نوار قلب کودکان، چیست و چگونه انجام می شود؟

نوار قلب کودکان همان الکتروکاردیوگرام است که فعالیت الکتریکی و مکانیکی و ضربان قلب را ثبت می کند. داده های ثبت شده در نوار قلب کودکان برای تشخیص آریتمی های قلبی، بررسی اندازه قلب و آسیب های قلب مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله نکاتی را پیرامون نوار قلب کودکان بررسی می کنیم.

نوار قلب کودکان چیست؟
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب کودکان فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند. نوار قلب کودکان به پزشک در بررسی نحوه عملکرد قلب و شناسایی مشکلات موجود کمک می کند.
نوار قلب کودکان در نمایش سرعت و نظم ضربان قلب، اندازه و موقعیت حفره های قلب و وجود هر نوع آسیبی به سیستم هدایتی و الکتریکی قلب کمک کننده است.

نوار قلب کودکان
یکی از دلایل مرگ و میر نوزادان در هنگام تولد اختلالات مادرزادی قلب است که طبق آمارها شیوع آن ۶ مورد از هر ۱۰۰ نوزاد متولد شده گزارش شده است بنابراین تشخیص قبل از تولد می تواند تاثیر بسزایی در کیفیت مراقبت های مورد نیاز نوزاد داشته باشد.
روش انجام اکوکاردیو گرافی قلب جنین همانند سونوگرافی است و توسط پزشک متخصص قلب اطفال انجام میشود. بهترین زمان برای انجام اکوکاردیو گرافی جنین هفته 17 تا 19 بارداری است تا در صورت وجود نقایص عمده قلبی بتوان از سقط جنین قانونی استفاده کرد

اکوکاردیو گرافی بیماری های مادرزادی قلب
در اکوکاردیو گرافی از امواج صوتی دارای فرکانس بالا برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب استفاده می شود . امواج صوتی از طریق یک وسیله دستی به نام پروب به داخل بدن فرستاده میشود.
این امواج صوتی ساختارها و مایعات موجود در قلب را مرتعش کرده و اکوها را از طریق پروب مجددا دریافت میکند.
اکوها در مانیتور به تصاویر تبدیل می شوند از آنجایی که در این مرکز اکوکاردیوگرافی اطفال انجام میشود و نیاز به آرام یا خواب بودن بیماران در حین انجام اکو می باشد.
لذا با توجه به سن و وزن و نوع بیماری ،شربت کلرو هیدرات توسط پرستاران بخش به بیماران داده می شود که باعث خواب آلودگی کوتاه مدت می شود.
نکته قابل توجه این است که این شربت به کودکان سرماخورده داده نمیشود، قبل از انجام اکو خواسته میشود که لباس های رویی کودک درآورده شود و گردنبند یا چست لید به قفسه سینه نباشد.
سپس پزشک یک ژل مخصوص را بر روی سینه میریزد تا به انتقال جریان کمک کند و در حین انجام اکو برحسب نیاز بیمار در جهات مختلف قرار داده میشود. پس از مشخص شدن نتیجه با توجه به نیاز به درمان طبی یا جراحی برای بیمار اقدامات و هماهنگی های لازم انجام میشود.

نوار قلب کودکان چگونه انجام می شود؟
نوار قلب کودکان بدون احساس درد انجام می شود. در نوار قلب کودکان، از کودک خواسته می شود که دراز بکشد و سپس نوارهای فلزی کوچکی (الکترودها) به کمک کاغذهای چسب دار بر روی پوست قرار می گیرند.
این الکترودها طبق الگوی استانداردی بر روی شانه ها، قفسه سینه، مچ دست ها و مچ پاها قرار داده می شوند. در بیماران با سن کم ممکن است از داروهای آرام بخش یا خواب آور جهت پرهیز از "تکان و حرکت های" ناخواسته استفاده گردد.
در نوار قلب کودکان، بعد از این که الکترودها در موقعیت مناسب خود قرار می گیرند، از فرد خواسته می شود در حالی که ضربان قلب برای مدت کوتاهی در حال ثبت شدن هستند، نفس خود را نگه دارد.
ولی در کودکان کوچک این امر امکان پذیر نیست. در الکتروکاردیوگرام کودکان همچنین از آن ها خواسته می شود که برخیزند و فعالیتی را انجام دهند.
اطلاعات به دست آمده به کمک یک دستگاه تفسیر شده و به صورت یک نمودار کشیده می شوند. نمودار نوار قلب کودکان امواج چندگانه را نشان می دهد که بازتاب کننده فعالیت قلب هستند. ارتفاع، طول و فرکانس امواج نوار قلب کودکان بدین ترتیب خوانده می شوند:
- تعداد امواج بر دقیقه در نمودار نوار قلب کودکان نشان دهنده ضربان قلب است.
- فواصل بین این امواج در نوار قلب کودکان ریتم قلب را نشان می دهند.
- اشکال امواج نحوه کارکرد ایمپالس های الکتریکی قلب، اندازه حفرات قلب و عملکرد هر یک از بخش های قلب در کنار هم را نشان می دهند.
- در نوار قلب کودکان، ثبات امواج اطلاعات خاصی را پیرامون سلامت یا آسیب قلب ارائه می دهد.

