توکسوپلاسموز در بارداری چیست؟

توکسوپلاسموز عفونت شایع ناشی از یک نوع انگل است. به این انگل توکسوپلاسما گندی یا (Toxoplasma gondii) گفته می‌شود. این انگل در داخل مدفوع گربه ها است و می‌تواند در حیوانات یا انسان‌های دیگر را آلوده کند.
افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند در صورت ابتلا به این انگل، اغلب علائم خفیفی را تجربه میکنند. بسیاری از بزرگسالان احتمالا بدون اینکه متوجه شده باشند یک دوره از این بیماری و مسمومیت با توکسوپلاسموز را تجربه کرده اند. با این حال، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف‌تر در معرض خطر عوارض جدی ناشی از این انگل هستند. این عوارض ممکن است به ارگان های زیر آسیب برساند:
چشم ها
مغز
ریه ها
قلب
خانم بارداری که طی دوره حاملگی دچار عفونت توکسوپلاسموز می‌شود، می‌تواند به راحتی عفونت را از طریق جفت به جنین خود منتقل کند. این گذار عفونت می‌تواند باعث ایجاد نقایص مادرزادی در جنین و یا حتی مرگ او شود.

توکسوپلاسموز چگونه منتقل می‌شود؟
انسان ها از راه های مختلفی به این این عفونت مبتلا میشوند. در ادامه شایعترین راه های انتقال این عفونت به انسان را توضیح خواهیم داد:
از طریق خوردن غذای آلوده
کیست‌های توکسوپلاسما ممکن است در گوشت نپخته یا میوه‌ها و سبزیجاتی که با خاک آلوده به مدفوع گربه در تماس هستند وجود داشته باشد.
استنشاق کیست های اسپور شده از خاک آلوده یا خاک بستر گربه
فعالیت توکسوپلاسما به طور معمول از زمانی شروع می‌شود که یک گربه، گوشت خام برخی موجوات (اغلب جوندگان) که حاوی کیست توکسوپلاسما هستند را میخورد. انگل ایجاد کننده عفونت در داخل روده گربه تقسیم میشود. این روند طی چند ظرف مدت چند هفته، میلیون ها کیست عفونی را وارد مدفوع گربه میکند.
از طریق یک شخص آلوده
هرچند ابتلا به این عفونت مسری میست، اما اگر یک زن باردار آلوده باشد، انگل می‌تواند از جفت عبور کرده و جنین را آلوده کند. این عفونت به طور معمول، می‌تواند از طریق پیوند عضو یا انتقال خون از فرد آلوده به شخص سالم منتقل شود.

میزان شیوع توکسوپلاسموز چقدر است؟
میزان شیوع این انگل گربه ای در سراسر جهان بسیار متفاوت است. شایع‌ترین بخش های جهان از لحاظ ابتلا به این عفونت آمریکای مرکزی و آفریقای مرکزی هستند. شرایط آب و هوایی خاص و رطوبت این مناطق باعث میشود کیست های توکسوپلاسما عفونی عمر زیادی داشته باشند.

علائم
بیشتر افرادی که به توکسوپلاسموز مبتلا هستند، معمولا علایم متعددی را تجربه نخواهند کرد. شایع ترین علایم آن عبارتند از:
تورم غدد لنفاوی در گردن
تب خفیف
دردهای عضلانی
خستگی
سردرد
این علائم می‌تواند ناشی از سایر شرایط و بیماری ها نیز باشد. اگر نگران علائمی که در شما ظاهر شده هستید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

خطرات توکسوپلاسموز در دوران بارداری چیست؟
عفونت ناشی از انگل گربه در دوران بارداری، می‌تواند جدی باشد. زیرا انگل می‌تواند از جفت عبور کرده و به راحتی جنین را آلوده کند. ارگان هایی که در جنین دچار آسیب قرار میگیرند عبارتند از:
چشم ها
مغز
قلب
ریه ها
در صورت ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز، مادر در معرض خطر سقط جنین قرار خواهد گرفت.

