پلاکت خون در بارداری، چرا کم می شود؟

پایین بودن پلاکت خون در دوران بارداری، دومین اختلال خونی شایع پس از کم‌خونی است. آمارها حاکی از این است که ۵ تا ۸ درصد از زنان در ماه‌های بارداری، دچار کاهش پلاکت خون می‌شوند.

بعید است کاهش پلاکت‌ها در دوران بارداری، سلامت شما را تهدید کند و زایمانتان را با مشکلاتی همراه کند. اما وقتی پای فرزندتان به میان می‌آید، طبیعی است که این مشکل شایع هم نگران کننده به نظر برسد و انگیزه‌تان برای باخبر شدن از خطرات احتمالی بیشتر شود. پس برای باخبر شدن از دلایل کاهش حجم پلاکت خونتان در این ماه‌ها، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

پلاکت چیست؟

پلاکت‌ها سلول‌های بشقابی هستند که در خون شما گردش می‌کنند و در صورت نیاز به انعقاد خون شما کمک می‌کنند. اگر یکی از رگ‌های خونی شما دچار آسیب شود، پلاکت‌ها مانع از دست رفتن خون بدنتان می‌شود و مسئولیت جلوگیری از خونریزی را برعهده می‌گیرند.

هر انسان طبیعی، بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ میلیون پلاکت در هر میلی‌لیتر خون خود دارد و در صورت کاهش قابل توجه شمار این سلول‌ها، نیازمند روش‌های درمانی ویژه‌ای می‌شود.

چرا پلاکت‌های خون کاهش می‌یابند؟

ترومبوسیتوپنی ایمنی، پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) و ترومبوسیتوپنی بارداری از دلایل شایع کاهش تعداد پلاکت‎‌ها در دوران بارداری هستند.

ترومبوسیتوپنی ایمنی

ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) یک بیماری خودایمنی است که قبل از بارداری رخ می‎‌دهد و سیستم ایمنی بدن را آماده حمله به پلاکت‌ها می‌کند. معمولا این دسته از بیماری‌های خودایمنی در اثر ابتلا به عفونت‌های ویروسی فرد را گرفتار خود می‌کنند و با آزمایش‌های اولیه بارداری، می‌توان از ابتلا به آن با خبر شد.

کبودی به‌ظاهر بی‌دلیل و مداوم در پا، وجود خون در ادرار یا مدفوع، خونریزی بینی و خونریزی‌های غیرطبیعی در دوران عادت ماهانه، از نشانه‌های ابتلا به این اختلال در سال‌های قبل از بارداری هستند.

ترومبوسیتوپنی بارداری

شایع‌ترین علت پایین بودن پلاکت‌ها در دوران بارداری، ترومبوسیتوپنی بارداری است که در حدود ۵ تا ۸ درصد حاملگی‌های طبیعی در سه ماهه سوم بارداری بروز پیدا می‌کند. هنوز دلیل اصلی ابتلا به این مشکل مشخص نشده است اما به نظر می‌رسد افزایش پلاسمای خون در سه ماهه پایان بارداری، احتمال دچار شدن به این مشکل را افزایش می‌دهد.

پره اکلامپسی

دچار شدن مادر باردار به فشارخون بالا و دفع پروتئین از طریق ادرار، از ابتلای او به پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری خبر می‌دهند. این مشکل اغلب در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد و در صورت کنترل نشدن، جان مادر و فرزند او را به خطر می‌اندازد.

دیگر دلایل کاهش پلاکت خون در بارداری

گرچه سه عامل گفته شده، شایع‌ترین دلایل کاهش پلاکت خون در بارداری هستند، اما عوامل دیگری هم می‌توانند زمینه‌ساز این اتفاق نگران کننده شوند. مصرف برخی از داروها، دچار شدن به عفونت های کلیه و ابتلا به برخی از انواع سرطان را می‌توان به عنوان دیگر دلایل پایین آمدن میزان پلاکت‌های خون معرفی کرد.

با وجود آنچه که گفته شد، هنوز متخصصان نمی‌توانند با انجام یک آزمایش، کمبود پلاکت را به عنوان نشانه افت میزان آن در بارداری تلقی کنند و برای اینکه از کاهش پلاکت‌ها در طول زمان باخبر شوند، باید آزمایش‌ها را در گذر زمان تکرار کنند. در صورتی که دلیل کاهش پلاکت در بارداری، ترومبوسیتوپنی بارداری باشد، بعید است که فرد نیازی به درمان این مشکل پیدا کند. چراکه کاهش پلاکت به این دلیل، نمی‌تواند عوارضی را برای مادر و فرزندش ایجاد کند. اما در صورتی که بیماری‌های خودایمنی و مسمومیت بارداری، زمینه را برای کم شدن تعداد پلاکت‌ها فراهم کرده باشند، مصرف برخی از داروها برای درمان مشکل اصلی و استفاده از برخی داروها برای کنترل وضعیت پلاکت‌های خون ضروری به نظر می‌رسد.

نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که کاهش پلاکت‌های خون، احتمال خونریزی‌های غیرقابل کنترل را بیشتر می‌کند و در صورتیکه این مشکل را با کمک متخصصان کنترل نکنید، احتمال دشوار شدن کنترل خونریزی در دوره بعد از زایمانتان بیشتر می‎‌شود.