قصه گویی برای کودکان، ده مزیت فوق العاده

به عنوان یک والد مسئولیت‌ پذیر، چند مدت یک‌ بار خود را موظف به قصه گویی به کودکان‌تان می‌دانید؟ به احتمال زیاد جواب می‌دهید هرگز! این روز ها با افزایش فشارهای جامعه بر والدین و کم‌تر شدن وقت آزاد آنان، قصه‌گویی برای کودکان امری فراموش شده است.
قصه گویی نقش به سزایی در شکل‌گیری شخصیت کودک شما بازی می‌کند. امری که از دیر باز، زمانی که تاریخی ثبت نشده، تا به امروز ادامه داشته و حتی در کودکی خود ما نیز دیده شده است.

قصه گویی چیست؟
این روزها والدین معتقدند که خواباندن فرزندشان بعد از تماشای کارتون مورد علاقه آن‌ها بسیار ساده‌تر از ایستادن بالای سر آن‌ها و قصه خواندن برای آن‌هاست. چیزی که به ظاهر در کودکی لذتی ساده است فوایدی نیز به همراه دارد و مهم است که شما وقتی از هر شب را به خواندن قصه‌ای برای فرزندتان اختصاص دهید.
قصه گویی به سادگی خواندن یک داستان از روی یک کتاب است. حتی اگر وقت کافی برای همین کار را هم ندارید، از خاطرات کودکی خود بگویید یا حتی از تلفن همراه خود متنی را برای کودکتان بخوانید. فواید قصه گویی برای کودکان، مخصوصا در دوران قبل از مدرسه، از تصورتان خارج است.

۱۰ مزیت برتر قصه گویی برای فرزندان
در ادامه به ۱۰ فایده اساسی این کار برای فرزندان‌تان می‌پردازیم که مطمئنا به عنوان یکی از والدین نباید آن را از دست بدهید
1- آموختن صفات خوب به فرزندتان
کودکان در سراسر جهان دوست دارند که قصه بشنوند. آن‌ها دوست دارند بیشتر در مورد شخصیت‌های مورد علاقه‌شان بدانند و حتی گاهی سعی می‌کنند که مانند آنان رفتار کنند. با گفتن داستان‌هایی که پیام معنا داری دارند می‌توانید مفاهیمی مانند راستگویی، دانایی، شجاعت و… از سنین پایین به فرزندان‌تان منتقل کنید.
2- آن‌ها را با فرهنگ و ریشه خود آشنا کنید
گفتن داستان‌هایی از کودکی خودتان و فعالیت‌ها و جشن‌های گذشته خودتان باعث می‌شود کودکان‌تان بیشتر با رسم و رسومات خانوادگی آشنا شوند. همچنین داستان‌های مربوط به اعضای مختلف خانواده باعث می‌شود آن‌ها بهتر با اصل و نسب خود آشنا شوند.
3- تقویت زبان گفتاری
خواندن داستان‌های مختلف برای کودکان باعث می‌شود که آن‌ها آشنایی بیشتری با زبان خود پیدا کنند و کلمات و عبارات بیشتری را یاد بگیرند. همچنین این کار برای یاددهی کلمات جدید و تلفظ کلمات به کودکان عالی است
4- تقویت مهارت گوش دادن
اکثر کودکان دوره‌ی تمرکز کوتاهی دارند و نمی‌توانند روی یک موضوع برای مدت طولانی تمرکز کنند. همچنین دوست دارند بیشتر به جای گوش دادن صحبت کنند. با قصه گفتن برای آن‌ها میتوان تمرکز آنان را بالا برد و همچنین آن‌ها را به گوش دادن و فهمیدن بیشتر تشویق کرد.
5- تقویت خلاقیت و قدرت تخیل
گوش دادن به قصه های مختلف به کودکان کمک میکند تا شخصیت‌ها، مکان‌ها، اتفاقات و… را به جای دیدن روی یک رسانه مانند تلویزیون، تصور کنند. همچنین این کار باعث آزادتر شدن فکر و خلاق‌تر شدن آن‌ها می‌شود.
