زنان مبتلا به ایدز، میتوانند باردار شوند؟

تشخیص HIV به این معنی نیست که شما نمی‌توانید باردار شوید و فرزندی داشته باشید. اما این احتمال وجود دارد که در دوران بارداری، در حین زایمان و لحظه تولد نوزاد یا با شیر دادن، ویروس HIV را به نوزاد خود منتقل کنید. خبر خوب این است که روش‌های بسیاری برای کاهش خطر انتقال HIV به جنین وجود دارد که احتمال ابتلای او را تقریبا به صفر می‌رساند. در این مقاله قصد داریم به کلیه پرسش‌ها در زمینه بیماری ایدز و بارداری و تمهیدات لازم برای داشتن نوزادی سالم پاسخ بدهیم.

سوالات متداول درباره ایدز و بارداری
پرسش‌های زیر از سوالات متداول کاربران در این زمینه بوده که پزشکان و متخصصان به آنها پاسخ داده اند.
۱. من مبتلا به HIV هستم، آیا می‌توانم باردار شوم و فرزند سالمی به دنیا بیاورم؟
اگر ایدز تشخیص داده شده است و قصد بارداری دارید، مساله را در اسرع وقت با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک در مورد چگونگی تأثیر HIV بر سلامتی شما در دوران بارداری و سلامت جنین با شما صحبت می‌کند. همچنین اقدامات لازم را برای شروع یک بارداری سالم انجام می‌دهد.
تمام افراد مبتلا به HIV بایستی به طور مستمر دارو مصرف کنند تا سلامتی‌شان به خطر نیفتد؛ بنابراین اگر به فکر باردار شدن هستید و هنوز درمان HIV را آغاز نکرده اید، اولین گام شروع درمان است تا احتمال انتقال ویروس به جنین در دوران بارداری کاهش یابد.
همچنین روش‌هایی برای بارداری وجود دارد که احتمال انتقال ویروس HIV به همسرتان را کاهش می‌دهد. پزشک می‌تواند شما را از این روش‌ها آگاه کند.
۲. اگر همسرم مبتلا به HIV باشد و من نباشم، آیا احتمال بارداری من بدون ابتلا به ویروس وجود دارد؟
در رابطه جنسی واژینال احتمال ابتلای زنان به ویروس HIV بیشتر از مردان است. اگر زن مبتلا به HIV نباشد، خطر ابتلا به ویروس در حین اقدام برای بارداری وجود دارد.
در این شرایط با پزشک در مورد استفاده از داروی PrEP (که به نام داروی پیشگیری قبل از رابطه شناخته می‌شود) صحبت کنید و از روش‌های محافظت از خودتان و جنین در برابر HIV آگاه شوید.
همچنین ممکن است بخواهید از اسپرم اهدایی یا تکنیک‌های آزمایشگاهی مانند شستشوی مایع منی یا لقاح مصنوعی برای بارداری استفاده کنید. البته در نظر داشته باشید که این روش‌ها هزینه بالایی دارند و تحت پوشش بیمه‌های درمانی نیستند.
۳. من (مبتلا) به تازگی فهمیده ام که باردارم. آیا ویروس HIV به جنینم منتقل می‌شود؟
اگر به تازگی فهمیده اید که باردار هستید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. پزشک اطلاعات لازم برای مراقبت‌های بارداری و داشتن نوزاد سالم را در اختیار شما قرار می‌دهد.
با کمک پزشک می‌توانید بهترین روش درمانی برای خود و نوزادتان را قبل از حاملگی، در دوران بارداری و پس از زایمان، انتخاب کنید. همچنین با پیروی از این دستورالعمل‌ها در دوران بارداری، احتمال ابتلای جنین به اچ آی وی را به حداقل برسانید.
خبر خوب این است که ابتلای مادر به HIV به معنای انتقال ویروس به جنین نیست. پیش از کشف درمان‌های موثر، درصد ابتلای نوزادان از مادران آلوده به اچ آی وی تنها ۲۵ ٪ بوده است که این میزان پس از مصرف دارو‌های جدید به کمتر از ۱ ٪ رسیده است.
ایدز و بارداری
۴. برای کاهش خطر ابتلای جنین به ویروس HIV چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
با دستیابی به تکنولوژی تشخیص بیماری و درمان‌های دارویی جدید، تعداد کودکانی که در دوران بارداری، زایمان و شیردهی به HIV مبتلا شده اند، نسبت به دهه ۱۹۹۰، ۹۰ ٪ کاهش یافته است.
انجام اقدامات گام به گام زیر، موجب کاهش خطر ابتلای جنین به اچ آی وی می‌شود:
گام اول: به پزشک خود بگویید که قصد بارداری دارید. پزشک با بررسی شرایط شما، شیوه درمان مناسبی را پیش می‌گیرد تا بار ویروسی موجود در بدنتان کاهش یابد و منجر به ابتلای همسر و نوزادتان در آینده نشود. همچنین به شما کمک می‌کند تا سلامت عمومی‌تان بهبود یابد و برای یک بارداری سالم آماده شوید. استفاده از کاندوم روش مناسبی برای پیشگیری از انتقال بیماری و جلوگیری از بارداری است تا زمانی که پزشک اعلام کند شما به اندازه کافی سالم هستید تا برای بارداری اقدام کنید.
گام دوم: مراقبت‌های بارداری لازم را انجام دهید. مراقبت‌های بارداری در واقع همان ویزیت‌های منظم، انجام آزمایش، سونوگرافی‌ و دریافت دارو‌های مورد نیاز مانند مولتی ویتامین‌های بارداری است. برای حفظ سلامت جنین بایستی همکاری نزدیکی با پزشک در دوران بارداری داشته باشید.
