تربیت کودک حساس، نه نکته کلیدی

اگر کودکی بیش از حد حساس دارید حتما باید این حس را داشته باشید که همه چیز از مسیر اصلی خودش خارج شده است. بچه های حساس همه چیز را با دید عمیق تری می بینند و به همین دلیل به راحتی تحت تاثیر قرار می گیرند، در حالی که می توانند خیلی ملایم و دلسوز باشند، اما ممکن است کوچک ترین چیز آن ها را به گریه و جیغ بیاندازد. اگر این ها برایتان آشنا است و به دنبال یک راه حل برای تربیت کودک حساس خودتان هستید، ما ۹ ایده برای راهنمایی شما داریم!

۱- ریشه ی رفتار های او را پیدا کنید
یکی از بهترین راهنمایی های والدین این است که همیشه بفهمید که انگیزه رفتار کودک تان چیست و به رفتار های او دقت کنید. ما برای این موضوع از مثال " کوه یخ " استفاده می کنیم، که نشان می دهد رفتارهای چالش برانگیزی که در فرزندانتان می بینید فقط سطح ( نوک کوه یخ ) هست و مشکل اصلی در ریشه ی رفتار او پنهان شده است ( یخ زیر آب ).
از آنجا که فقط در حدود ۱۰٪ از کوه یخ با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است، مدل کوه یخ این فرضیه را ارائه می دهد که علت اصلی رفتار کودک شما در قسمت عمیق تری نسبت به سطح رفتارش وجود دارد و شما باید قبل از هر تغییری ریشه ی این موضوع را در عمق رفتار کودک تان پیدا کنید.
البته گفتن این کار آسان تر از عمل کردن به آن است، مخصوصا وقتی تنش احساسی زیاد است و شما دلیل آن را هم نمی دانید. جواب ها همیشه واضح نیستند، اما وقت گذاشتن و فکر کردن به رفتار های کودک تان می تواند خیلی به شما کمک کند. گاهی اوقات یک مکالمه ساده و آرام با فرزندتان می تواند به شما کمک کند که بفهمید موضوع اصلی چه چیزی است.

۲- همیشه از روش های انگیزشی مثبت استفاده کنید نه منفی
روش انگیزشی کودکان یک تکنیک عالی برای تشویق کودکان به رفتار هایی که دوست دارید در آن ها ببینید می باشد و تحقیقات نشان می دهد که این روش ها باید بیشتر مثبت باشد - از کودک بخواهید رفتاری را انجام دهد و اگر این رفتار را همیشه ادامه داد در مقابل جایزه دریافت می کند و با این کار انگیزه ی او برای تکرار این رفتار ها بیشتر می شود - و این روش خیلی تاثیرگذار است.
این می تواند به صورت تمجید از او ایجاد شود، یا می توانید یک قدم جلوتر بروید و یک نمودار برچسب تهیه کنید تا همه چیز انگیزه بیشتری برای فرزند شما ایجاد کند. شما می توانید از انواع نمودارهای پاداش های عالی برای بالا بردن رفتارهای مثبت فرزند تان استفاده کنید.
نکته اینجاست که به جای گیر دادن به رفتار های بد سعی کنید روی رفتار های مثبت تمرکز کنید و با این کار یک محیط مثبت برای کودک تان ایجاد می کنید که بتواند به راحتی تصمیم های درست بگیرد.

