عکس رادیولوژی در بارداری، عوارض

رادیوگرافی یکی از روشهای تشخیصی مهم در پزشکی و دندانپزشکی است که پزشک با استناد به آن می تواند درمان مناسب را انتخاب کند. اما استفاده از رادیولوژی در دوران بارداری خطرناک نیست؟ اشعه ایکس برای جنین چه عوارضی می تواند داشته باشد؟

اشعه ایکس در بارداری خطرناک است؟
پزشکان متخصص معتقدند زنان باردار تا جایی که ممکن است نباید از رادیو گرافی استفاده کنند. قرار گرفتن در معرض اشعه ها در هفته های اول بارداری، به دلیل رشد و تکثیر سلولها خیلی خطرناک است به همین دلیل به زنان باردار توصیه می‌شود در هفته های ۴ تا ۱۴ بارداری از رادیوگرافی استفاده نکنند.البته این توصیه ها به این معنی نیست که در هفته های دیگر بارداری رادیو گرافی به راحتی انجام می شود، منظور پزشکان این است که در این هفته ها هیچ اشعه ایکسی نباید به بدن زن باردار بتابد.

اشعه ایکس چه عوارضی برای جنین دارد؟
اگر جنین در سه ماه اول بارداری بیش از حد مجاز در معرض پرتو اشعه ایکس قرار بگیرد، ممکن است مشکلاتی مثل سقط خودبخودی اتفاق بیفتد. اشعه ایکس در سه ماهه دوم و سوم بارداری باعث اختلالات و نقص مادرزادی جنین می شود. اندامهایی که در این ماه ها رشد می کنند و کامل می شوند مثل روده ها، سیستم اسکلتی وعصبی، ممکن است دچار اختلالاتی مثل نقص و یا عدم تشکیل عضو شوند. همچنین تحقیقات متعدد ثابت کرده که قرارگیری جنین در معرض تابش اشعه، شانس ابتلای او را به سرطان در مراحل بعدی زندگی نسبت به هم سن‌ و سال های خود افزایش می دهد.

نکات مهم که خانم‌های باردار باید درباره رادیوگرافی بدانند
- اگر در دوران بارداری به توصیه پزشک مجبور به پرتودرمانی و قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس شدید باید قبل از انجام، رادیولوژیست را مطلع کنید تا محافظ محکمی که از جنس سرب است را روی ناحیه شکم و رحم قرار دهند تا منجر به آسیب‌های احتمالی نشوند.
- حواستان به هفته های بارداری باشد. با شروع هفته چهارم، مرحله تشکیل شدن اعضای بدن جنین آغاز می‌شود و تا هفته چهاردهم، این روند ادامه دارد. این دوران، برای زنان باردار بسیار حساس است و بیشترین خطر و ضرر برای جنین در این دوران می‌تواند وجود داشته باشد. انجام رادیوگرافی در این دوران می‌تواند با خطراتی همراه باشد ولی بعد از هفته چهاردهم، خطرات به حداقل می‌رسد و می‌توان تصویربرداری و رادیوگرافی را با رعایت اصول ایمنی خاص انجام داد که برای این منظور در ناحیه لگن و رحم، باید حتما روپوش سربی قرار داد.
- اگر دندان درد داشتید حتما باید به پزشک معالجتان بگویید که باردار هستید. چون در رادیوگرافی پانورکس میزان اشعه خیلی زیاد است به همین دلیل زنان باردار فقط در موارد ضروری باید این کار را انجام بدهند. البته پوششهای محافظتی سربی نباید فراموش شود. این پوششها نه تنها باید بخش سینه و شکم را بپوشاند بلکه همه منطقه گردن و به ویژه محل غده تیروئید را نیز باید بپوشاند تا از بروز عوارض احتمالی بر جنین و مادر جلوگیری شود.
- برای انجام سی تی اسکن و ام آرآی هم حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید. این اشعه ها هم بهتر است تا هفته ۱۴ بارداری به بدن زن باردار برخورد نکند. در تصویربرداری به روش سی تی اسکن، اشعه پراکنده در اتاق وجود ندارد و با پوشیدن روپوش سربی و محافظت از ناحیه لگن و رحم این کار انجام می‌شود.