نوشیدنی برای کودکان، بایدها و نبایدهای آن

در سال‌های اخیر و با توجه به رشد روزافزون افرادی که از رژیم‌های غذایی گیاهخواری پیروی می‌کنند، مصرف شیرهای گیاهی رواج زیادی پیداکرده است. نتایج پژوهش‌های جدید محققان نشان می‌دهد مصرف این شیرها برای کودکان مناسب نبوده و نباید جایگزین لبنیات شوند.
اگر چه مصرف شیر و محصولات لبنی برای کلیه سنین توصیه‌ شده و به دلیل دارا بودن مواد مغذی فراوان، نوشیدن شیر بسیار مفید است اما نتایج پژوهش‌های جدید محققان نشان می‌دهد که بهتر است کودکان زیر پنج سال از مصرف شیرهای گیاهی خودداری کنند.
بر اساس دستورالعمل‌های علمی به‌دست‌آمده از تحقیقات انجام‌شده در مورد تغذیه سالم، شیرهای گیاهی که بر پایه مواد غیر لبنی مانند برنج، نارگیل، جو دوسر یا سایر مخلوط‌ها ساخته‌شده‌اند، فاقد مواد مغذی کلیدی لازم برای رشد کودکان هستند. البته در این میان شیر سویا غنی‌شده شرایط کمی بهتری داشته و می‌تواند تا حدی مفید باشد.
علاوه بر این، متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که کودکان همچنین باید از مصرف نوشابه‌های رژیمی، شیرهای خودداری کنند. البته مصرف آب‌میوه‌های طبیعی شامل این توصیه نشده و می‌تواند برای کودکان مفید باشد.
بر اساس دستورالعمل‌های علمی به‌دست‌آمده از تحقیقات انجام‌شده در مورد تغذیه سالم، شیرهای گیاهی که بر پایه مواد غیر لبنی مانند برنج، نارگیل، جو دوسر یا سایر مخلوط‌ها ساخته‌شده‌اند، فاقد مواد مغذی کلیدی لازم برای رشد کودکان هستند.
گفتنی است این تحقیقات توسط جمعی از متخصصان آکادمی تغذیه و رژیم غذایی با همکاری آکادمی دندانپزشکی کودکان، آکادمی بیماری‌های اطفال و انجمن قلب آمریکا انجام‌شده است. مگان لات (Megan Lott) معاون پژوهشی مرکز تغذیه سالم در ایالات‌متحده آمریکا و از اعضای این تیم تحقیقاتی درباره موضوع فوق اعلام کرد: «در سال‌های اخیر، والدین به میزان بیشتری و به دلایل مختلف به سمت مصرف شیرهای گیاهی روی می‌آورند و متأسفانه این تصور غلط وجود دارد که آن‌ها ازنظر غذایی برابر با شیر گاو یا لبنیات هستند؛ اما این باور؛ کاملاً اشتباه است زیرا بیشتر شیرهای گیاهی نمی‌توانند مواد مغذی لازم و موردنیاز کودکان را ازجمله ویتامین دی و کلسیم، تأمین کنند.»
این موضوع به‌طور خاص در مورد کودکانی دارای حساسیت به لبنیات یا شیر گاو یا عدم تحمل لاکتوز بوده و یا اینکه والدین آن‌ها دارای رژیم غذایی مبتنی بر گیاه‌خواری هستند صدق می کند و توصیه می‌شود والدین این گروه از کودکان به‌طورقطع با پزشک متخصص اطفال یا متخصص تغذیه مشورت کنند.
در بیانیه منتشرشده توسط این تیم تحقیقاتی تاکید شده که از ارائه نوشیدنی‌های دارای کالری پائین یا بدون کالری به کودکان اجتناب شود.
مگان لات در این رابطه اعلام کرد: «امروزه ما بیشتر و بیشتر شاهد مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی توسط مردم هستیم که این شیرین‌کننده‌ها معمولاً در قالب مواد غذایی مختلفی به کودکان خردسال عرضه می‌شود. متأسفانه هیچ تحقیقی در مورد این جایگزین‌ها انجام‌نشده و ما دقیقاً نمی‌دانیم که آیا این مواد؛ بی‌ضرر هستند یا نه؟»
پژوهشگران همچنین توصیه می‌کنند که نوشیدنی‌های کافئین دار و شیرین به همراه آب‌میوه‌های مصنوعی از برنامه غذایی کودکان حذف‌شده و بهتر است کودکان زیر یک سال حتی آب‌میوه‌های طبیعی نیز مصرف نکنند.
میزان مجاز مصرف آب‌میوه طبیعی برای کودکان یک تا سه‌ساله، نصف فنجان و ۴ و ۵ ساله نیز سه‌چهارم فنجان است. از سوی دیگر پژوهشگران در این دستورالعمل؛ توصیه می‌کنند کودکان بین ۱ تا ۲ ساله به‌طور روزانه دو تا سه فنجان شیر کامل بنوشند.
بر این اساس کودکان در سن 2 و 3 سالگی باید بیش از دو فنجان شیر بدون چربی یا کم‌چرب در روز بنوشند. برای سن 4 و 5 سالگی نیز نوشیدن حداکثر دو و نیم فنجان شیر بدون چربی و کم‌چرب در روز توصیه می‌شود.
مصرف آب مناسب و ایده آل برای کودکان ۶ تا ۱۲ ماهه، یک فنجان و نیم تا یک فنجان است و نوشیدن یک تا چهار فنجان آب در روز برای سنین ۱ تا ۳ سال و یک و نیم تا پنج فنجان در روز برای کودکان ۴ و ۵ ساله توصیه می‌شود.