تعطیلی مدارس در کرونا، آموزش مهارت به کودکان
از کودک بخواهید که اسباب‌بازی‌هایش را بعد از پایان بازی در سطل‌ها یا محفظه‌های مناسب قرار دهد.
چند ماه پیش وقتی که مدرسه‌ها به‌علت شیوع بیماری کووید-۱۹ تعطیل شدند، بیشتر پدرها و مادرها تصور می‌کردند که این اتفاق قطعا کوتاه‌مدت خواهد بود اما با گذشت زمان معلوم شد که نمی‌توان به کوتاه‌مدت بودن این وقفه تحصیلی امیدوار بود، بنابراین شرایط به گونه‌ای پیش رفت که کودکان مدت زیادی را کنار خانواده بودند و در حال حاضر در تعطیلات تابستانی به سر می‌برند.
حقیقتا نمی‌توان از بچه‌ها انتظار داشت که تمام وقت‌شان را با تماشای تلویزیون و حل کردن تمرینات کتاب‌های آموزشی بگذرانند. شاید وقتش رسیده است که از شرایط فعلی استفاده کنید و مهارت‌هایی را به کودکان بیاموزید که در ادامه زندگی قطعا برایشان مهم هستند. نظر متخصصان هم در این زمینه کاملا واضح است: کودکان از طریق بازی، اکتشافات میدانی و فعالیت‌هایی که نیازمند کار با دست هستند، خیلی بهتر همه چیز را یاد می‌گیرند. البته فراموش نکنید که قرار نیست مدرسه خانگی به کلاس‌های رایج درس شباهتی داشته باشند. کلاس درس شما احتمالا فقط یکی-دو عضو دارد و انعطاف‌پذیری و صبر از مهم‌ترین پایه‌های تشکیل آن هستند.
کودکان ۲ تا ۴ ساله
بعضی از مهارت‌های متناسب با این گروه سنی از نوع مهارت‌های مستقل هستند، اما بعضی از آنها نیز به کمک یا نظارت شما نیاز دارند، بنابراین تا جایی که کودک توانایی فعالیت مستقل را دارد، در کارهایش مداخله نکنید و جایگاه نظارتی خودتان را حفظ کنید.
مرتب‌سازی فضای زندگی شخصی:
از کودک بخواهید که اسباب‌بازی‌هایش را بعد از پایان بازی در سطل‌ها یا محفظه‌های مناسب قرار دهد، کتاب‌های مصورش را براساس رنگ درون قفسه مرتب کند و حیوانات اسباب‌بازی را براساس اندازه‌شان به ترتیب روی تخت بچیند.
شماره تماس‌های اضطراری:
حتما به کودک شماره تماس‌های اضطراری مانند شماره تلفن خانه، شماره تلفن‌همراه پدر و مادر و شماره تماس با پلیس و آتش‌نشانی را بیاموزید. در صورت امکان، از کودک بخواهید که آدرس خانه را هم حفظ کند.
انتخاب کردن لباس‌های شخصی:
درست است که کودکان ۲ تا ۴ ساله درباره لباس خیلی فانتزی فکر می‌کنند، والدین باید نحوه انتخاب لباس‌های شخصی متناسب با شرایط آب‌وهوایی را به کودک بیاموزند و با او درباره فعالیت‌های روزانه صحبت کنند.
کمک به چیدن میز غذا:
اگر می‌خواهید کودک هرچه سریع‌تر با اعداد، نحوه شمارش و ساختارهای قرینه‌ای آشنا شود، از او بخواهید که در چیدن میز غذا به شما کمک کند. کودک چنین مهارت‌هایی را که به‌صورت عملی انجام می‌شود به حافظه‌اش می‌سپارد و خیلی سریع‌تر یاد می گیرد.
نکته مهم
به یاد داشته باشید که آموختن مهارت‌های اساسی زندگی به کودکان و نوجوانان، وقت شما را به‌عنوان والدین در ادامه زندگی بیشتر آزاد می‌کند، بنابراین این کار نوعی سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت با بازدهی بسیار باکیفیت است که هم برای فرزندتان و هم برای شما اهمیت زیادی دارد.
کودکان 5 تا 7 ساله
کودکان در این دوران سنی می‌خواهند احساس کنند که توانایی انجام دادن کارهای بزرگسالان را دارند و واقعا از پسِ کارهای مستقل برمی‌آیند. مهم‌ترین مساله مربوط به والدین در این مرحله، مداخله به‌موقع در کار کودک و خودداری از مداخله در موارد لازم است. بیشتر متخصصان توصیه می‌کنند تا زمانی که این کودکان موقعیت‌های خطرناکی را ایجاد نکرده‌اند، والدین باید از مداخله خودداری کنند.