۳- از عواقب منطقی استفاده کنید
در حالی که عواقب می تواند در جلوگیری از رفتارهای نامطلوب بسیار مؤثر باشد، اما اکثر والدین نمی دانند چگونه از آن ها به طور مؤثر استفاده کنند. یا آن ها خیلی دیر دست به این کار می زنند که در نتیجه عواقب آن با رفتار آن جور در نمی آید، یا اینکه آن ها از این پیامد ها برای خجالت زده کردن کودک شان استفاده می کنند. اگر می خواهید بدانید که چگونه رفتار یک کودک حساس را کنترل کنید و او را به درستی تربیت کنید، بهترین روش استفاده از پیامد های منطقی و طبیعی است.
پیامد ها و عواقب طبیعی همان نتیجه ی رفتار های کودکان هستند ( مثلا اگر کودک از خوردن غذا اجتناب کند در نهایت گشنه اش می شود )، اما عواقب منطقی برای کمک به کودکان در جایگزین کردن رفتارهای بد با رفتارهای مناسب تر است ( مثلا اگر کودک در یک امتحان قبول نشود مجبور است که بیشتر درس بخواند ). پیامد های طبیعی تاثیرگذار تر هستند، اما از آنجا که همیشه به دلیل رفتارهای نادرست اتفاق نمی افتند، عواقب منطقی یک روش برنامه ریزی عالی برای استفاده است.
به طور مثال، اگر می بینید که کودکتان به جای انجام دادن تکالیفش دارد با تبلت خودش بازی می کند و اگر از او بپرسید به شما دروغ می گوید که تکالیفش را انجام داده است ( که شما مطمئن هستید انجام نداده است )، پیامد منطقی خوب این است که تبلت را از او بگیرید چون استفاده از آن مانع تمرکز او بر روی کار های دیگر شده است ( استفاده ی بیش از حد ).

۴- انگشت اتهام به سمت کسی نگیرید
وقتی فرزندان شما بد رفتاری می کنند، کنترل کردن احساسات تان خیلی سخت می شود. گاهی اوقات ممکن است به سرتان بزند برای مقصر دانستن کسی انگشت اشاره به سمت او بگیرید، اما اگر می خواهید بفهمید که چگونه یک کودک حساس را به درستی تربیت و کنترل کنید، به آنچه که می گویید ( و چطور می گویید) توجه کنید.
سرزنش کردن و مقصر دانستن کودکان حساس می تواند نتیجه ی بدتری داشته باشد تا جایی که آن ها در رفتار نادرست شان بیشتر پافشاری می کنند و در نتیجه این کار بر روی اعتماد به نفس کودکان تاثیر می گذارد.

۵- به کودکان یاد بدهید که احساسات و عواطف چیز بدی نیست
شاید اخیرا در فضای مجازی یک الگوی رفتاری مجازی را دیده اید که می گوید " در تاریخ هیچوقت هیچ کس با گفتن آرام شو، آرام نشده است "، و اگر برگردید به آخرین باری که از دست چیزی یا کسی عصبانی و ناراحت شده بوید، مطمئنا جمله ی " آرام باش " نه تنها هیچ تاثیری نداشت بلکه ممکن بود نتیجه ی برعکس بدهد.
و با این حال ، هنگامی که بچه های شما هر نوع احساسات شدید را نشان می دهند، تنها واکنش شما این است که به آن ها بگویید " تمامش کن ". سعی کنید با کودک خود در مورد احساسات صحبت کنید و به آن ها بگویید که این احساسات چیز بدی نیست و برای آن ها وسیله هایی آماده کنید که توسط آن آرام می شوند.

۶- وقت استراحت بدهید.
یکی دیگر از نکته ها برای کسانی که به دنبال کنترل کودکان حساس خودشان هستند، این است که کمی وقت بگذرانند و استراحت کنند. مشکل واکنش ناگهانی در لحظه این است که ممکن است شما چیزی بگویید و بعدا پشیمان شوید.
ممکن است برای آرام نگه داشتن شرایط بعضی از در خواست های کودکتان را قبول کنید، آن ها را تهدید به تنبیه کنید که با رفتار های آن ها مطابقت ندارد، یا برای خالی کردن خشم خودتان حرف های خشونت آمیز بزنید، اما اگر سعی کنید که تا زمانی که منطقی فکر نمی کنید حرف نزنید، همه چیز حل می شود.
با این کار شما رفتار منفی فرزند خود را تقویت نمی کنید و به اعتماد به نفس وی آسیب نمی رسانید، و بعداً نیاز نیست که احساس گناه کنید ( که چرا این رفتار را انجام دادید ).

