مراقبت از پوست نوزاد، توصیه‌هایی برای مراقبت
پوستِ نوزاد تازه متولد شده حساس و آسیب پذیر است و در واقع سیستم ایمنی کودک به حساب می‌آید.
حالا دیگر نوزادتان به خانه آمده و شما در زندگی روزمره جا افتاده‌اید. درحالی که غذا دادن به بچه و گرم نگه داشتن وی مهمترین اولویت شما محسوب می شود، مراقبت از پوست کودک نیز به همان اندازه مهم است.
پوستِ نوزاد تازه متولد شده حساس و آسیب پذیراست و در واقع سیستم ایمنی کودک به حساب می‌آید. مواد شیمیایی، عطرها، همینطور رنگ لباس‌ها، مواد شوینده ومحصولات مخصوص نوزاد ممکن است پوست او را اذیت کرده و باعث ایجاد خشکی، التهاب و جوش شوند. با وجود این، راه های زیادی هست که بتوانید از نوزادتان در برابر مشکلات پوستی محافظت کنید.
در سمت دیگر ماجرا، حساسیت پوست نوزادتان است که تماس شما با آن اثرات آرامش بخشی روی کودکتان داشته و برای رشد و پرورش او بسیار مهم است.
راه‌های متداول مراقبت از پوست نوزاد
نوزادان با پوستی چین‌دار متولد می شوند که با لایه محافظت کننده‌ای به نام ورنیکس پوشانده شده است. این لایه در طول هفته اول تولد به طور طبیعی میریزد و نیازی به پاک کردن یا درمان آن با کرم یا لوسیون نیست. (در صورتی که نوزاد دیرتر از موعد مقرر به دنیا بیاید این مرحله احتمالاَ در داخل رحم پایان می پذیرد.)
در مورد مراقبت از پوست نوزاد گفته میشود که "زیاد آن هم کم است". در اینجا به توصیه‌هایی اشاره میکنیم که به شما کمک می کنند تا از پوست نوزاد خود در برابر آلرژی و جوش محافظت کنید:
از مکرر حمام کردن کودک خود به شدت خودداری کنید. مرتب حمام کردن بچه در سال اول تولد (بیش از سه بار در هفته)، چربی طبیعی محافظ پوست کودک را از بین برده و او را در برابر مواد حساسیت‌زا آسیب پذیر میکند وباعث واکنش‌هایی مانند اگزما میشود.
خودتان را برای آب دهان و عوض کردن پوشک بچه آماده کنید. نوزادان خیلی کثیف نمی شوند چون مسلماَ از صبح تا عصر مشغول کار نیستند و در باشگاه ورزش نمیکنند! برای یک ماه اول یا کمی بیش از آن دو تا سه بار تمیز کردن نوزاد با اسفنج مرطوب، کودک شما را به شکلی امن تمیز نگه می دارد. در این بین دهان و منطقه زیر پوشک را با کمی آب یا مایع شستشو تمیز کنید.
نوزادانی که پوست تیره‌تری دارند (مثلاَآفریقایی-آمریکایی‌ها) بهتر است که یک بار در هفته و حتی کمتر از آن حمام شوند چرا که آنها بیشتر در معرض خطر مشکلات پوستی مثل اگزما و خشکی پوست هستند.
در ماه‌های اول از محصولات مخصوص نوزادان استفاده نکنید. سیستم ایمنی نوزاد همچنان در حال پرورش یافتن است. چنانچه در خانواده شما سابقه مشکلات پوستی، آلرژی و یا آسم وجود دارد باید بطور خاصی از سیستم ایمنی نوزادتان در برابر مواد حساسیت زا محافظت کنید.
لباسهای نوزاد را قبل از پوشاندنشان بشوئید. فقط از مواد شوینده مخصوص کودکان که فاقد رنگ و بو هستند استفاده کنید. لباس‌ها، ملافه و پتوی کودک را جدا از لباسهای سایر اعضای خانواده بشوئید.
بیشتر مشکلات پوستی نوزادان مثل اگزما و التهابِ منطقه زیر پوشک در یکی دو ماه اول اتفاق نمی فتند. اگزما به صورت جوش های قرمز خارش دار روی صورت و پوست سر، آرنج یا پشت زانو مشاهده می شود.
چند توصیه برای جلوگیری از خشکی، اگزما و اذیت شدن پوست نوزاد
- با هفته‌ای یکبار حمام، چربی طبیعی پوست را حفظ کنید.
- مصرف محصولات بهداشتی مخصوص نوزادان را محدود کنید و در صورت لزوم مقدار کمی لوسیون روی قسمت‌های خشک پوست بمالید.