اصول اولیه تمیزکاری و پاک‌سازی خانه:
علاوه بر سپردن کارهایی مانند خشک کردن سینک ظرفشویی به کودک یا تمیز کردن بخش‌هایی از اتاق شخصی با جاروبرقی، از او بخواهید که سطل زباله و بازیافت را مرتب کند. در این مرحله باید به کودک بیاموزید که کدام مواد بازیافت‌پذیر هستند و باید از زباله‌ها جدا شوند. ضمن اینکه صحبت کردن درباره محیط‌زیست با کودک و ضرورت تولید نکردن بیش از حد زباله‌ها اهمیت زیادی در این مرحله دارد.
آماده‌سازی و مرتب‌سازی رخت‌های شستنی:
آیا فرزند شما می‌داند که برای استفاده از لباسشویی باید لباس‌های تیره و روشن را از همدیگر جدا کند؟ یا اینکه آیا می‌داند قبل از قرار دادن رخت‌های شستنی درون لباسشویی باید جیب‌های لباس‌ها را بررسی کند؟ این وظیفه والدین است که مهارت‌های مرتبط با آماده‌سازی و مرتب‌سازی رخت‌های شستنی را به کودک بیاموزند.
مرتب کردن تختخواب:
آموختن این مهارت به کودکان معمولا در طول سال تحصیلی نادیده گرفته می‌شود زیرا والدین در صبح‌های مدرسه می‌خواهند هرچه سریع‌تر از خانه خارج شوند، بنابراین خودشان تختخواب کودک را مرتب می‌کنند. درحال حاضر که مدرسه‌ها تعطیل شده‌اند، فرصت خوبی برای آموختن این مهارت مهم به کودکان در اختیار والدین قرار دارد.
مهارت‌های اولیه آشپزی:
کودک در این دوران سنی حداقل باید تعدادی از مهارت‌های اولیه آشپزی مانند هم‌زدن مواد غذایی درون ظرف و شکستن تخم‌مرغ را یاد بگیرد. بیشتر کودکان از این کارها استقبال می‌کنند و حتی با کمک والدین می‌توانند غذاهای فوری و ساده‌ای مانند ساندویچ تخم‌مرغ آماده کنند.
کودکان 8 تا 10 ساله
کودکان در این دوران سنی از پسِ بیشتر وظایف مربوط به خودشان برمی‌آیند، اما مساله مهم اینجاست که آیا کودک شما می‌تواند یک کار مشخص را هر روز راس ساعت مشخصی انجام دهد؟ بعضی کودکان در این سن به توانایی خوبی در قضاوت، تصمیم‌گیری و مسائل مرتبط با ایمنی دست می‌یابند، بنابراین می‌توانند به‌تنهایی روی اجاق گاز آشپزی کنند. اما مهارت‌های مهمی که یادگیری‌شان برای همه کودکان ۸ تا ۱۰ ساله مهم است، به ترتیب زیر هستند:
یادگیری آشپزی سطح متوسط:
کودک در این سن باید بتواند نیمرو یا املت بپزد، آب را برای آماده‌سازی یک پاستای ساده بجوشاند و پنکیک درست کند. همچنین بهتر است والدین، کودک را با پیمانه‌های آشپزی مختلف آشنا کنند و افزایش یا کاهش حجم یک غذا را با کمک همین پیمانه‌ها به کودک بیاموزند.
مراقبت از گل‌ها و گیاهان:
اگر محیط زندگی شما آپارتمانی است و تعدادی گل و گیاه در خانه دارید، باید کودک را با سطح اولیه‌ای از اصول مراقبت از گل‌ها و گیاهان آشنا کنید. مراقبت از گل‌ها و گیاهان، یکی از بهترین راه‌ها برای علاقه‌مند کردن کودک به جدی گرفتن یافته‌های علمی در زندگی است. اگر هم خانه شما دارای باغچه است، باید کودک را با سطح بالاتری از باغبانی و گلداری آشنا کنید.
استفاده از ابزارهای ضروری و رایج:
چکش، پیچ‌گوشتی، آچار، اره و... همگی از ابزارهای ضروری و رایج در زندگی روزمره هستند. استفاده از این ابزارها نه‌تنها نیازمند هماهنگی بدنی خاصی است، بلکه به درکی اولیه از اصول ریاضی یا فیزیک در قالب زاویه، نیرو، حرکت و سرعت نیاز دارد، بنابراین کودک می‌تواند به‌واسطه کار با این ابزارها با جنبه تازه‌ای از علم ریاضی و فیزیک آشنا شود.
