شیوه های فرزندپروری والدین، چرا سبک مقتدرانه؟

احتمالا تا به حال حداقل چند بار از سبک فرزند پروری مقتدرانه استفاده کرده‌اید. همانطور که می‌دانید، شیوه های فرزند پروری مختلفی برای تربیت کودک وجود دارد که بهتر است با توجه به روحیات خود و فرزندتان، یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.
برای انتخاب سبک فرزند پروری مقتدرانه یا هر روش دیگری، ارزیابی شما درباره اینکه خودتان از کدام دسته والدین هستید اهمیت زیادی دارد. پس پیش از هر چیز، با خودتان فکر کنید و ببینید روش فرزند پروری‌تان را چگونه توصیف می‌کنید؟ آیا پدر یا مادر سختگیر و کنترل‌کننده‌ای هستید؟ همیشه سعی کردید مهربان و مسئولیت‌پذیر باشید یا از آن دسته والدینی هستید که فرزندتان را به حال خودش رها کرده‌اید و بسیار سهل‌گیر هستید؟ فرزند پروری مقتدرانه یکی از این روش‌های فرزند پروری است. برخی روانشناسان کودک معتقدند این سبک فرزند پروری نسبت به بقیه شیوه‌ها ایده‌آل‌تر است.
شاید عنوان سبک فرزند پروری مقتدرانه کمی ترسناک و خشن به نظر بیاید و از انتخاب این روش منصرفتان کند. در این صورت، ممکن است این شیوه را با شیوه فرزند پروری مستبدانه اشتباه گرفته باشید. با مطالعه این مقاله، خواهید فهمید فرزند پروری مقتدرانه چگونه است و چطور می‌توانید از آن در زندگی و تربیت کودک استفاده کنید.

