جفت مارژینال چیست؟

جفت سرراهی وضعیتی در دوران بارداری است که در آن جفت تمام یا بخشی از محل خروج کودک از واژن را مسدود می‌کند. در این مقاله درباره انواع جفت سر راهی توضیحاتی ارائه می‌دهیم و می‌گوییم جفت مارژینال چیست.

در این مقاله می‌خوانید: 

• جفت سرراهی چیست؟
• انواع جفت سرراهی چیست؟
• جفت مارژینال چیست؟ (حاشیه‌ای)
• تفاوت بین جفت سرراهی و جداشدگی جفت چیست؟
• علائم جفت سرراهی چیست؟
• علت جفت سرراهی چیست؟
• عوامل خطر برای ایجاد جفت سرراهی چیست؟
• عوارض احتمالی جفت سرراهی چیست؟
• عوارض جفت سرراهی برای مادر
• عوارض جفت سرراهی برای جنین
• آیا جفت سر راهی بدون علامت خونریزی وجود دارد؟ 
• آیا می توان خطر ابتلا به جفت سرراهی را کاهش داد؟
• در صورت جفت سرراهی چه انتظاری باید داشته باشید؟
• در صورت جفت سرراهی، نوزاد زود به دنیا می آید؟
• آیا می توانید با جفت مارژینال زایمان طبیعی داشته باشید؟
• آیا در صورت تشخیص جفت سرراهی به سزارین نیاز دارید؟
• آیا جفت سرراهی می تواند باعث نقص مادرزادی شود؟
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
• چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنید؟
• آیا می توان با جفت سرراهی ورزش کرد؟
• در صورت جفت مارژینال می توانید رابطه جنسی داشته باشید؟
• پرسش مخاطب نی نی بان درباره جفت مارژینال
• خلاصه

جفت سرراهی چیست؟

جفت سرراهی، وضعیتی است که جفت تمام یا بخشی از دهانه رحم را در ماه‌های آخر بارداری مسدود می‌کند. جفت در دوران بارداری در رحم رشد می‌کند و شبیه کیسه‌ای است که اکسیژن و مواد مغذی را از طریق بند ناف به جنین می‌رساند.

در سه ماهه سوم (هفته‌های 28 تا 40 بارداری)، جفت باید به سمت بالای رحم حرکت کند. این اتفاق رخ می‌دهد تا کودک یک مسیر روشن برای رسیدن به واژن برای زایمان داشته باشد. جفت سرراهی زمانی اتفاق می‌افتد که جفت به بالای رحم حرکت نمی‌کند و مانع خروج جنین از واژن می‌شود.

انواع جفت سرراهی چیست؟

انواع مختلفی از جفت سرراهی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید:

• جفت سرراهی مارژینال (حاشیه‌ای): جفت در لبه دهانه رحم قرار دارد. دهانه رحم را لمس می‌کند، اما آن را نمی‌پوشاند. این نوع جفت سرراهی به احتمال زیاد قبل از موعد زایمان به خودی خود برطرف می‌شود.
• جفت سرراهی جزئی: جفت تا حدی دهانه رحم را می‌پوشاند.
• جفت سرراهی کامل: جفت به طور کامل دهانه رحم را می‌پوشاند و واژن را مسدود می‌کند. 

هر نوع جفت سرراهی می‌تواند باعث خونریزی واژینال در دوران بارداری و زایمان شود. به دلیل خطر بالای خونریزی، اکثر خانم‌های باردار در این شرایط به سزارین نیاز دارند.

جفت سرراهی در حدود 1 در 200 بارداری رخ می‌دهد و پزشکان معمولا آن را در سه ماهه دوم در طول سونوگرافی تشخیص می‌دهند.

بیشتر بخوانید: درد استخوان واژن در بارداری، چه علتی دارد؟

جفت مارژینال چیست؟ (حاشیه‌ای)

جفت مارژینال (حاشیه‌ای) یکی از انواع جفت سر راهی است که در آن جفت در لبه دهانه رحم قرار دارد. دهانه رحم را لمس می‌کند، اما آن را نمی‌پوشاند. این نوع جفت سرراهی به احتمال زیاد قبل از موعد زایمان به خودی خود برطرف می‌شود.

تفاوت بین جفت سرراهی و جداشدگی جفت چیست؟

در جفت سرراهی، جفت تمام یا بخشی از دهانه رحم را می‌پوشاند و حتی اگر در موقعیت پیچیده‌ای قرار داشته باشد، همچنان به رحم متصل است. جدا شدگی جفت، شرایطی است که جفت از رحم جدا شده است. هر دو می‌توانند باعث خونریزی واژینال در دوران بارداری و زایمان شوند.