6- قصه گویی راهی موثر برای تقویت حافظه
با انتخاب راه‌های درست شما می‌توانید با قصه خواندن باعث تقویت حافظه کودک‌تان شوید. مثلاً می‌توانید بخواهید که قسمت‌هایی از داستان را بعد از شما تکرار کند یا بعد از مدتی از او بخواهید داستان را از اول برای شما بگوید. با این کار هم حافظه او را تقویت می‌کنید هم باعث می‌شوید تمرکز بیشتری داشته باشد.
7- شناخت جهان
فرزندان خردسال نسبت به بقیه کشورها و فرهنگهای دنیا اطلاع چندانی ندارند. به وسیلۀ قصه‌ها می‌توان بقیه نقاط دنیا و فرهنگ‌های مختلف را به کودکان نشان داد. سعی کنید داستان‌های‌تان مربوط به کشورها و فرهنگ‌های مختلف باشد تا فرزندتان دید بازتری از دنیای اطراف داشته باشد.
8- آموزش سریع‌تر
قصه گویی قدم مهم و حیاتی در زمینه یادگیری فرزندتان در آینده است. بسیاری از کودکان در یادگیری مطالب مشکل دارند. قصه گفتن برای کودکان به عنوان یک کار همیشگی و ثابت، باعث می‌شود تا آنان از مطالبی که می‌خوانند لذت بیشتری ببرند و همچنین یادگیری آنان بیشتر باشد. بعضی اوقات شما می‌توانید مسائل درسی را به صورت یک داستان جذاب (مثلا یک اتفاق کسل کننده‌ی تاریخی را به صورت یک داستان جذاب تاریخی) به فرزندتان بگویید تا هم بهتر متوجه موضوع شوند و هم نسبت به آن کنجکاوتر باشند.
9- برقراری ارتباط راحت‌تر
در بعضی موارد حتی با این‌که بسیار کنجکاو هستند، کودکان در پرسیدن سوال‌های‌شان تردید دارند. قصه گفتن برای کودکان به آن‌ها می‌آموزد که چطور سوال‌های خود را بپرسند. همچنین این کار به آن‌ها یاد می‌دهد چطور مکالمه‌ای را آغاز کنند و اعتماد به نفس کافی در این زمینه داشته باشند. خواندن و گوش دادن منظم می‌تواند کودکان را به سخنوران بهتری در آینده تبدیل کند.
10- مواجهۀ راحت‌تر با مسائل سخت
شرایط سخت می‌تواند باعث سردرگمی کودکان شود. داستان‌هایی که در آن شخصیت‌ها در شرایط سخت متفاوتی قرار می‌گیرند باعث می‌شود تا کودکان بتوانند بهتر این مسئله را درک کنند. داستان‌هایی را به فرزندان‌تان بگویید که به آن‌ها نشان دهد سختی و درد نیز مانند خوشحالی و شادی جزئی از زندگی هستند. داستان‌های خوب می‌تواند به کودکتان کمک کند تا برای مقابله با زندگی و شرایط مختلف آن آماده باشند.

نحوه‌ی صحیح قصه‌گویی
به همان میزان که قصه گفتن اهمیت دارد، درست انجام دادن این کار نیز اهمیت دارد. در ادامه به ۷ نکته کلیدی در این زمینه اشاره می‌کنیم که با رعایت آن می‌توانید قصه‌گوی بهتری شوید :
1- طول داستان
داستان نباید نه زیاد کوتاه نه زیاد بلند باشد. داستان کوتاه ممکن است نتواند پیامش را منتقل کند و داستان بلند ممکن است کسل کننده شود و جذابیت خودش را از دست بدهد. پس طول داستان را با توجه به مخاطب‌تان انتخاب کنید
2- مکان مناسب
مکان مناسبی برای خواندن داستان‌تان انتخاب کنید. این مکان باید بهترین حال و بهترین انگیزه را برای شما ایجاد کند.
