واکسن آنفولانزا در کودکان، هر آنچه باید بدانید

یکی از واکسن‌های مهم و مورد نیاز برای کودکان، واکسن آنفلوانزاست که برای پیشگیری از این بیماری دریافت می‌شود. در این مطلب به شکل کامل با این واکسن و موارد مربوط به آن در بچه‌ها آشنا خواهید شد.

واکسن آنفلوانزای کودکان چیست؟
این واکسن از کودکان در برابر ویروس‌های آنفلوانزا که می‌توانند موجب بیماری شدید و حتی مرگ شوند، محافظت می‌کند. کودکان خردسال، به ویژه در برابر این ویروس‌ها آسیب‌پذیر هستند ولی کودکان دو ساله و کمتر که دچار آنفلوانزا می‌شوند،‌ احتمال بیشتری برای تجربۀ عوارض شدید دارند.

واکسن آنفلوانزا را کی باید تزریق کرد؟
پزشکان، تزریق سالانۀ واکسن آنفلوانزا را به همگان و از جمله نوزادانی که حداقل شش ماهه هستند توصیه می‌کنند. اما کودکان کوچک‌تر از شش ماه،‌ شرایط لازم برای دریافت واکسن را ندارند.
اگر واکسن را در اول فصل پاییز و اواخر شهریور ماه ‌بزنید،‌ اثربخشی آن بیشتر می‌شود. پس از تزریق واکسن،‌ حدود دو هفته زمان می‌برد تا بدن پادتن بیماری را بسازد و دریافت زودتر ‌واکسن،‌ فرصت کافی برای ایمن‌سازی بدن قبل از شروع واقعی فصل آنفلولانزا یعنی تقریباً از آبان تا اردیبهشت ماه را فراهم می‌کند. اما اگر فرزندتان در طول زمستان شش ماهه می‌شود،‌ زدن واکسن در دی ماه یا بهمن ماه هم دیر نیست.

آیا واکسن آنفلوانزا در هر سال متفاوت است؟
بله. هر سال،‌ حدود شش ماه قبل از فصل آنفلوانزا، واکسن جدید برای آنفلوانزا ساخته می‌شود. دانشمندان بررسی می‌کنند که در آن زمان کدام سویه از ویروس‌ها در دنیا در حال جابهجایی هستند و سعی می‌کنند تا پیش‌بینی کنند که کدام گونه از این ویروس‌ها در طول فصل آیندۀ آنفلوانزا در کشور شایع‌تر خواهند بود.

هر واکسن،‌ در مقابل حداقل سه سویه از ویروس‌های آنفلوانزا از بدن محافظت می‌کند. برخی واکسن‌ها هم در مقابل چهار سویه ویروس در بدن ایمنی ایجاد می‌کنند. بهتر است از پزشک فرزندتان در مورد انتخاب واکسن مناسب از میان این دو نوع سؤال کنید.

کودکان به چند دز از واکسن آنفلوانزا نیاز دارند؟
بیشتر کودکان تنها به یک دز از واکسن آنفلوانزا نیاز دارند. کودکان شش ماهه تا شش ساله‌ای که برای اولین بار این واکسن را می‌زنند یا پیش از این تنها یک دز از واکسن را دریافت کرده‌اند،‌ به دو دز از واکسن که به فاصلۀ حداقل ۲۸ روز از هم تزریق شوند ‌نیاز دارند.
برای کودکانی که به دو دز از دارو نیاز دارند مهم است که واکسن را به محض اینکه در داروخانه‌ها در دسترس قرار می‌گیرد بزنند تا پس از تزریق دوم، فرصت بیشتری برای ایجاد ایمنی در بدن وجود داشته باشد.