آشنایی با شیوه های فرزند پروری
در دهه ۱۹۶۰، روانشناسی به نام دایانا بامیرمند مقاله مبتکرانه‌ای براساس تحقیقات خود نوشت و در آن، سه سبک فرزند پروری را با جزئیات معرفی کرد. طبق این تحقیق، به طور کلی سه سبک مستبدانه، سهل گیرانه و مقتدرانه برای فرزند پروری وجود دارد که در ادامه، به بررسی هر یک از این سبک‌ها پرداخته می‌شود.
شیوه فرزند پروری مستبدانه
والدینی که برای تربیت کودک خود از این شیوه استفاده می‌کنند همیشه خواستار اطاعت مطلق فرزندان، بدون هیچ اما و اگر، هستند. والدینی که به روش فرزند پروری مستبدانه عمل می‌کنند اعتقادی به توضیح چرایی قوانین ندارند و کودکان آن‌ها باید بی‌چون و چرا از این قوانین پیروی کنند.
در واقع، والدین مستبد انتظار دارند فرزندانشان بدون هیچ سؤالی فقط اطاعت کنند. این والدین خواسته‌های خود را بر فرزندان‌شان تحمیل می‌کنند و بدون کمی محبت یا حمایت، آن‌ها را تنبیه می‌کنند. فرزندان والدین مستبد اغلب اعتماد به نفس پایین، افسردگی و ترس از موقعیت‌های جدید را از خود نشان می‌دهند. سعی کنید هرگز پدر یا مادر مستبدی نباشید، تاثیری که این سبک فرزند پروری بر آینده فرزندتان می‌گذارد بسیار مخرب است.
سبک فرزند پروری سهل گیرانه
والدینی که برای تربیت کودک خود از این شیوه استفاده می‌کنند، هیچ مدیریتی بر فرزند پروری خود ندارند. به عبارت دیگر، آن‌ها اعتقادی به تعیین حد و حدود برای کودک ندارند و معتقدند کودک باید خود‌ تنظیم باشد و خودش را کنترل کند. این والدین با فرزندانشان بسیار گرم و صمیمی عمل می‌کنند که نکته مثبتی است، اما در عین حال، تمایلی به تعیین حد و مرز ندارند. همین امر موجب می‌شود والدینی که از این سبک فرزند پروری استفاده می‌کنند کنترلی بر رفتار فرزندانشان نداشته باشند و این نکته منفی این سبک است. آن‌ها همیشه خواسته‌های فرزندان را بدون چون و چرا می‌پذیرند و بدرفتاری ‎آن‌ها را، که منجر به پیامدهای منفی برایشان می‌شود، نادیده می‌گیرند.
طبق تحقیقات انجام شده، کودکانی که با تربیت والدین سهل‌گیر بزرگ می‌شوند قوانین و محدودیت‌ها را نادیده می‌گیرند و وقتی بزرگ‌تر شوند، تمایل بیشتری به خشونت و مصرف مواد مخدر دارند. فرزندان والدین سهل‌گیر بیش از بقیه در معرض خطر افسردگی و اضطراب هستند، چرا که این کودکان محدودیتی ندارند و احساس می‌کنند بر والدین خود کنترل دارند و این حس می‌تواند برای آن‌ها ترسناک و اضطراب‌آور باشد. دقیقا به همین دلیل است که فرزندان به مرزبندی و پیروی از قوانین نیاز دارند.
شیوه فرزند پروری مقتدرانه
یکی از بهترین شیوه‌های فرزند پروری، که بسیاری از روانشناسان بر آن تاکید دارند، شیوه فرزند پروری مقتدرانه است. در این روش، والدین نه خیلی صمیمی و نه خیلی سرد هستند. این سبک از این جهت که قواعد و قوانینی دارد شبیه سبک فرزند پروری مستبدانه است، با این تفاوت که والدین مقتدر بسیار پاسخگو هستند و ارتباط صحیحی با فرزندان خود دارند. این والدین به کودک احترام می‌گذارند و به حرف‌هایش گوش می‌دهند و انتظار دارند کودک هم همین کار را انجام دهد.
در شیوه فرزند پروری مقتدرانه، والدین کودک را تشویق می‌کنند مستقل فکر کند، اما هرگز تسلیم او نمی‌شوند و انتظار دارند کودک هم با آن‌ها همکاری کند و رفتار مناسبی از خود نشان دهد. وقتی کودک کار اشتباهی می‌کند، والدین مقتدر رفتار کودک را مدیریت می‌کنند و انتظاراتشان را براساس موقعیت و نیازهای فردی او تغییر می‌دهند. براساس پژوهش‌ها، از میان شیوه‌های فرزند پروری، این روش بهترین نتیجه را برای فرزندان داشته است. فرزندی که به روش مقتدرانه تربیت می‌شود سلامت هیجانی بهتر، مهارت‌های عاطفی و اجتماعی بالاتر، انعطاف‌پذیری بیشتر و در عین حال، دلبستگی ایمنی دارد. پس اگر هنوز در انتخاب یکی از این شیوه‌های فرزند پروری برای تربیت کودک خود تردید دارید، اندکی بیشتر درباره سبک فرزند پروری مقتدرانه تحقیق کنید، چرا که به نظر می‌رسد این بهترین انتخاب برای شما باشد.
سبک فرزند پروری طرد کننده
تا به اینجا به سه شیوه از شیوه‌های فرزند پروری اشاره شد که در تحقیقات خانم بامیرمند از آن‌ها صحبت شده بود. اما شیوه فرزند پروری چهارمی هم هست که محققان النور مک‌کوبی و جان مارتین آن را شناسایی کرده‌اند و نام فرزند پروری بی اعتنا و طردکننده را به آن داده‌اند. در این سبک، والدین ارتباط کمی با فرزندشان دارند، در زندگی آن‌ها دخالتی نمی‌کنند، صمیمت و پاسخگویی کمی نسبت به نیازهای هیجانی کودکان دارند و توجه کافی یا مناسبی به نظارت بر رفتار بچه‌ها ندارند.
فرزند پروری بی اعتنا بدترین عواقب را برای کودک به همراه دارد؛ کودکانی که با این سبک بزرگ می‌شوند بیشتر انزواطلب هستند، اضطراب دارند و ممکن است در معرض رفتارهای غلط و خطرناک و حتی مصرف مواد مخدر قرار بگیرند.

مزایای سبک فرزند پروری مقتدرانه ؛ چرا این سبک کارآمد است؟
با بررسی تمام سبک‌های فرزند پروری، به نظر می‌رسد سبک فرزند پروری مقتدرانه بهترین نتیجه را در بر خواهد داشت. کودکانی که با این روش تربیت شده‌اند در آینده زندگی سالم‌تری دارند و در مواجهه با مشکلات، قوی‌تر ظاهر می‌شوند. برخی مزایای این رویکرد تربیتی عبارت‌اند از:
- آن‌ها بیشتر مسئولیت‌پذیر هستند، خودتنظیمی قوی دارند و یاد می‌گیرند به تنهایی تصمیمات درستی بگیرند؛
- برای بزرگسالان، سایر افراد و قوانین احترام قائل هستند؛
- نگران یا مضطرب نیستند، چون به مادر و پدرشان اطمینان دارند و می‌دانند آن‌ها به فکر سلامت و خوشحالی‌شان هستند؛
همدل، مهربان و صمیمی هستند؛
- مشکلات کمتری با همسالان خود دارند، ارتباط خوبی با معلم‌ها برقرار می‌کنند و در مدرسه محبوبیت بیشتری دارند؛
- دلبستگی ایمن و روابط خوبی با والدین خود دارند؛
- مقابل فشارهای همسالان تاب‌آوری بیشتری دارند.