3- معرفی مناسب
اگر داستانی را از حافظه خودتان نقل می‌کنید، به فرزندتان بگویید که از کجا و از چه شخصی این داستان را شنیده‌اید. بگویید که چگونه این داستان به شما کمک کرده است و همچنین چگونه می‌تواند به او کمک کند. سعی کنید از همان ابتدا علاقه کافی در او ایجاد کنید.
4- ابراز مناسب
در زمان روایت کردن داستان‌تان، از حرکات دست و حالات چهره‌ی مناسب با داستان استفاده کنید. همچنین می‌توانید با ایجاد صداهای مختلف باعث جذابیت بیشتر داستان شوید.
5- بلند اما آهسته
با صدای بلند اما با سرعت آهسته صحبت کنید. صدای شما باید احساساتی که در داستان بیان می‌شود را به درستی منتقل کند. با توجه به اتفاقات داستان صدای خود را تغییر دهید.
6- کودک‌تان را با خود همراه کنید
سعی کنید فرزندتان را با عبارت مختلف یا پرسیدن سوال با خود در حین گفتن قصه همراه کنید. یا میتوانید از آن‌ها بخواهید پیام داستان را بگویند و به این وسیله آن‌ها را با خود همراه کنید.

5 بازی مناسب در رابطه با قصه گویی
یکی از مناسب ترین روش های برای جا انداختن قصه گویی از طریق بازی های مختلف است. این بازی ها به شما کمک می‌کند تا قصه‌گوی بهتری باشید و همچنین سرگرمی قصه گویی را نیز افزایش می‌دهد.
1- ایبو، یک داستان خلاقانه برای من بگو
این بازی، یک بازی کارتی با کارت‌های دارای عکس و مناسب سنین ۳ سال به بالا است که توسط نقاشان مختلفی از سراسر دنیا تهیه شده است. هر مجموعه دارای ۳۶ کارت و فعالیت‌های مربوط به آن‌ها است.
این کارت‌ها با تصاویر خود داستانی را روایت می‌کنند که کودکان را تشویق می‌کند داستان خود را با این کارت‌ها بسازند. والدین هم می‌توانند همراه با کودکان خود بازی کنند.
این بازی باعث تقویت خلاقیت، آموختن و برقراری ارتباط فرزند شما می‌شود. این بازی به کودک شما کمک می‌کند افکارش را در حین خواندن و دیدن کارت‌ها بیان کند. همچنین باعث می‌شود قدرت برنامه ریزی و سلسله چینی آن‌ها افزایش یابد.
2- بچه‌های قصه‌گو
تنها کاری که نیاز دارید انجام دهید این است که تعدادی کارت بردارید و کمی بعد خودتان متوجه خواهید شد که داستانی در حال شکل‌گیری است و فقط کافی است چارچوب مناسبی برای بیان آن پیدا کنید.
کودک‌تان می‌تواند به صورت انفرادی یا به صورت گروهی همراه با شما بازی کند. این بازی برای والدین، معلمان و نویسندگان تازه کار عالی است. با این بازی باعث دقت فرزند شما در گوش دادن و تقویت خلاقیت او می‌شود.
این بازی برای جشن‌های تولد، مسافرت‌های خانوادگی، اردوها و کلاس‌های درس مناسب است
3- مکعبِ داستانیِ روری
یک بازی در مقیاس جیبی است که باعث ساعت‌ها سرگرمی خلاقانه برای تمامی سنین می‌شود.
بازی با چرخاندن یک مکعب شروع می‌شود و با هربار چرخش داستانی در ذهن شما شکل می‌گیرد. این بازی نیز می‌تواند به صورت انفرادی یا به صورت گروهی انجام شود.
این مکعب‌ها تصاویری روی خودش دارد که اکثرا مربوط به داستان‌های ماجراجویانه است.
4- یه افسانه برام بگو
این بازی ۱۲۰ تصویر با جزئیات برای کودکان دارد که در ۶۰ کارت به صورت پشت و رو قرار دارند و شامل ۴ بازی مختلف برای سنین ۵ سال به بالا است.
این بازی نیز مانند بازی اول خلاقیت، آموختن و برقراری ارتباط را در کودکان تقویت می‌کند.