گام سوم: درمان HIV را شروع کنید. می‌توانید قبل از بارداری درمان را شروع کنید تا خطر ابتلا جنین به HIV کاهش یابد. اگر در حال حاضر تحت درمان هستید، دارو‌ها را خودسرانه قطع نکنید. اما از آنجایی که در دوران بارداری برخی از دارو‌های اچ آی وی نباید استفاده شوند، به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا تغییراتی در نوع و دوز مصرفی دارو‌ها بدهد.
گام چهارم: عوارض جانبی را مدیریت کنید. مصرف دارو‌های اچ آی وی به ویژه در دوران بارداری ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشد، اما دلیل نمی‌شود که بدون دستور پزشک آن‌ها را قطع کنید. با پزشک خود در مورد هرگونه عارضه جانبی مصرف دارو‌ها و شیوه مدیریت آن‌ها صحبت کنید.
گام پنجم: به نوزاد شیر ندهید. حتی اگر در حال مصرف دارو‌ها هستید، ممکن است ویروس از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. بهترین راه برای جلوگیری از انتقال HIV به نوزاد، تغذیه او با شیرخشک است.
گام ششم: از نوزاد را بلافاصله پس از تولد تست اچ آی وی بگیرید. بیمارستانی را برای زایمان انتخاب کنید که تجربه مراقبت از نوزادان مبتلا به HIV را دارند. پزشکان به شما خواهند گفت که چه آزمایشات دیگری برای بررسی وضعیت نوزاد وجود دارد و چه زمانی باید انجام شود. همچنین پزشک در مورد نیاز کودک به درمان از بدو تولد با شما صحبت خواهد کرد.
گام هفتم: از پزشک متخصص اچ آی وی اطفال بپرسید که آیا نوزادتان می‌تواند از دارو‌های ضد HIV استفاده کند. تحقیقات نشان داده است که دادن دارو‌های ترکیبی HIV به نوزادان بهتر از AZT (آزیدوتیمیدین، یک داروی ضد ویروس)، در پیشگیری از ابتلا به HIV کمک می‌کند.
۵. آیا می‌توانم در دوران بارداری دارو‌های اچ آی وی را مصرف کنم؟
زنان باردار مبتلا به HIV باید دارو‌های تجویز شده را مصرف کنند. این دارو‌ها خطر ابتلای نوزاد به HIV را کاهش می‌دهند و سطح سلامت مادر را بهبود می‌بخشند.
اگر قبل از بارداری از دارو‌های HIV استفاده نکرده اید و در سه ماهه اول بارداری هستید، پزشک زمان شروع درمان را برایتان تعیین می‌کند. پیش از شروع مصرف داروها، خوب است بدانید:
تهوع و استفراغ در سه ماهه اول بارداری، مصرف داروی HIV را برایتان دشوار می‌کند.
این امکان وجود دارد که دارو جنین را تحت تأثیر قرار دهد. پزشک با توجه به شرایط، دارویی ایمن برای استفاده در دوران بارداری برایتان، تجویز می‌کند.
اچ آی وی بیشتر در اواخر بارداری یا هنگام زایمان به جنین منتقل می‌شود. در صورتی که آلودگی ویروسی در بدن مادر قابل توجه باشد، امکان انتقال در اوایل بارداری نیز وجود دارد.
مطالعات نشان می‌دهد که در صورت شروع دارو‌ها قبل از بارداری یا در ابتدای دوران بارداری، تاثیر آن‌ها در جلوگیری از انتقال اچ آی وی به جنین بیشتر است.
اگر دارو‌های اچ آی وی مصرف می‌کنید و متوجه شدید که باردارید، در اسرع وقت مساله را پزشک در میان بگذارید. پزشک با توجه به شرایط تغییراتی در نوع و دوز مصرفی دارو‌ها می‌دهد. در صورت نگرانی، می‌توانید سوالات زیر را از پزشک بپرسید و توضیحات بیشتری دریافت کنید:
در سه ماهه اول بارداری، مصرف دارو‌های HIV را ادامه بدهم یا آن را قطع کنم؟ قطع کردن ناگهانی دارو‌ها موجب گسترش ویروس در بدن می‌شود که به نوبه خود احتمال آلوده شدن جنین را بالا می‌برد. از سویی دیگر قطع دارو‌ها موجب تهدید سلامتی مادر می‌شود که برای جنین نیز خطرناک است. به همین دلیل تنها پزشک می‌تواند بهترین تصمیم را برای شما بگیرد.

دارو‌های اچ آی وی چه تاثیری بر روی جنین دارند؟
آیا در معرض خطر مقاومت در برابر دارو قرار دارم؟ بدین معنا که دارو‌های اچ آی وی دیگر تاثیری در درمان شما ندارند. در هر صورت، هرگز بدون مشورت با پزشک، دارو‌های HIV را قطع نکنید.

سخن آخر
خوشبختانه در سال های اخیر دارو و درمان های موثری برای مبتلایان به HIV کشف شده، به گونه ای که آنها می توانند با مصرف داروها یک زندگی طبیعی داشته باشند. هم چنین امکان بارداری و داشتن نوزادی سالم نیز وجود دارد. نکته مهم در این میان پیروی از راهنمایی های پزشک و مصرف داروهای تجویزی است تا خطر ابتلای جنین به حداقل برسد.
اگر سبک زندگیتان به گونه ای بوده که احتمال ابتلا به HIV را می‌دهید، بهتر است با نشانه های بیماری ایدز آشنا شوید و تست بدهید. تشخیص سریع‌تر، درمان را برایتان آسان‌تر می کند.