پیامدهای توکسوپلاسموز در دوران بارداری چیست؟
برخی از نوزادان علائم عفونت را از طریق سونوگرافی نشان می‌دهند. ممکن است پزشک شما متوجه ناهنجاری های مغزی و علایم کمتری در کبد شود. کیست توکسوپلاسموزیس پس از بروز عفونت، در اندام های جنین نیز دیده می‌شود. جدی‌ترین آسیب ناشی از این عفونت انگلی، بروز عفونت در سیستم عصبی است. این شرایط می‌تواند شامل آسیب به مغز و چشم نوزاد، چه در رحم و چه پس از تولد باشد.

توکسوپلاسموز و HIV
ایدز سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. یعنی در افراد مبتلا به ایدز احتمال ابتلا به عفونت های دیگر بسیار بالا است. زنانی که باردار هستند و HIV دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا عفونت این انگل گربه ای قرار دارند. تمام زنان باردار باید از نظر ابتلا یا عدم ابتلا به اچ آی وی آزمایش شوند. اگر باردار هستید و HIV مثبت دارید، با پزشک خود در مورد نحوه جلوگیری از بروز عفونت هایی مانند عفونت ذکر شده صحبت کنید.

درمان این عفونت در دوره بارداری
در صورت بروز توکسوپلاسموز در دوران بارداری ، چندین گزینه درمانی وجود دارد. اگر شک دارید که به این عفونت مبتلا هستید، مایع آمنیوتیک شما باید تحت آزمایش قرار بگیرد. تجویز دارو ممکن است از مرگ جنین یا مشکلات جدی عصبی در او جلوگیری کند. اما باید بدانید که این داروها عوارض ممکن است عوارض جانبی خاص خود را داشته باشند.
اگر شواهدی از وجود عفونت در کودک شما وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکی به نام اسپیرامایسین را برای بقیه دوران بارداری شما تجویز کند. این دارو می‌تواند به کاهش خطر عفونت جنین در ادامه بارداری کمک کند.
در صورت آلوده شدن جنین، پزشک احتمالاً ترکیبی از پیریمتامین و سولفادیازین را برای بقیه دوران بارداری تجویز می‌کند. نوزاد شما معمولاً تا یک سال پس از تولد نیز باید این آنتی بیوتیک ها را دریافت کند.

آیا می توان از بروز این عفونت جلوگیری کرد؟
شایع‌ترین راه‌ها آلوده شدن به توکسوپلاسموز، خوردن گوشت آلوده یا استنشاق کیست های توکسوپلاسموز میکروسکوپی یا اسپور است. شما می‌توانید به راحتی خطر ابتلا به عفونت را با روش های زیر کاهش دهید:
خوردن گوشت پخته شده
شستن میوه ها و سبزیجات قبل از خوردن آن ها
بعد از دست زدن به گوشت یا سبزیجات خام ، دستان خود را کاملاً بشویید
از مسافرت به کشورهای در حال توسعه با شیوع بالای توکسوپلاسما مانند آمریکای جنوبی خودداری کنید.

اجتناب از تماس با مدفوع گربه
اگر گربه دارید، هر دو روز یکبار خاک بستر گربه را عوض کنید و به طور دوره ای سینی بستر را با آب جوش بشویید. هنگام تعویض خاک بستر، از دستکش و ماسک استفاده کنید. همچنین، حیوان خانگی خود را در داخل خانه نگه دارید و به هیچوقت به آن گوشت خام ندهید.
هیچ واکسنی برای این عفونت و هیچ دارویی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. اگر قصد بارداری دارید، باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را که در بالا ذکر شد را بطور جدی دنبال کنید. همچنین، باید حداقل سه ماه قبل از بارداری به پزشک مراجعه کنید تا در مورد عوامل خطر خود صحبت کنید.
پزشک شما با انجام آزمایش خون سعی میکند که سابقه ابتلا شما به این عفونت را بررسی کند. اگر پیشتر از این به عفونت انگلی گربه مبتلا شده باشید، شما از ابتلا مجدد به عفونت مصون هستید. زیرا بدن شما پادتن این عفونت انگلی را در همان برخورد اول تولید کرده است.
اگر آزمایش خون نشان داد که شما از قبل به این انگل آلوده نشده‌‎اید، باید به تدریج اقدامات پیشگیری را در نظر بگیرید.