علائم جفت سرراهی چیست؟

شایع‌ترین علائم جفت سرراهی عبارتند از:

• خونریزی قرمز روشن از واژن که اغلب نزدیک به نیمه دوم بارداری شروع می‌شود. همچنین می‌تواند شروع شود، توقف یابد و چند روز بعد دوباره شروع شود.
• گرفتگی یا انقباض خفیف در شکم، یا پشت 

میزان خونریزی واژینال می‌تواند متفاوت باشد و اغلب با هیچ دردی همراه نیست.

علت جفت سرراهی چیست؟

علت شناخته شده‌ای برای جفت سرراهی وجود ندارد. عواملی مانند سابقه پزشکی و برخی عادات سبک زندگی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به جفت سرراهی را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید: مایع آزاد در کلدوساک خلفی یعنی چه؟

عوامل خطر برای ایجاد جفت سرراهی چیست؟

عوامل متعددی خطر جفت سرراهی را در دوران بارداری افزایش می‌دهد:

• سیگار کشیدن یا مصرف کوکائین
• سن ۳۵ سال یا بیشتر 
• بارداری‌های متعدد 
• بارداری دوقلو، سه قلو یا بیشتر 
• عمل رحم از جمله سزارین یا اتساع و کورتاژ
• سابقه فیبروم رحمی 

عوارض احتمالی جفت سرراهی چیست؟

اگر جفت سرراهی دارید، هم برای شما و هم برای جنینتان خطراتی وجود دارد. عوارض جفت سرراهی عبارتند از:

عوارض جفت سرراهی برای مادر

• خونریزی: ممکن است در دوران بارداری، یا زایمان خونریزی شدید رخ دهد.
• زایمان زودهنگام: اگر خونریزی شدید دارید، پزشک ممکن است قبل از کامل شدن هفته‌های بارداری (هفته ۴۰) سزارین اضطراری انجام دهد.
• از دست دادن خون: کم‌خونی، فشار خون پایین، رنگ‌پریدگی پوست یا تنگی نفس از عوارض از دست دادن خون زیاد هستند.
• جفت آکرتا: در این شرایط، جفت بیش از حد عمیق در دیواره رحم شما رشد می‌کند که می‌تواند باعث خونریزی شدید بعد از زایمان شود.
• جداشدگی جفت: در این شرایط، جفت قبل از تولد نوزاد از رحم شما جدا و باعث کاهش اکسیژن و مواد مغذی به کودک می‌شود.

عوارض جفت سرراهی برای جنین

• تولد زودرس: اگر خونریزی شما شدید باشد، نیاز به سزارین اورژانسی دارید و ممکن است نوزاد دچار تولد زودرس شود.
• وزن کم هنگام تولد: نوزاد ممکن است دچار وزن کم هنگام تولد شود.
• مشکلات تنفسی: ریه‌های رشد نیافته جنین در تولد زودرس می‌توانند تنفس را برای او دشوارتر کنند.

آیا جفت سر راهی بدون علامت خونریزی وجود دارد؟ 

بله، ممکن است جفت سرراهی داشته باشید و خونریزی واژینال را تجربه نکنید و فقط گرفتگی یا درد خفیف در ناحیه لگن یا پشت داشته باشید. بهتر است در مورد خونریزی یا درد لگنی با پزشکتان مشورت کنید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز سونوگرافی

آیا می توان خطر ابتلا به جفت سرراهی را کاهش داد؟

هیچ کاری نمی‌توانید برای جلوگیری از جفت سرراهی انجام دهید و هیچ روش جراحی یا پزشکی نمی‌تواند آن را اصلاح کند. اما عوامل خطر خاصی برای جفت سرراهی مانند سیگار نکشیدن وجود دارد. 

در صورت جفت سرراهی چه انتظاری باید داشته باشید؟

در این صورت شرایط شما منحصر به فرد است و شرایط زیر را تجربه خواهید کرد:

• نظارت مکرر در سه ماهه دوم و سوم برای بررسی موقعیت جفت و مشاهده هر نوع تغییر در علائم 
• تغییر در فعالیت‌های فیزیکی تغییر یا محدود کردن ورزش و رابطه جنسی
• آزمایش خون پس از زایمان برای بررسی شمارش خون 

در صورت جفت سرراهی، نوزاد زود به دنیا می آید؟

پزشک شما میزان خونریزی، موقعیت جفت و سن حاملگی را قبل از تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا زایمان زودرس ضروری است، یا نه، در نظر می‌گیرد. در حدود هفته 36 بارداری، بهترین گزینه برای سلامتی شما و جنین انجام زایمان زودرس است. در مواقع دیگر فرد برخی از خانم‌های باردار می‌توانند نوزاد را در هفته 40 بارداری به دنیا بیاورند. 

