هورمون تستوسترون در مردان، وقتی کم می شود

کاهش تستوسترون همیشه موجب اختلال در رابطه زناشویی نمی شود اما می تواند فرآیند تحریک جنسی را برای بدن و مغز شما دشوار کند.

تستوسترون چیست؟
تستوسترون یک هورمون مردانه است که بافت عضلانی بدن مردان تحت تاثیر آن می باشد. تستوسترون سوخت رابطه جنسی و توده عضلانی مردان را تامین می کند، همچنین این هورمون در تنظیم خلق و خو و استحکام بافت استخوانی نقش دارد. وقتی که سطح این هورمون در مردی به پایین تر از میزان نرمال خود می رسد، پزشک متخصص ممکن است که روش های درمانی مختلف مثل قرص ، ژل و ... را به کار ببرد. اما در مورد اینکه چه کسی به درمان نیاز دارد، بحث وجود دارد.

افزایش سن و سطح تستوسترون
کاهش مختصر در میزان تستوسترون یک امر عادی در روند افزایش سن است. این کاهش اغلب با نام یائسگی مردانه یا آندروپوز شناخته می شود. برای بسیاری از مردان این کاهش مشکل قابل توجهی به وجود نمی آورد. برخی مردان ممکن است که گرگرفتگی، حالات روحی نامناسب و کاهش میل جنسی را تجربه کنند.

میزان کم تستوسترون و وضعیت بدن
میزان کم تستوسترون می تواند تغییرات قابل توجهی در بعضی مردان به وجود آورد:
- ماهیچه های ضعیف تر
- کاهش موهای سطح بدن
- بیضه های کوچک
- سینه های بزرگ

میزان کم تستوسترون و تاثیر آن بر روی استخوان ها
این باور رایج وجود دارد که پوکی استخوان و شکستگی آن یک بیماری زنانه است اما در واقع مردها را نیز درگیر می کند. معمول ترین عامل آن در مردان همان کاهش تستوسترون است. وقتی که میزان تستوسترون خون کاهش پیدا می کند، استخوان ها نازک تر و ضعیف تر می شوند و احتمال شکستگی آن ها افزایش می یابد.

تستوسترون رابطه جنسی
کاهش تستوسترون همیشه موجب اختلال در رابطه زناشویی نمی شود اما می تواند فرآیند تحریک جنسی را برای بدن و مغز شما دشوار کند. بعضی از مردان کاهش میل جنسی را در خود مشاهده می کنند در حالیکه برخی دیگر، از بین رفتن کامل میل جنسی را نیز تجربه می کنند. کاهش تستوسترون گاهی در ایجاد و حفظ نعوظ نیز اختلال ایجاد می کند.

تستوسترون، خلق و خو و تفکر
بعضی از آقایان مشکلاتی مانند تحریک پذیری، تغیرات خلق و خو، تمرکز ضعیف و کاهش انرژی را تجربه می کنند. البته عامل این مشکلات می تواند بیماری های دیگر از قبیل کم خونی، افسردگی، مشکلات خواب و یا بیماری های مزمن هم باشد.

کمبود تستوسترون و ناباروری
این هورمون برای ساختن سلول های جنسی یعنی اسپرم ضروریست. وقتی که میزان هورمون در خون فرد کم می شود، تعداد اسپرم ها نیز کاهش می یابد. در صورت عدم تولید تعداد کافی اسپرم، شما ممکن است نتوانید صاحب فرزند شوید.

علل کاهش تستوسترون
افزایش سن، معمول ترین عامل برای کاهش این هورمون است. چند بیماری نیز این مشکل را به وجود می آورند که از بین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- دیابت نوع 2
- بیماری های کبد و کلیه
- COPD (بیماری های انسدادی مزمن ریه)
- مشکلات غده هیپوفیز
- آسیب بیضه
پرتو درمانی، شیمی درمانی و داروهایی استروئیدی نیز می توانند سطح این هورمون را در بدن کاهش دهند.

