پولیپ دهانه رحم، چه علائم و درمانی دارد؟

پولیپ ها تومورهای کوچکی هستند که بر روی سلول های دهانه رحم رشد می کنند. دهانه رحم کانال باریکی است که رحم، حفره رحم و قسمت بالای آن را به واژن متصل می کند. این اندام مسیر حرکت اسپرم ها برای بارور کردن تخمک است و احتمال بارداری با عبور اسپرم از این کانال ممکن می شود. در دوران بارداری به ویژه ماه های پایانی برای تولد و عبور نوزاد از کانال زایمان، دهانه رحم نازک تر و گشادتر می شود.
پولیپ های دهانه رحم معمولا بافت خوش خیم دارند و ریشه آنها روی سطح دهانه رحم یا درون کانال دهانه رحم می چسبد و رشد می کند. این احتمال وجود دارد که پولیپ به صورت تکی، یا خوشه ایی و حداکثر دو یا سه تایی رشد کند.

نشانه ها و علائم پولیپ دهانه رحم
براساس یافته های دانشگاه هاروارد وجود پولیپ بین خانم های ۴۰ و ۵۰ ساله با سابقه بیش از یک زایمان شایع تر است. وجود پولیپ در دختران جوان و قبل از شروع سیکل قاعدگی آنها غیر ممکن است. وجود پولیپ در دوران بارداری به دلیل افزایش ترشح هورمون استروژن نیز امری معمول و شایع بشمار می آید.
به طور معمول پولیپ های دهانه رحم سرطانی نیستند و به ندرت دهانه رحم به دلیل وجود پولیپ سرطانی می شود. در بیشتر موارد ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) باعث سرطانی شدن دهانه رحم و ابتلاء فرد به زگیل دستگاه تناسلی می شود.
ممکن است پولیپ های دهانه رحم علائم خاصی و مشخصی نداشته باشند. اما در صورت وجود ترشحات واژینالی، مخاط زرد و سفید یا خونریزی شدید و غیر طبیعی یا طولانی در دوران قاعدگی با پزشک متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید. اما با تمام این ها مهم ترین علامت بالینی پولیپ، خون ریزی اندک و یا لکه بینی بعد از نزدیکی است.
در صورت لکه بینی یا خونریزی در شرایط زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- پس از برقراری رابطه جنسی
- بین دو دوره قاعدگی
- پس از دوش واژینالی
- پس از یائسگی
ممکن است برخی از علائم بالا علائم سرطان نیز باشند. البته به ندرت پولیپ دهانه رحم باعث سرطانی شدن این اندام می شود. اما برداشتن پولیپ احتمال سرطانی شدن این اندام را کمتر می کند.
پزشک تعداد دفعات مراجعه برای معاینه داخلی واژن و انجام آزمایش پاپ اسمیر را مشخص می کند. توصیه پزشک بسته به سن و سابقه سلامت و پزشکی شما متفاوت است.

پولیپ دهانه رحم چگونه درمان می شود؟
پزشک به راحتی می تواند حین معاینه داخلی واژن وجود پولیپ را تشخیص دهد. پزشک توده های نرم و بنفش یا قرمزی که مانند پیاز روی سطح دهانه رحم رشد کرده اند را می بیند. اکتوسرویکال و اندوسرویکال دو نوع پولیپ دهانه رحم هستند.
به پولیپ هایی که روی سلول های لایه خارجی دهانه رحم رشد می کنند اکتوسرویکال می گویند. به نوع شایع پولیپ که در داخل دهانه رحم رشد می کند اندوسرویکال می گویند. پس از یائسگی احتمال ابتلاء خانم ها به پولیپ اکتوسرویکال و قبل از یائسگی احتمال ابتلاء آنها به پولیپ اندوسرویکال بیشتر است.
ممکن است پزشک نمونه بافتی که بیوپسی نامیده می شود را برای بررسی سرطانی بودن یا خوش خیم بودن پولیپ آزمایش کند. به ندرت جواب آزمایش سلول های غیر طبیعی یا الگوی رشد سلول ها قبل از سرطان و تغییرات نئوپلاستیک را نشان می دهد.
گاهی اوقات پولیپ خودبخود حین رابطه جنسی یا در دوران قاعدگی از سطح دهانه رحم جدا می شود.
به طور معمول پزشک پولیپ را از جدار دهانه رحم جدا نمی کند مگر در شرایطی که باعث بروز علائمی شود. پزشک می تواند با روشی ساده و حتی در مطب خود پولیپ را از دهانه رحم جدا کند علاوه بر این نیاز به مصرف مسکن نیست. روش های برداشتن پولیپ دهانه رحم عبارتند از:
- پیچاندن پولیپ از ریشه و خارج کردن آن
- استفاده از حلقه سیمی جراحی در اطراف ریشه پولیپ و بریدن آن
- استفاده از پنس پولیپ برای جدا کردن آن
- روش های از بین بردن ریشه پولیپ
- نیتروژن مایع
- تخریب الکتروکوتر با سوزن های داغ الکتریکی
- جراحی لیزر
ممکن است هنگام برداشتن پولیپ یا چند ساعت پس از آن کمی احساس درد یا گرفتگی داشته باشید. گاهی اوقات یک یا دو روز پس از برداشتن آن کمی خونریزی از واژن یا لکه بینی دارید.
در صورت بزرگ بودن پولیپ یا ساقه آن پزشک نمی تواند آن را در مطب بردارد بنابراین آن را با عمل جراحی، در بیمارستان و اتاق عمل انجام می دهد.
چشم انداز افرادی که پولیپ دهانه رحم خود را برداشته اند مثبت است زیرا معمولا پس از برداشتن آنها توسط پزشک دوباره رشد نمی کنند.