آیا می‌توان به جای واکسن تزریقی،‌ واکسن استنشاقی آنفلوانزا را زد؟
ابتدا کارشناسان واکسن استنشاقی آنفلوانزا را که به شکل اسپری بینی است مؤثر می‌دانستند و کودکان زیادی واکسن تزریقی را دریافت کردند، زیرا پژوهش‌های اولیه نشان داده بود که اسپری بینی آنفلوانزا بسیار مؤثر است و پزشکان پیش از این، آن را برای کودکان دو ساله و بالاتر توصیه می‌کردند.
اما پس از اینکه یک پژوهش وسیع نشان داد که اسپری بینی آنفلوانزا برای سه سال متوالی اصلاً نتوانست در مقابل نوع آنفلوانزایی که بیشتر مردم را مبتلا کرده بود از کودکان محافظت کند، ‌کارشناسان این توصیۀ خود را پس گرفتند.

چه کودکانی نباید واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند؟
اگر هر گونه سؤالی در مورد ضرورت زدن واکسن آنفلوانزا برای فرزندتان دارید بهتر است با پزشک کودک صحبت کنید. اما به‌طورکلی، در موارد زیر فرزندتان واکسینه نخواهد شد:
- اگر کمتر از شش ماه سن دارد.
- اگر در گذشته واکنش شدیدی به واکسن آنفلوانزا داشته است.
- اگر فرزند شما به تخم‌مرغ آلرژی دارد.
- اگر حال کودکتان خوب نیست یا تب دارد که لازم است با پزشک کودک صحبت کنید که آیا باید برای زدن واکسن تا زمانی که حال کودک بهتر می‌شود صبر کند یا نیازی به این کار نیست.
همچنین اگر حدس می‌زنید که ممکن است به تخم‌مرغ واکنش آلرژیک داشته باشد،‌ قبل از زدن واکسن آنفلوانزا با پزشک صحبت کنید. واکسن آنفلوانزا در تخم‌مرغ ساخته می‌شود و ممکن است حاوی کمی پروتئین تخم‌مرغ باشد. فرزندتان در صورتی می‌تواند واکسن آنفلوانزا را بزند که پس از خوردن تخم‌مرغ یا قرار گرفتن در معرض آن فقط کمی کهیر بزند. اما اگر او واکنش جدی‌تری به تخم‌مرغ دارد،‌ فقط با تأیید و نظارت پزشکش می‌تواند واکسن آنفلوانزا را دریافت کند.

آیا بعد از دریافت واکسن آنفلوانزا باز هم ممکن است کودک آنفلوانزا بگیرد؟
بله، ‌ممکن است، زیرا واکسن ضرورتاً همۀ گونه‌های شایع آنفلوانزا را که کودکتان می‌تواند در معرضش قرار گیرد پوشش نخواهد داد.
اما اگر کودک به نوعی از آنفلوانزا که در واکسن گنجانده نشده است مبتلا شود،‌ احتمال خیلی زیادی وجود دارد که بیماری او شدید نباشد.

ارتباط واکسن آنفلوانزا با تیمروسل چیست؟
پس از سال‌ها تحقیق، ‌هیچ شواهدی پیدا نشده که نشان دهد تیمروسل که یک مادۀ نگهدارنده و حاوی شکلی از جیوه است،‌ مضر باشد.
در هر صورت،‌ از سال ۲۰۰۱،‌ تیمروسل از تقریباً تمام واکسن‌های کودکان حذف شد و بسیاری از واکسن‌های آنفلوانزا دیگر حاوی این مادۀ نگهدارنده نیست.

عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا چیست؟
خود واکسن آنلفوانزا نمی‌تواند باعث آنفلوانزا شود، چون این واکسن حاوی ویروس زنده نیست و ابتلا به آنفلوانزا به علت زدن ‌واکسن ‌آن غیرممکن است.
رایج‌ترین عوارض جانبی واکسن آنفلوانزا برای کودکان و نوجوانان،‌ درد در محل تزریق است. همچنین کودکان،‌ به ویژه آنهایی که در معرض ویروس آنفلوانزا قرار نگرفته‌اند،‌ ممکن است تب پایین،‌ خارش و خستگی را هم تجریه کنند. این علائم می‌تواند تا دو روز ادامه داشته باشد. واکنش‌های آلرژیک شدید نیز نادر، اما برای هر نوع واکسنی محتمل هستند.