آیا باید آزمایش بدهید؟
اگر نشانه های زیر در شما مشاهده شود پزشک آزمایش تستوسترون را درخواست می کند:
- اختلالات نعوظ
- تمایل جنسی کم
- کاهش تعداد اسپرم ها
- کاهش قد، کاهش میزان موهای بدن و یا کاهش حجم ماهیچه ها
اگر شما بیماری خاصی دارید که میزان این هورمون را کاهش می دهد، ممکن است پزشک بخواهد میزان این هورمون را بداند.

آزمایش کمبود تستوسترون
آزمایش تستوسترون با نمونه خون در اول صبح انجام می شود، زمانی که میزان این هورمون در بیشترین حالت خود قرار دارد. میزان نرمال این هورمون ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ ng/DL است. ممکن است پزشک برای تشخیص قطعی آزمایش را تکرار کند.

درمان میزان کم تستوسترون
اگر میزان این هورمون در خون شما کم شده باشد و علایمی دارید که شرایط عادی زندگی را مختل می کند ممکن است برای شما مکمل تستوسترون تجویز شود. دقت کنید که همه افرادی که این مشکل را دارند نباید این مکمل ها را مصرف کنند. بهترین کار این است که با مراجعه به یک متخصص، خطرات و فواید مصرف این مکمل ها را بفهمید. برای این منظور به متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) یا فوق تخصص غدد مراجعه کنید.

تستوسترون درمانی
اگر به درمان نیاز پیدا کنید، پزشک شما ممکن است برای افزایش سطح این هورمون، تستوسترون تجویز کند. بعضی از تحقیقات ثابت کرده اند که این روش می تواند باعث افزایش قدرت ماهیچه ها و استخوان ها شود و قوای جنسی فرد را بهبود بخشد. اما تاثیرات این روش بر روی هر فرد می تواند متفاوت باشد.

تزریق تستوسترون
تستوسترون در اشکال دارویی مختلفی وجود دارد. از جمله ژل، قرص، کپسول و آمپول. روش تزریقی ارزان ترین گزینه است اما می تواند دردناک باشد. شما این هورمون را بسته به تجویز پزشکتان هر ۷ تا ۲۲ روز تزریق می کنید.

ژل ها و برچسب های تستوسترون
این اشکال دارویی به طور مستقیم بر روی پوست شما قرار می گیرند. هورمون از طریق پوست به آرامی وارد خون می شود. چون در این روش، هورمون هر روز وارد بدن می شود، بدن دوز پایدار خود را بیشتر حفظ می کند. اما این روش معایبی نیز دارد از جمله آن که ممکن است در محل قرار گیری برچسب ها، سوزش، خارش و یا تاول مشاهده شود.

قرص های تستوسترون
این قرص ها هر ۱۲ ساعت یکبار بر روی لثه و در کنار دندان های پیشین قرار می گیرند. این قرص ها حالت ژله ای دارند و به مرور تستوسترون را آزاد می کنند. این قرص ها مزه تلخ دارند و می توانند باعث تحریک مخاط دهان و لثه شوند اما اغلب به مرور زمان عوارض آنها کم می شود.

خطرات تستوسترون درمانی
تستوسترون درمانی عوارضی نیز دارد که عبارتند از:
- افزایش گلبول های قرمز خون
- ایست تنفسی در هنگام خواب (آپنه)
- بزرگ شدن غده پروستات
- آکنه
مضرات و فواید استفاده از این هورمون هنوز به طور کامل شناخته شده نیستند.

استفاده از تستوسترون و سرطان
این نگرانی وجود دارد که استفاده طولانی مدت از تستوسترون می تواند منجر به سرطان پروستات در سنین پیری شود. مردانی که از این هورمون استفاده می کنند باید به طور منظم چکاپ شوند تا نشانه های سرطان پروستات در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود. در واقع مردانی که بالای ۵۰ سال سن دارند و یا مردان ۴۰ سال به بالایی که سابقه سرطان پروستات در خانواده خود دارند و یا مردان آفریقایی - آمریکایی باید به طور منظم چکاپ شوند.

چه کسانی نباید از تستوسترون استفاده کنند؟
مردان مبتلا به بیماری های زیر نباید از هورمون تستوسترون استفاده کنند:
- سرطان سینه و پروستات
- بیماری قلبی کنترل نشده
- آپنه
- تعداد زیاد گلبول های قرمز خون