سپردن مسئولیت به کودکان، چه وظایفی در چه سن

والدین اغلب فکر می‌کنند سپردن کارهای خانه به کودکان آن‌ها را از فضای کودکانه و لذت بردن از سبکباری دوران کودکی محروم می‌کند. اما روانشناسان بر این باورند که وقتی کودکان فرصت کمک کردن به بزرگسالان را پیدا می‌کنند، استقلال را تجربه می‌کنند، با مفهوم مسئولیت پذیری آشنا می‌شوند و خود را به عنوان عضوی بالغ و کامل در خانواده می‌بینند.
با در نظر گرفتن این نکات، این مقاله راهنمای مفید و قابل استفاده‌ای است از وظایف مختلفی که کودکان می‌توانند در سنین مختلف انجام دهند.
کودکان در سنین مختلف مهارت‌ها و توانایی‌های متفاوتی دارند و برای سپردن مسئولیت به کودکان باید به سن آن‌ها توجه کنیم.

وظایفی که می‌‌توان به کودکان ۳ ساله سپرد
- اسباب بازی های خود را جمع کند و آن‌ها را در جعبه مخصوص مرتب کند؛
- مسواک بزند، دست و صورت خود را بشوید و موهایش را شانه کند؛
- لباس‌های خود را با اندکی کمک بپوشد و در بیاورد؛
- کتاب‌ها و مجلات را در کتابخانه انتخاب کند و بعد از استفاده آن‌ها را مرتب کند؛
- دستمال، بشقاب، قاشق و چنگال‌ها را روی میز بگذارد و میز را برای غذا خوردن آماده کند؛
- بعد از تمام شدن غذا، مکان غذا خوردن خود را تمیز کند؛
- هر به هم ریختگی را که مربوط به خودش است مرتب کند؛
- مواد غذایی کوچک را در قفسه‌ها بگذارد و لوازم مورد نیاز را از قفسه‌های پایین بردارد.

وظایفی که می‌‌توان به کودکان ۴ ساله سپرد
- در مرتب کردن رختخواب خود کمک کند؛
- گردگیری کند؛
- به همراه والدین، دسر یا غذای ساده درست کند یا غذاها را تزیین کند؛
- میز غذا را بچیند؛
- در تمیز کردن حیاط و باغچه کمک کند؛
- در شستن ظرف‌ها یا گذاشتن آن‌ها در ماشین ظرفشویی کمک کند.

وظایفی که می‌‌توان به کودکان ۵ ساله سپرد
- رختخواب خود را مرتب کند؛
- در تمیز کردن خانه کمک کند؛
- هنگام خرید مواد غذایی، پول را به فروشنده پرداخت کند؛
- به حیوانات خانگی غذا دهد و آن‌ها را تمیز کند؛
- بند کفش خودش را ببندد؛
- برای میان وعده خود ساندویچ درست کند؛
- در آماده سازی وعده‌های غذایی ساده و تمیزکاری‌های بعد از آن کمک کند؛
- میز غذا را بچیند؛
- لباس‌های خود را بپوشد؛
- لباس‌های تمیز را تا کند و کشوی لباسش را مرتب کند.

وظایفی که می‌‌توان به کودکان ۶ ساله سپرد
- خانه را جارو برقی بکشد؛
- به گل‌ها و گیاهان خانه آب دهد؛
- حیوانات خانه را به گردش ببرد؛
- زباله‌ها را به بیرون از خانه ببرد؛
- لباس مناسب فصل یا مناسبت‌های خاص را انتخاب و جدا کند؛
- لباس‌ها را در کمد آویزان کند؛
- وعده‌های ساده غذایی مثل ساندویچ یا تخم مرغ آب پز آماده کند؛
- لوازم مدرسه خود را جمع آوری کند؛
- سبزیجات را برای وعده‌های غذایی پوست بکند؛
- میز غذا را بچیند.

وظایفی که می‌‌توان به کودکان ۷ ساله سپرد
- حیوانات خانه را به حمام ببرد؛
- لباس‌های ساده را اتو بزند؛
- کارهایی را که والدینش مشخص کرده‌اند انجام دهد؛
- صبح، بدون آنکه از او خواسته شود، در ساعت مقرر بیدار شود و شب‌ها به رختخواب برود؛
- حمام را بعد از تمام شدن کارش تمیز کند.
- وظایفی که می‌توان به کودکان ۸ و ۹ ساله سپرد
- زمین را تی بکشد و تمیز کند؛
- کمد و کشوی لباس خود را مرتب کند؛
- دکمه‌ها و درزهای شکافته شده لباس خود را بدوزد؛
- به تنهایی به حمام برود؛
- از خواهر یا برادر کوچک‌تر خود مراقبت کند؛
- تصاویر مختلف را نقاشی کند.

وظایفی که می‌توان به کودکان ۹ و ۱۰ ساله سپرد
- ماشین لباسشویی و خشک کن را برای شستن لباس‌ها روشن کند؛
- به تنهایی از خیابان رد شود؛
- ملحفه تخت خواب را عوض کند؛
- به خرید مواد غذایی مورد نیاز منزل برود؛
- تنها و اگر می‌تواند با پای پیاده، به مهمانی‌هایی که دعوت شده‌ برود؛
- برای خانواده غذا آماده کند؛
- کمک‌های اولیه را بلد باشد؛
- ماشین خانواده را بشوید.

وظایفی که می‌توان به کودکان ۱۰ و ۱۱ ساله سپرد
- با اتوبوس به مقاصد خود برود؛
- برای خود پول جمع آوری کند؛
- برای مدت کوتاهی در خانه تنها بماند؛
- در انجام وظایف خود مسئولیت پذیر باشد و وظایف شخصی خود را به اتمام برساند.
- وظایفی که می‌توان به کودکان ۱۱ و ۱۲ ساله سپرد
- به والدین خود در کارها و انجام تعمیرات اساسی خانه کمک کند؛
- گاز آشپزخانه را تمیز کند؛
- خواهر یا برادر کوچک خود را به رختخواب ببرد؛
- تمام مسئولیت‌های خود را به تنهایی انجام دهد؛
- تکالیف خود را مستقل و بدون کمک انجام دهد.

وظایفی که می‌توان به نوجوانان ۱۳ تا ۱۷ ساله سپرد
- برای همه اعضای خانواده غذا بپزد؛
- در صورت نیاز، به تمام اعضای خانواده به ویژه سالمندان خانه کمک کند؛
- مسئولیت رفتن به رختخواب و بیدار شدن خود را به عهده بگیرد؛
- به تمام مسئولیت‌های خود و نحوه انجام آن‌ها آگاه باشد؛
- به طور مستقل تصمیم گیری کند.
به خاطر داشته باشید، سپردن مسئولیت به کودکان به ویژه در سنین پایین باید با آرامش، با ایجاد علاقه و بدون اجبار باشد. بدین منظور لازم است در ابتدای کار با او همراهی کنید، با استفاده از بازی یا گفتگو وظایفش را کامل و شفاف برایش شرح دهید و آن‌ها را دقیقا مشخص کنید. در این راه صبور باشید تا حس مسئولیت پذیری به درستی در فرزندتان درونی شود. در عین حال، تمام وقت او را با وظایف گوناگون پر نکنید، زیرا کودک هر روز به بازی و سرگرمی نیاز دارد و در صورت پر شدن وقتش، انگیزه‌اش را برای اتمام وظایفش از دست می‌دهد.