- از نرمی ولطافت لباس کودک مطمئن شوید.
- زمانی که کودک به آلرژی واکنش نشان میدهد، جوش‌هایی روی پوست پدید می‌آیند. جوش‌هایی که زیر پوشک می زنند ممکن است اگزما باشند نه جوش‌های معمولی زیر پوشک. حساسیت به رنگ موجود در پوشک میتواند به تنهائی باعث چنین واکنشی شود. انتخاب یک پوشک بدون رنگ می تواند تنها نیاز شما برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی باشد.
جوش های زیر پوشک
در اغلب موارد جوش‌هایی که زیر پوشک به وجود می‌آیند به خاطر رطوبت پوشکِ کثیف است. این جوش‌ها ممکن است به خاطر خوب خشک نکردن نوزاد بعد از حمام به وجود بیایند البته گاهی هم باکتری‌ها و عفونت‌‌های قارچی سبب بروز آنها می شوند. کودکانی که آنتی‌بیوتیک مصرف میکنند بیشتر مستعد چنین جوش هایی هستند چرا که این دارو به قارچ‌ها اجازه رشد میدهد.
بیشتر جوش‌هایی که زیر پوشک به وجود می‌آیند نیازی به درمان دارویی ندارند. برای درمان آنها و جلوگیری از مشکلات بعدی کافیست:
- پوشک را مرتب چک کنید.
- به محض کثیف شدن و حتی شک، آن را عوض کنید.
- محل پوشک را با شوینده ملایم بی بو یا آب بشویید. اگر جوش‌ها در شرایط بدی هستند، بدون دست کشیدن به پوست نوزاد فقط آن را با فشار ملایم آب بشویید.
- از پارچه تمییز و لطیف استفاده کنید نه دستمال مرطوب. الکل یا عطر موجود در بعضی از آنها باعث اذیت و خشکی پوست نوزاد میشود.
- موقع خشک کردن، حوله را روی پوست نوزاد نکشید بلکه گذاشته و بردارید. قبل از دوباره پوشک کردن، اجازه دهید قسمتی از بدن نوزاد که زیر پوشک بوده، هوا بخورد و به خوبی خشک شود.
- یک لایه نازک وازلین یا پماد‌های محافظت کننده مثل پماد آ‌د یا دسیتین (Desitin or A&D.) روی پوست بمالید.
- در صورتی که از پودر بچه استفاده میکنید دقت کنید که آن را از صورت کودک دور نگه دارید زیرا طلق یا آرد ذرت موجود در آنها میتواند باعث ایجاد مشکلات تنفسی شود.
- اگر جوش‌ها در عرض دو تا سه روز از بین نرفتند با دکتر متخصص کودکان مشورت کنید. چنانچه این جوش‌ها به خاطر اگزما، باکتری، عفونت قارچی یا دلایل دیگری به وجود آمده باشند شاید به درمان دارویی نیاز داشته باشید.
پوست نوزاد از نوازش ملایم لذت میبرد
رساندن پیام به نوزادتان در هر دقیقه بسیاراهمیت دارد. درست مثل در آغوش گرفتن، نوازش و ماساژ هم پیام عشق ومحبت شما را به فرزندتان میرساند. تحقیقات نشان داده‌اند که ادامه بقای کودک بستگی به لمس شدن توسط دیگران دارد چرا که لمس کردن باعث افزایش ایمنی و مقابله با بیماری‌ها میشود. به علاوه کودکانی که این پیام را دریافت میکنند آرام‌تر هستند، بهتر میخوابند و کمتر گریه میکنند همانطور که همه پدرها و مادرها آرزو دارند!
روش خاصی برای ماساژ دادن نوزاد وجود ندارد. در یک اتاق گرم به سادگی کودک را روی یک پتو یا پارچه لطیف بخوابانید. به تن نوزاد کوچک خود روغن یا لوسیون ملایمی بمالید و با دستانتان بدنش را گرم کنید. سپس با ملایمت سینه وشکم کودک را ماساژ دهید. سعی کنید که با او ارتباط چشمی برقرار کرده و به آرامی اواز بخوانید و با فرزندتان صحبت کنید. اگر فرزندتان شروع به نق‌نق کردن یا سر و صدا کرد شاید علت آن این باشد که برای ماساژ آماده نیست یا شاید لازم باشد که ملایم‌تر او را لمس کنید. آنچه که بیش از هر چیز اهمیت دارد زمانی است که با هم صرف میکنید.
