ماموگرافی چیست؟

سرطان سینه در بین زنان به عنوان شایع ترین نوع سرطان است؛ سرطانی که اگر در مراحل اولیه شناخته شود، مانند بسیاری از سرطانها قابل درمان است.روش‌های مختلفی برای تشخیص میزان پیشرفت سرطان متداول است، اما روش تشخیصی که در قدم اول می‌توان انجام داد که البته هزینه کمتری نیز دارد، انجام ماموگرافی است.

ماموگرافی چیست؟

ماموگرافی یک تصویربرداری پزشکی تخصصی است که از سیستم اشعه ایکس با دوز پایین برای مشاهده داخل سینه ها استفاده می کند. تست ماموگرافی موسوم به ماموگرام، در تشخیص زودرس بیماری های پستان به زنان کمک می کند. اشعه ایکس (رادیوگرافی) یک آزمایش پزشکی غیرتهاجمی است که به پزشکان در تشخیص و معالجه بیماری کمک می کند. در تصویربرداری با اشعه ایکس، بخشی از بدن در معرض دوز کمی از پرتوهای یونیزه کننده قرار می گیرد تا عکس هایی از داخل بدن تولید شود. پرتوهای ایکس قدیمی ترین و متداول ترین شکل تصویربرداری پزشکی می باشند.

دکتر مهرشاد جمالی ،در پاسخ به این پرسش که « ماموگرافی چه تأثیری در تشخیص سرطان دارد ؟»،گفت: به طور معمول صحیح این است که خانمی که به متخصص مراجعه کرده، یک ماموگرافی پایه داشته باشد؛ چراکه حُسن ماموگرافی این است که حساسیت تشخیصی قابل توجهی دارد؛ یعنی از مجموعه روش‌های موجود، به خصوص برای غربالگری، پذیرفته ترین روش است.

انواع ماموگرافی

سه نوع ماموگرافی وجود دارد که شامل معمولی ، دیجیتال و سه بعدی می باشد.

ماموگرافی معمولی

ماموگرافی های معمولی با استفاده از سیستم پرتونگاری با دوز کم برای بررسی سینه ها تصاویر تشخیصی ایجاد می کنند. ماموگرام برای نظارت بر سینه ها و کمک به تشخیص زود هنگام و تشخیص بیماری های پستان در زنان استفاده می شود. پرتوهای ایکس متداول ترین شکل تصویربرداری پزشکی است .
دو نوع ماموگرافی معمولی وجود دارد: غربالگری و تشخیصی.

غربالگری

این روش برای بررسی سرطان پستان در بیمارانی استفاده می شود که علائم و نشانه های بیماری را نشان نمی دهند . این نوع آزمایش شامل گرفتن دو عکس با اشعه ایکس از هر پستان به منظور تشخیص تومورهای پنهان یا میکروسالیفیسمی است که با یک معاینه معمولی سینه قابل احساس نیست.

تشخیصی

این نوع ماموگرام برای بررسی سرطان پستان در بیمارانی که دارای توده یا علائم دیگری از بیماری هستند ، استفاده می شود .
علائم دیگر شامل درد ، ضخیم شدن پوست پستان ، ترشح نوک پستان یا تغییر ناگهانی در شکل یا اندازه پستان است .

ماموگرافی دیجیتال

روش های مرسوم ماموگرافی شامل ذخیره تصویر روی فیلم است. ماموگرافی دیجیتال از تصویر الکترونیکی استفاده می کند که می تواند در یک فایل رایانه ای ذخیره شود.
تصویر دیجیتال را می توان بزرگنمایی یا ارتقاء داد تا ارزیابی اشعه ایکس بسیار ساده تر شود ، بنابراین نتایج دقیق تری به دست می آورند.
به عبارتی دیگر ماموگرافی دیجیتال جایگزین فیلم اشعه ایکس قدیمی با یک تراشه دیجیتال می شود تا تصاویری را از پستان را ضبط کند. این فرایند ، که به عنوان ماموگرافی دیجیتال نیز شناخته می شود ، باعث می شود تصاویر پستان بر روی مانیتور کامپیوتر مشاهده شود یا بر روی یک فیلم ویژه شبیه به ماموگرافی های معمولی چاپ شود.
از مزایای ماموگرافی های دیجیتال می توان به زمان سریع تر دستیابی به تصویر اشاره نمود. آزمایشات سلامت پستان که از ماموگرافی دیجیتال استفاده می کنند ، ثابت شده است که سرطان های پستان را بهتر از ماموگرافی معمولی در سه گروه از زنان تشخیص می دهد: افراد جوان تر از ۵۰ سال ، کسانی که سینه های متراکم دارند و کسانی که قبل ازسن یائسگی هستند.

