند که باید بین خودشان باقی بماند.

آمادگی روانی برای درمان
زوج‌های ناباروری که برای درمان مراجعه می‌کنند برای هر نوع روش درمان باید چند نکته مهم را رعایت کنند: کاملا نسبت به روش درمانی اتفاق نظر داشته باشند، در مورد مزایا و معایب درمان نظر یکدیگر را بدانند.
اطلاع‌رسانی نکردن به اطرافیان درباره نوع روش درمانی یا حتی تاریخ درمان مثلا زمان انتقال جنین را بهتر است کسی نداند که خود باعث استرس و فشار روانی روی زوجین می‌شود.
زن و شوهر در رابطه با موفقیت یا عدم‌موفقیت و نتیجه گرفتن یا نگرفتن حتما با یکدیگر صحبت کنند و تصمیمات براساس نظر هر دو باشد. این‌طور نباشد که کسی نظر خود را به دیگری تحمیل کند. به‌علاوه احتمال نتیجه نگرفتن را نیز بدانند و این‌که مشخص کنند بعد از درمان در صورت نتیجه نگرفتن چه برنامه‌ای دارند؛ آیا درمان را کنار می‌گذارند و می‌خواهند بدون فرزند باشند یا به درمان مجدد اقدام خواهند کرد .