آیا می توانید با جفت مارژینال زایمان طبیعی داشته باشید؟

اگر جفت مارژینال (حاشیه‌ای) دارید (جفت نزدیک به دهانه رحم شما است، اما آن را نمی‌پوشاند)، ممکن است پزشک بتواند نوزاد شما را به صورت واژینال به دنیا بیاورد. این کار خطر خونریزی را به همراه دارد و ممکن است بسیار خطرناک باشد. در نهایت پزشک از امن‌ترین روش برای زایمان شما استفاده می‌کند.

بیشتر بخوانید: استراحت نسبی در بارداری، یعنی چی؟

آیا در صورت تشخیص جفت سرراهی به سزارین نیاز دارید؟

اگر جفت سرراهی دارید، سزارین معمولا ایمن‌ترین گزینه زایمان است. اگر جفت حتی بخشی از دهانه رحم را بپوشاند، زایمان طبیعی می‌تواند باعث خونریزی شدید شود. پزشک معمولا سزارین برنامه‌ریزی شده را در نظر می‌گیرد، اما اگر خونریزی شما در هر زمانی خیلی شدید باشد، ممکن است به سزارین اورژانسی نیاز داشته باشید.

آیا جفت سرراهی می تواند باعث نقص مادرزادی شود؟

غیر معمول است که جفت سرراهی باعث نقص مادرزادی جنین شود. اگر پزشک احساس کند که امن‌تر است تا زایمان پیش از موعد داشته باشید، ممکن است نیاز باشد نوزاد نارس به دنیا بیاید. زایمان زودرس عوارضی مانند وزن کم نوزاد هنگام تولد و مشکلات تنفسی را به همراه دارد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر در طول بارداری خود دچار خونریزی، گرفتگی یا درد لگن شدید، به ویژه در نیمه دوم بارداری، فورا به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنید؟

اگر خون زیادی از دست داده‌اید، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. 

آیا می توان با جفت سرراهی ورزش کرد؟

پزشکتان احتمالا توصیه می‌کند که فعالیت‌های خاصی مانند ورزش، چمباتمه زدن، پریدن و بلند کردن اشیاء سنگین را محدود کنید. این فعالیت‌ها می‌تواند باعث خونریزی شود. بهتر است فعالیت‌های روزانه خود را با پزشکتان در میان بگذارید تا بتواند در صورت لزوم تغییراتی را در آن‌ها پیشنهاد دهد.

بیشتر بخوانید: چه چیزی باعث کم شدن آب دور جنین میشود؟

در صورت جفت مارژینال می توانید رابطه جنسی داشته باشید؟

اکثر پزشکان منع رابطه جنسی را در صورت داشتن جفت سر راهی توصیه می‌کنند. بهتر است از هر فعالیتی که می‌تواند باعث خونریزی یا انقباضات شود، مانند استفاده از تامپون، دوش واژینال یا قرار دادن هر چیزی در واژن خودداری کنید.

پرسش مخاطب نی نی بان درباره جفت مارژینال

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: لطفا در مورد جفت مارژینال توضیح بدهید.

پاسخ دکتر کتایون برجیس، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی: از مشکلات مربوط به محل جفت از همه کم‌خطرتر مسائل مربوط به جفت مارژینال است. جفت مارژینال یعنی جفت پایین قرار گرفته است. معمولا جفت مارژینال با افزایش سن بارداری و بزرگ شدن رحم در موقعیت بالاتر قرار می‌گیرد و برطرف می‌شود. یعنی هر چه سن جنین بالاتر می‌رود، جفت به جای اصلی خودش نزدیک می‌شود.

استراحت نسبی، پرهیز از خستگی مفرط و فعالیت‌های سنگین و پرهیز از رابطه جنسی تا زمانی که جفت به سر جای خودش برود، به مادران توصیه می‌شود.

خلاصه

جفت سرراهی، یک مشکل قابل درمان است که در آن بیشتر خانم‌های باردار، نوزادانی سالم به دنیا می‌آورند. اگر به توصیه‌های پزشکتان عمل کنید، احتمالا زایمانی ایمن خواهید داشت. اگر در دوران بارداری خود دچار خونریزی یا ناراحتی شدید، نگران نباشید و با پزشک خود مشورت کنید. 

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.