۷- قوانین مشخصی را برای خانه تعیین کنید
اگر کودک شما با رفتار های خاصی درگیر است، لیستی از قوانینی را که انتظار دارید از او پیروی کند، در روز جمع کنید. لیست را در جای قابل دید قرار دهید و مجدداً آن را با فرزند تان مرور کنید و اگر کودکتان این قوانین را به خوبی دنبال کرد می توانید آن لیست را به لیست پاداش تبدیل کنید.

۸- در حال زندگی نکنید
مهم نیست که چقدر تلاش می کنید تا این روش های مادر فرزندی را در کار های خود برای کنترل و تربیت کودک حساس تان به کار بگیرید، اما باز هم روز هایی هست که شما یا کودک تان از کوره در می روید.
این همه بخشی از انسان بودن است، اما نحوه پاسخگویی به این موقعیت ها می تواند تأثیر ماندگاری بر روی فرزند شما داشته باشد، پس با احتیاط رفتار کنید و واکنش نشان دهید. زمانی که هم شما و هم کودکتان به شدت عصبانی هستید بهتر است هر دو برای چند مدت از هم فاصله بگیرید و دوباره سعی کنید.
اگر کودک شما رفتار نامناسبی دارد، به او فرصت دوباره برای جبران آن بدهید. اگر هر دو شما بعد از یک روز پر جنب و جوش هنوز احساس بد خلقی کردید می توانید چند دقیقه بروید به اتاق تان و روی تخت دراز بکشید، سپس وقتی از اتاق بیرون آمدید به یکدیگر سلام کنید طوری که هیچ اتفاقی پیش نیامده است و شما کاملا یک روز جدید و تازه را شروع کرده اید.
اصلا فکر نکنید که این تمرین خیلی احمقانه به نظر می رسد، گاهی اوقات خنده دوای درد تمام مشکلات است، تا زمانی که راهی برای یادگیری فرزندتان پیدا کنید تا از شرایط موجود درس بگیرد، پیدا کردن راه هایی که این شرایط را کنار بگذارید و فراموشش کنید بهترین روش برای تمام کردن یک روز پر جنب و جوش به یک روز آرام و مثبت است.

۹- با هم به یک استراتژی برسید
آخرین نکته برای کسانی که به دنبال ایده ای برای کنترل و تربیت کودک حساس خودشان هستند این است که وقت خود را برای نشستن و صحبت با فرزندتان بگذرانید.
به یاد داشته باشید که منظور از این وقت گذاشتن، خجالت زدن کودک یا تنبیه او نیست، بلکه منظور این است که با هم وقت بگذرانید و صحبت کنید تا علت اصلی رفتارتان را پیدا کنید، در مورد این که هر کدام چگونه اوضاع را در دست گرفته است صحبت کنید و به دنبال راه حل برای آینده باشید. یا در مدرسه اتفاقی افتاده است که فرزند شما را ناراحت کرده است؟ آیا او نیاز به ارتباط بیشتری با شما دارد؟ آیا کودک شما در مورد اتفاقی که قرار است در آینده رخ دهد نگران است؟
هر چقدر شما در حرف زدن با کودک تان صادق تر باشید کودک شما راحت تر می تواند در مورد علت رفتار خود با شما حرف بزند تا با هم به دنبال یک راه حل بگردید.
اگر شما هم جزو والدینی هستید که به دنبال راه حلی برای کنترل رفتار کودک حساس و تربیت او هستید، امیدواریم این نکات و ایده ها برای شما مفید واقع شود. به یاد داشته باشید که از روش های انگیزشی مثبت استفاده کنید نه منفی، هر کجا که ممکن است از پیامد های منطقی استفاده کنید و خونسردی خود تان را حفظ کنید. نکته ی آخر اینکه دیگر به گذشته فکر نکنید.