در این بازی شما می‌توانید به فرزندتان کمک کنید یک داستان منظم را بسازد یا خودتان داستانی موازی با داستان کودک‌تان بسازید یا حتی با انتخاب کارت‌های شانسی به بازی کودک‌تان نظارت کنید.
5- تو محکوم شدی
این بازی، یک بازی رقابتی سرگرم کننده و در عین حال آموزنده است. این بازی مجموعه‌ای کارت های ۵ ضلعی است که روی آن‌ها اسامی تاریخی، مکان‌های معروف، کلمات خنده‌دار و… است.
بازیکنان باید سعی کنند جملاتی بسازند که از لحاظ دستور زبان صحیح باشد و پس از آن باید جملات را بلند بخوانید و بگویید که معنی آن‌ها چیست. این کار باعث می‌شود تا دستور زبان و قدرت درک افراد تقویت شود.

فعالیت‌های مربوط به قصه گویی برای کودکان
این فعالیت‌ها باعث می‌شود کودکان‌تان خلاقیت بیشتری از خودشان نشان دهند. تمام این فعالیت‌ها با گرفتن یک ایده و ساختن و پرداختن آن شروع و تا جایی که به یک داستان قابل بیان تبدیل شوند ادامه میابند. در ادامه به تعدادی از این موارد اشاره می‌کنیم:
1- قصه پردازی با عکس‌های خانوادگی
از کودک خود بخواهید تا داستانی را با توجه به عکس‌های خانوادگی بیان کند.
به نوبت عکس‌ها را بردارید و با نگاه کردن به آن‌ها داستان بگویید. مثلاً عکس‌های مربوط به جشن تولد او یا مربوط به وقتی که برف سنگینی در شهر باریده و باهم برف بازی می‌کردید.
یا حتی می‌توانید تعدادی از عکسای قدیمی را به فرزندتان بدهید، به‌طور مثال عکس‌های مسافرت خانوادگی یا هر دورهمی از فامیل، و از او بخواهید تا آن‌ها را به ترتیب اتفاقات پیش آمده مرتب کند.
یا عکسی نشانش دهید و بخواهید با توجه به شواهد درون عکس داستانی بگوید.
به فرزندتان بگویید ۱۰ تا عکس انتخاب کند و آن‌ها را به ترتیب اتفاقات عکس‌ها مرتب کند تا داستانی شکل بگیرد. این‌که آن‌ها چه عکس‌هایی انتخاب می‌کنند جذاب است.
2- داستان سرایی با تمبر
می‌توان به جرات گفت این کار باعث ایجاد بی‌نهایت حالت در داستان می‌شود. تمبر باعث شکوفایی بی‌حد و مرز خلاقیت و شادی فرزند شما می‌شود.
قبل از همه‌چیز، شما باید انواع مختلفی از مجموعه‌های تمبر تهیه کنید مانند تمبرهای حیوانات، اتومبیل‌ها، گل‌ها و… . سوای این‌ها، نیاز به یک صفحه صاف برای چسباندن تمبرها و همچنین نیاز به کاغذ و قلم برای نوشتن داستان دارید.
پس از آن با چسباندن چند تمبر می‌توانید تصاویر مختلفی بسازید و به فرزندتان بگویید با توجه به آن داستانی را بنویسد. به علاوه آن‌ها می‌توانند برای تکمیل داستان خود تمبرهای بیشتری بچسبانند یا نقاشی بین تمبرها بکشند.
و زمانی که آن‌ها املای کلمه‌ای را اشتباه می‌نویسند یا دستور زبان را رعایت نمی‌کنند می‌توانید با تصحیح اشتباه آن‌ها باعث یادگیری بیشترشان شوید.
خودتان باشید
این‌که شما سبک خاص خودتان را در قصه گویی داشته باشید اهمیت بالایی دارد چرا که باعث می‌شود یکنواختی ایجاد نشود و خودتان و فرزندتان خسته نشوید.
برای بزرگ شدن فرزندتان قصه گویی بحث بسیار پر اهمیتی است پس اجازه ندهید این کار ساده اما ضروری را از دوران کودکی خود از دست دهد.