یکی دیگر از مزیت های این اسکن دیجیتال این است که می توانند در حین مشاهده ، جابجایی یا بزرگنمایی شوند و همچنین می‌توانند به صورت الکترونیکی ارسال شوند . این روش در خانم هایی که سینه متراکم دارند دقیق تر بوده و تابش کمتری دارد .
تفاوت ماموگرافی دیجیتال و معمولی در این است که در ماموگرافی معمولی تصاویر در فیلم ذخیره می‌شوند در حالی که در دیجیتال به صورت دیجیتالی ذخیره می شود.

ماموگرافی سه بعدی

ماموگرافی سه بعدی نوعی از ماموگرافی دیجیتال است که از دستگاه های اشعه ایکس برای گرفتن عکس از برش های پستان از زوایای مختلف استفاده می کند . سپس از نرم افزار رایانه ای برای بازسازی یک تصویر استفاده می شود. این روند برای به دست آوردن ماموگرافی های سه بعدی همان روشی است که از اسکنرهای CAT برای تولید تصاویر از ساختارهای داخلی استفاده می کند.

نحوه انجام ماموگرافی

برای انجام این تست غربالگری بیمار در مقابل دستگاه مخصوص اشعه ایکس قرار می گیرد ، سپس یک تکنسین سینه بیمار را روی یک صفحه پلاستیکی شفاف قرار می دهد و یک صفحه دیگر به طور محکم به پستان از بالا فشار وارد خواهد کرد . این صفحات بافت پستان را صاف نموده و در حالی که اشعه ایکس گرفته می شود ، پستان را نگه می دارند و فرد مقداری فشار احساس خواهد کرد . این کار تصویر واضح تری از پستان را ارائه می دهد و شاید لازم باشد که بیمار برای هر تصویر نفس خود را نگه دارد .
سپس باید صبر نمود و تا زمانی که تکنسین بررسی کرده تا مطمئن شود که نیاز به تکرار مجدد تصاویر نیست .
در صورت عدم قطعیت نتیجه گیری ، ممکن است آنها گرفتن تصاویر اضافی را ترتیب دهند که نماهای مختلف را نشان می دهد . این اتفاق اغلب عادی است و نباید دلیلی برای ناراحتی وحشت شود.
ماموگرافی برای بیشتر خانم ها ناراحت کننده بوده و بعضی از خانم‌ها آن را دردناک می دانند، اما این تست تنها چند لحظه طول می کشد و آنچه که شما احساس می کنید بستگی به مهارت تکنسین ، اندازه سینه ها و میزان فشار دارد .
بعد از انجام این آزمایش ، ناراحتی در فشرده سازی سینه ها که در هنگام انجام آزمایش صورت گرفته بود به سرعت بهبود می‌یابد اما برخی از خانم ها بعد از انجام این آزمایش یک یا دو روز احساس درد در پستان خود دارند .
استفاده از دارو های ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ادویل (تحت نظر پزشک) و ماساژ سینه ها در حمام گرم می تواند در تسکین درد موثر باشد.
یکی از نکات مهمی که قبل از انجام این تصویربرداری باید انجام دهید این است که سعی کنید یک هفته قبل از شروع قاعدگی و یا طول دوره قاعدگی خود این تست را انجام ندهید . زیرا سینه های شما ممکن است در آن دوره متورم یا حساس باشند .
پس از انجام این آزمایش پزشک رادیولوژیست، ماموگرافی را ارزیابی نموده و آن را از نظر علائم اولیه سرطان پستان یا سایر مشکلات را بررسی می کند .

اگر قصد انجام ماموگرافی را دارید، می‌توانید با مراجعه به مرکز فوق تخصصی سونوگرافی و رادیولوژی دکتر مهرشاد جمالی در زمینه ماموگرافی آشنا شوید و ازایشان مشاوره بگیرید.