اعتماد به نفس پایین در کودکان، چه کنیم تقویت شود؟

به گفته یک روانشناس بالینی، کودکانی که عزت نفس پایینی دارند نسبت به افسردگی آسیب‌ پذیرتر بوده و بیشتر به آن دچار می‌شوند.
با توجه به اینکه عزت نفس از دوران کودکی شکل گرفته و تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند، کودکان در سنین زیر شش سالگی عزت نفس خود را بر اساس خودپنداره‌ها از اینکه یادگیری‌شان چه قدر است و تا چه اندازه شعر حفظ کرده یا مهارت نقاشی را کسب می‌کنند، به عزت نفس دست می‌یابند.
برقراری دوستی نیز یکی از عوامل مهم عزت نفس در کودکان است و کودکانی که روابط دوستی‌شان گسترده است بیش از دیگران عزت نفس دارند. همچنین این کودکان به راحتی با والدین خود کنار آمده و کمتر به دیگران پرخاش می‌کنند. علاوه بر آن به راحتی می‌توانند با دیگران رفتار محبت‌آمیز داشته و احساسات خود را نشان دهند.
همچنین اگر کودکی پرخاشگر باشد به این معناست که یکی از منابع عزت نفسش را از دست داده و در مرحله خطر است. منبع اصلی عزت نفس در سنین 6 تا 8 سال ظاهر جسمانی و شایستگی‌های تحصیلی و ورزشی است که ظاهر جسمانی در دخترها و شایستگی ورزشی در پسرها از اولویت خاصی برخوردار است.
همچنین کودکانی که نقص عضو دارند در محدوده خطرناک قرار گرفته و به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارند.کودک بر اساس مقایسه خود با دیگران خود را ارزیابی کرده و نمره می‌دهد. اگر کودکی با وجود داشتن برتری‌هایی به خودش نمره پایینی بدهد در مرحله مشکل‌ساز قرار دارد.
کارشناسان معتقدند استراتژی‌های موثر و ساده‌ای وجود دارند که همه والدین می‌توانند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهند تا فرزندشان اعتماد به نفس داشته باشند. در این مقاله به برخی از این استراتژی‌ها اشاره شده که به شرح زیر است:

تاثیر داشتن والدین با اعتماد به نفس بر کودک
مطالعه اخیر در دانشگاه واشنگتن نشان می‌دهد اعتماد به نفس کودکان در سن پنج سالگی شکل می‌گیرد و یکی از بهترین راه‌ها برای پرورش این ویژگی در کودک این است که خود والدین با اعتماد به نفس رفتار کنند. کارشناسان معتقدند زمانیکه کودک مشاهده کند والدینش اعتماد به نفس دارند رفتار آنان را تقلید می‌کند.

تاثیر مثبت تشویق بر کودک
کودکان به دنبال آن هستند تا مورد تشویق والدین خود قرار گیرند که برای اعتماد به نفس آنان ضروری است اما تشویق بیش از حد یا عدم توجه به آن می‌تواند باعث شود تا کودکان به توقعات و انتظارات غیر معقولی رو آورند و احساس ناامنی داشته باشند.
در حقیقت نتایج تحقیق انجام شده در دانشگاه دولتی اوهایو نشان می‌دهد کودکانی که والدینشان در سنین پایین به آنان بیش از حد بها می‌دهند در دوره‌های بعدی زندگی‌شان به خود شیفتگی دچار می‌شوند. بنابراین باید پشتکار و پیروزی و موفقیت‌های کودکان مورد تشویق قرار گیرد اما در صورتیکه کودک واقعا در برخی امور بهترین عملکرد را نداشته باشند با او صادق باشید.

بهره‌برداری از مشکلات برای فرصت‌سازی
باید به کودک کمک کرد تا سختی و مشکلات را به فرصت تبدیل کند. اعتماد به نفس کودک در صورتی پرورش می‌یابد که آموزش ببیند نه تنها جنبه‌های روشن موضوعات را مشاهده کند بلکه بتوانند با تجربیات منفی کنار آید. کودکان باید مشاهده کنند این فرصت وجود دارد تا هنگام مواجهه با مشکلات بر آن‌ها غلبه کنند و به سمت جلو حرکت کنند.

به آنان اجازه شکست بدهید
اگر همیشه به دنبال آن باشید تا انجام امور را برای فرزندتان ساده کنید، یاد نمی‌گیرند چگونه از شکست‌های خود درس بگیرند. به فرزندان خود توضیح دهید اشتباه کردن امر خلاف قاعده‌ای نیست و می‌توانند از آن‌ها به نکات خوبی دست پیدا کنند. همچنین والدین می‌توانند تجربه شکست‌های خود را با کودکشان در میان بگذارند.

روحیه مشارکتی را در کودکتان تقویت کنید
به کودکانتان آموزش دهید تا روحیه مشارکتی و جمعی داشته باشند. یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت حس اعتماد به نفس در کودکان بدون آنکه دچار فخر فروشی شوند این است که یاد بگیرند چگونه باید در هر شرایطی بتوانند روحیه تیمی داشته باشند. حتی اگر کودکتان آخرین امتیاز بازی را بدست آورد و به نتیجه برد دست پیدا کند باید او را مطمئن سازید که نمی‌توانست بدون مشارکت تیمی آن‌ را به سرانجام برساند.

کودکانتان را نسبت به رفتارهایشان هوشیار سازید
زمانیکه فرزندتان کاری را به اشتباه انجام می‌دهد به او این شهامت را بدهید تا دوباره امتحان کند و متوجه شود رفتار و نه خود او ناشایست بوده‌ است.

آنان را به رویاپردازی تشویق کنید
به دنبال فرصت‌هایی باشید که به کودکتان کمک می‌کند مهارت‌های خود را شناسایی کرده، آن را تقویت و باور کند و به هر آنچه می‌خواهد می‌تواند دست پیدا کند. به آنان اجازه دهید تا رویاهای خود را دنبال کنند و بدانند تنها شکست و ناکامی را تجربه نکنند.

تایید و تصدیق را به عادت تبدیل کنید
کتابی از تاییدات و تصدیق‌های روزانه را با کودکتان آماده کنید یا از آنان بخواهید لغات و عبارات انرژی بخش را یادداشت کنند و در مقابل چشمان خود قرار دهند تا شب‌ها پیش از خواب و صبح‌ها پس از بلند شدن آن را برای خود یادآوری کنند.

پیروزی‌های گذشته را به او یادآری کنید
پیروزی‌ها و موفقیت‌های گذشته را برایشان یادآوری کنید. مهم است تا به کودکتان آموزش دهید از ظرفیت لازم برای رشد و ترقی برخوردار است.