نوار قلب کودکان در تشخیص چه مواردی به کار می رود؟
ضربان قلب هر فرد باید ثابت و یکنواخت باشد. الکتروکاردیوگرام کودکان کندی و سریع بودن غیر طبیعی ضربان قلب، الگوهای ریتمی غیر عادی، انسدادهای هدایتی (ایمپالس های کوتاه مسیر قلب که موجب ناسازگاری ریتمی بین حفره های بالایی و پایینی قلب می شود) و چهار نوع آسیب قلب را شناسایی می کند.
این آسیب های قلبی که در نوار قلب کودکان بررسی می شوند شامل موارد زیر هستند:
- هایپرتروفی بطنی. ضخیم شدن غیر طبیعی ماهیچه قلب
- ایسکمی. خون رسانی ناکافی به قلب که به بافت آن آسیب می رساند.
- اختلالات دارویی و الکترولیتی. این اختلالات محیط الکتروشیمیایی قلب را بر هم می زنند.
- اختلالات ساختار سیستم هدایتی قلب
- نوار قلب کودکان که به صورت کامپیوتری است به همراه سایر تست ها اطلاعات چندگانه ای را پیرامون قلب فراهم می کنند.
این تست ها شامل اکوکاردیوگرام (یک تست امواج فراصوت است که صدای قلب را برجسته می سازد و از انعکاس ها برای ایجاد یک تصویر استفاده می کند) و اسکن های تالیوم (نوعی از تصویربرداری اشعه ایکس که از ردیاب های رادیواکتیو استفاده می کند تا تصویری از قلب ایجاد کند) هستند.
در گذشته نوار قلب کودکان دریک دستگاه ثبت می شد که در یک کاغذ طولانی کشیده می شد؛ با یافته هایی از هر الکترود که در توالی استانداردی ارائه می شدند. اکنون ردیابی های نوار قلب کودکان یا الکتروکاردیوگرام در یک فایل کامپیوتری ذخیره شده و قابل چاپ کردن هستند.

نتیجه نوار قلب کودکان چه زمان آماده می شود؟
نتایج نوار قلب کودکان بلافاصله آمده هستند. در واقع، دستگاه کامپیوتری الکتروکاردیوگرام یک تفسیر سریع از یافته های به دست آمده گزارش می کند. در هر حال، اغلب پزشک به تفسیر نوار قلب کودکان به طور دقیق می پردازد. برخی از نتایج نوار قلب کودکان نامشخص هستند و به بررسی دقیق تر نیاز دارند.

اکوکاردیوگرافی قلب جنین
چه کسانی باید اکوکاردیوگرافی قلب جنین انجام دهند:
- وجود بیماری لوپوس در مادر
- داشتن سابقه بیماری های مادرزادی قلبی در خانواده یا فرزندان قبلی
- بارداری به روش IVF
- مصرف داروهای تراتوژن در بارداری نظیر لیتیوم
- وجود آریتمی یا هرگونه شک به نقایص ساختاری قلب در سونوگرافی
- افزایش یا کاهش ضربان قلب جنین که به اصطلاح تاکیکاردی و برادیکاردی شناخته میشود.
- بیماری های متابولیکی مادر نظیر دیابت
- احتمال اختلال کروموزومی در جنین
- وجود هرگونه ناهنجاری یا یافته غیر طبیعی در جنین
- هیدروپس جنین
- NT بالای جنین
- دوقلوهای منوکوریون که جنین ها از یک جفت تغذیه می کنند