سندروم تخمدان پلی کیستیک، تاثیر ورزش بر آن

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک نوع اختلال هورمونی بوده که اغلب در میان زنانی که در سنین باروری قرار دارند، رایج است.
در این سندرم، سطح هورمون های زنانه (مانند استروژن و پروژسترون،LH و(FSH دچار ناهماهنگی شده و هورمون های مردانه و انسولین افزایش می یابند.
دکتر اعظم محمد اکبری، جراح زنان و زایمان در این خصوص گفت: تنبلی تخمدان، اصطلاح نادرستی است که اکنون میان عوام مردم رواج دارد. اصطلاح درست آن سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic ovary syndrome) است.
وی افزود: علت نامگذاری این اختلال ناشی از شکل خاص تخمدان ها در تصویری است که در سونوگرافی پیدا می شود؛ تعداد فولیکول های مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک زیاد و حجم تخمدان آنها بزرگتر از حد معمول است بنابراین شکل قرارگیری این تخمدان ها نیز نسبت به تخمدان های معمولی تفاوت دارد.
وی اظهارداشت: این بیماری یک اختلال متابولیک (در تولید و سوخت ساز اختلال دارد) است. به عبارت دیگر یک سری از مواد مهم داخل تخمدان در بدن وجود دارد که منجر به ایجاد یک مجموعه علایم می شود که به آن سندرم یا نشانگان می گوییم.

علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک
وی به علایم این بیماری اشاره کرد و گفت: این سندرم دارای طیف وسیعی است که می تواند همراه با علامت یا بدون علامت بیماری باشد؛ یک بیماری ممکن است علائم ظاهری یا بالینی نداشته باشد اما هنگام انجام سونوگرافی فرد متوجه سندرم تخمدان پلی کیستیک شود. در طیف شدیدتر، این بیماری همراه با علائمی مانند وزن بالا، موهای زائد فراوان، اختلال پوستی مانند آکنه، اختلال قاعدگی شدید و نهایتا ناباروری است. بسیاری از افراد نیز میان این دو طیف با درجات مختلف قرار دارند.
به گفته محمد اکبری، اغلب این افراد با اختلالات قاعدگی به نزد پزشک مراجعه می کنند. بدین صورت که اغلب این افراد سیکل های منظم قاعدگی ندارند، یعنی اکثرا سیکل هایشان با تاخیر است. قاعدگی برخی از خانم های نوجوان نیز دیر به دیر اتفاق می افتد. بسیاری از این افراد عنوان می کنند تا هنگامی که از ترکیبات پروژسترونی استفاده نکنند، هیچ قاعدگی ندارد.
وی عنوان کرد: همچنین به علت اختلال در سوخت و ساز بدن این افراد، یک سری از هورمون های این بیماران دچار ناهماهنگی می شود. در بدن برخی از این افراد هورمون های مردانه ایجاد می شود که علایمی مانند آکنه پوستی، پرمویی، ایجاد موهای زائد در ناحیه چانه، قسمت فوقانی گردن، قفسه سینه ،شکم به وجود می آید. همچنین در قسمت های قدامی ران نیز موهای ضخیم با الگوی موهای مردانه ایجاد می شود.
این جراح زنان و زایمان تصریح کرد: در حالت شدیدتر، فرد علامتی مانند ریزش موی حالت مردانه پیدا می کند یعنی موهای قسمت جلو سرش دچار ریزش مو می شود. نهایتا گاهی اوقات بارداری زنان متاهل با تاخیر صورت می گیرد و نیاز به درمان های ناباروری ساده و گاهی اوقات درمان های پیشرفته تر کمک باروری پیدا می کنند.
وی خاطرنشان کرد: به جزء اختلال قاعدگی گاهی این افراد دچار خونریزی های شدید، طولانی مدت و غیر طبیعی می شوند. در این موارد لازم است که حتما دیواره رحم بررسی بشود.

ورزش و سندروم تخمدان پلی کیستیک
وی یادآور شد: درمان دارویی این افراد به سن زنان مبتلا و نوع علایم آنها بستگی دارد. گاهی اوقات مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک، افرادی هستند که وزن بالایی دارند. البته ممکن است برخی از این افراد نیز لاغر باشند.
وی افزود: در بدن این افراد به علت اختلالات متابولیک، وضعیتی به نام مقاومت به انسولین ایجاد می شود؛ اغلب سطح انسولین خون این افراد بیشتر از حد عادی است بنابراین آنها می توانند مستعد ابتلا به دیابت، افزایش فشار خون و بیماری های قلبی و عروقی باشند.
محمد اکبری ادامه داد: انسولین صرف اینکه هورمونی است که سطح قند خون را تنظیم می کند، به خاطر ساختاری که دارد تغییرات و تاثیرات دیگری در بدن ایجاد می کند و ضمن تشدید اختلالات متابولیک بدن، عوارض طولانی مدتی در بدن ایجاد می کند.
وی اظهارداشت: اغلب افرادی که وزن بالایی دارند، بافت چربی در قسمت مرکزی بدن شان زیاد است. سایز دور شکم و کمرشان نیز بالاست. این بافت های چربی منشا یک سری موادی می شود و وضعیتی در بدن ایجاد می کند که فرد نسبت به انسولین مقاوم تر شود.
این جراح زنان و زایمان پژوهشگاه ابن سینا ی جهاددانشگاهی بیان کرد: انجام فعالیت های ورزشی و دوره ای منظم، ضمن کاهش وزن و توده های چربی، با ایجاد تغییراتی در متابولیسم و سطح خون بدن باعث می شود تا علایم بیماری کاهش، تاثیر درمان های دارویی بیشتر و عوارض قلبی- عروقی و عوارض ناشی از اختلالات متابولیک کاهش یابد.
وی یادآور شد: منظور از ورزش، انجام فعالیت های منظم است؛ سایز و وزن کم کردن فرد در کوتاه مدت با انجام فعالیت های ورزشی و رژیم سخت، اثر مفیدی ندارد. گاهی اوقات ضرر آن بیشتر از نفعش است.
وی در پایان گفت: این فعالیت بدنی و ورزش می تواند صرفا دویدن، پیاده روی تند یا انجام فعالیت های ایروبیک باشد. بیش از نوع ورزش، انجام فعالیت های بدنی مهم است که باعث کاهش وزن و اثر مضر انسولین در بدن می شود. این امر باعث می شود تاثیرات دارویی بهتر شود؛ با انجام فعالیت های منظم ورزشی و کاهش وزن، خیلی راحت تر به نتیجه درمانی می رسیم.