واکسن آنفولانزا در بارداری، تزریق آن مشکل ساز است؟

متخصصان جراحی زنان و زایمان تایید کرده‌اند که دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری بی‌خطر است و حتی مزیت‌های زیادی برای نوزاد در حال رشد در بطن مادر دارد. اگر هنوز هم درباره دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری تردید دارید، پاسخ‌های متخصصان را برایتان گردآوری کرده ایم. در ادامه مقاله، به مجموعه‌ای از پاسخ‌های تخصصی به تمام پرسش‌های رایجی که مادران در فصل شیوع آنفولانزا دارند پرداخته شده است.
از آنجا که اثر واکسیناسیون آنفولانزا بعد از دو هفته ظاهر می‌شود، دریافت واکسن در اوایل پاییز، به‌ ویژه اواخر شهریور، ضرورت محسوب می‌شود. البته این در صورتی است که خواهان بیشترین میزان محافظت در برابر ابتلا به این بیماری در طول سال باشید. با این توصیفات، شک زیادی برای استفاده از واکسن آنفولانزا باقی نمی‌ماند، اما برای اطمینان بیشتر، این مقاله براساس پرسش و پاسخ از دکتر لیسا هالییر (Lisa Hollier)، رئیس پزشکان بخش جراحی زنان و زایمان در مرکز مراقبت از کودکان و زنان و رئیس دانشکده جراحی زنان و زایمان، نوشته شده است تا از درستی تصمیمتان برای تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری مطمئن شوید.

چرا زنان باردار باید در دوران بارداری واکسن آنفولانزا دریافت کنند؟
طبق گفته‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بیماری آنفولانزا در زنان باردار به احتمال زیادتری سبب بروز شرایط حادتر نسبت به زنان غیر باردار می‌شود. این موضوع به‌ویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری صادق است. تغییرات در سیستم ایمنی، قلب و ریه‌ها در بارداری موجب به وجود آمدن این وضعیت می‌شود. علاوه بر این، تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری، تا چند ماه پس از زایمان، از نوزاد تازه متولد شده در برابر ابتلا به آنفولانزا محافظت می‌کند، تا وقتی نوزاد به قدر کافی بزرگ شود و بتوان واکسن را به خود آن‌ها تزریق کرد.
بیماری آنفولانزا همچنین می‌تواند برای نوزاد در حال رشد در شکم مادر مضر باشد. یکی از علائم شایع بیماری آنفولانزا تب است که ممکن است همراه با بروز نقص در کانال‌های عصبی و سایر پیامدهای منفی برای نوزاد در حال رشد در بطن مادر باشد.

آیا جایگزین های دیگری برای واکسن آنفولانزا در دوران بارداری وجود دارد؟
خیر. اگرچه واکسن ویروس زنده و رقیق شده آنفولانزا، که با عنوان اسپری بینی آنفولانزا شناخته می‌شود، در بازار موجود است، اما پزشکان معمولا زنان باردار و کودکان کمتر از دو سال را از استفاده این نوع واکسن منع می‌کند.

آیا در مراحلی از بارداری ممکن است تزریق واکسن آنفولانزا خطرناک باشد؟
خیر. تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری بی‌خطر است و واکسن ویروس غیرفعال آنفولانزا را می‌توان به تمام زنان باردار در هر مرحله از سه ماهه بارداری تزریق کرد. این واکسن همچنین برای زنانی که به‌تازگی زایمان کرده‌اند و زنان شیرده بی‌خطر است، البته در صورتی که قبلا در دوران بارداری واکسن آنفولانزا دریافت نکرده باشند.

آیا تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری عوارض جانبی در پی دارد؟
براساس مطالعات بسیاری که در این زمینه انجام شده است، دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری نه برای زنان و نه برای نوزادان آن‌ها مضر نیست. گرچه طبق این مطالعات، دریافت واکسن آنفولانزا سبب افزایش خطر سقط جنین نمی‌شود، با این حال، به زنان باردار توصیه می‌شود، بعد از مشورت با پزشک خود، اقدام به دریافت واکسن آنفولانزا در دوران بارداری کنند.
عوارض جانبی تزریق این واکسن می‌تواند شامل دردناکی گلو، قرمزی، تورم، حالت غش و تشنج، سردرد، تب، درد مفاصل، حالت تهوع و خستگی مضاعف باشد. این عوارض جانبی درست بعد از تزریق واکسن در فرد ظاهر می‌شود و یک تا دو روز طول می‌کشد.

زنان باردار باید واکسن آنفولانزا را در چه مکان هایی دریافت کنند؟
پزشکان متخصص جراحی زنان و زایمان دریافت واکسن آنفولانزا را به تمام زنان بارداری که به آن‌ها مراجعه می‌کنند توصیه می‌کنند و تزریق این واکسن را در مطب یا درمانگاه انجام می‌دهند. در صورتی که تزریق واکسن آنفولانزا در مطب پزشکان انجام نمی‌شود، متخصصان زنان و زایمان و سایر بخش‌های مراقبتی زایمان باید بیماران خود را به سایر بخش‌های درمانی، داروخانه یا مراکز انجام واکسیناسیون ارجاع دهند تا اطمینان حاصل شود که زنان باردار به واکسن آنفولانزا دسترسی دارند.

در صورت حساسیت شدید به تخم مرغ چه اتفاقی می افتد؟
آیا می‌دانستید افرادی که حساسیت شدید و خطرناکی به تخم‌مرغ دارند نباید به هیچ وجه واکسن آنفولانزا، چه در دوران بارداری و چه غیر بارداری، دریافت کنند؟
این حساسیت شامل حساسیت به هر نوع مؤلفه در واکسن می‌شود که از پروتئین موجود در تخم‌مرغ تهیه شده است. بیشتر افرادی که نسبت به تخم پرندگان حساسیت دارند می‌توانند واکسن آنفولانزا را، بدون تحت نظر قرار گرفتن به مدت ۳۰ دقیقه بعد از تزریق، دریافت کنند. اما اگر حساسیتشان شدید است، باید با پزشک خود در مورد امکان واکسینه شدن در محیطی با مراقبت‌های پزشکی برای بستری شدن یا درمان سرپایی صحبت کنند. همچنین، لازم است متخصص سلامت نیز حضور داشته باشد تا بتواند واکنش حساسیت‌زای شدید این افراد را تشخیص دهد و آن را درمان کند یا به طور کل این افراد را از واکسینه شدن برحذر دارد.

واکسن آنفولانزای فاقد تیمروسال (thimerosal) چیست؟
تیمروسال ماده نگه‌دارنده بر پایه جیوه است که در آمپول‌هایی محتوی دوز چندگانه واکسن آنفولانزا یافت می‌شود. هیچ سند علمی وجود ندارد که ثابت کند واکسن‌های حاوی ماده تیمروسال سبب بروز مشکلات مربوط به سلامتی یا رشد در فرزندان مادرانی می‌شود که در دوران بارداری‌شان واکسن آنفولانزای حاوی ماده تیمروسال دریافت کرده‌اند.
«فاقد تیمروسال» به معنای این است که واکسن حاوی ماده نگه‌دارنده نیست و ترکیبات واکسن‌های آنفولانزای فاقد ماده تیمروسال برای استفاده موجود است.