کار با ماشین ظرفشویی:
جالب است بدانید که کار با ماشین ظرفشویی نه‌تنها ساده نیست بلکه به درک خاصی از مفهوم فضا و مکان نیاز دارد. سطح اولیه‌ای از این درک به‌مرور زمان برای همه انسان‌ها ایجاد می‌شود و اگر شما کار با ماشین ظرفشویی را به کودک بیاموزید، او به درک سریع‌تر و بهتری از فضا و مکان می‌رسد.
بچه‌های بالای 11 سال
بچه‌هایی که در گروه سنی ۱۱ تا ۱۲ سال قرار می‌گیرند و هنوز کمی مانده تا وارد اولین دوره نوجوانی شوند، باید مسوولیتهای شخصی و مهم خودشان در رابطه با مدیریت زمان، مدیریت پول و رسیدگی به بهداشت را بیاموزند. بچه‌های بالای ۱۲ سال نیز که اولین دوران نوجوانی را تجربه می‌کنند، باید کم‌کم با آن گروه از مهارت‌های زندگی که برای گذراندن یک زندگی مستقل ضروری هستند آشنا شوند. آشنایی با حساب‌ها و کارت‌های بانکی و همچنین رسیدگی به امور ساده اما اساسی خانه در گروه همین مهارت‌ها برای زندگی مستقل قرار می‌گیرند.
مدیریت مالی:
بدیهی است که مدیریت مالی به مهارت‌های ریاضیاتی پایه نیاز دارد. اگرچه آموختن اصل مهمی مانند خودداری از ولخرجی و جدی گرفتن مدیریت مالی در طول هر ماه به نوجوانان بسیار مهم است، نوجوانان باید مهارت‌های جزئی دیگری را هم بیاموزند. این مهارت‌ها عبارتند از کار با کارت‌های اعتباری بانکی، آشنا شدن با وام‌ها و اقساط بانکی، مقایسه قیمت کالای مختلف و درصد تخفیفات، پرداخت قبض‌های اصلی مانند برق، تلفن، آب، گاز و...
رسیدگی به امور اساسی خانه:
نوجوانان باید بتوانند در صورت نیاز لامپ اتاق را تعویض کنند، زباله‌های خانه را تفکیک و بسته‌بندی کنند، دستشویی و حمام را تمیز و مرتب کنند و کارهای مشابه دیگر را بدون مشکل انجام دهند. این مهارت‌ها واقعا پیچیدگی خاصی ندارند، اما اگر والدین به‌موقع برای آموختن آنها به نوجوان اقدام نکنند، در ادامه زندگی معمولا برای این کار دچار مشکل خواهند شد.
برعهده گرفتن مسوولیتهای شخصی:
محدوده مسوولیتهای شخصی بسیار وسیع است اما مهم‌ترین مسوولیتهای شخصی برای نوجوانان شامل: برقراری تماس‌های تلفنی برای کارهای مختلف، گرفتن وقت از پزشک یا ثبت هر قرار ملاقات دیگر، سفارش غذا از رستوران یا برنامه‌ریزی مناسب برای آماده‌سازی غذا متناسب با تعداد نفرات در خانه و همچنین داشتن برنامه‌ریزی زمانی برای هر کار است. واضح است که نوجوانان باید اتاق شخصی خودشان را نیز به‌تنهایی تمیز و مرتب کنند و برای این کار طوری برنامه‌ریزی کنند که در روند زندگی دچار اختلال نشوند.
رسیدگی به بهداشت شخصی:
اگر فرزند شما در این سن هنوز هم باید طبق توصیه شما به حمام برود، از دئودورانت استفاده کند و دائم از شما جای وسایل مختلف بهداشتی را بپرسد، یعنی وقتش رسیده است تا هرچه زودتر مسوولیت امور بهداشتی شخصی‌اش را خودش برعهده بگیرد. پس اجازه دهید که نوجوان محصولات بهداشتی‌اش را خودش انتخاب کند، در مورد زمان مناسب برای حمام کردن تصمیم بگیرد و برای اصلاح موهایش نیز به برنامه‌ریزی دوره‌ای مشخصی برسد. دادن اختیار و استقلال به نوجوانان در این موضوعات، انگیزه خوبی به آنها می‌دهد تا زودتر مسوولیتهای بهداشتی خودشان را برعهده بگیرند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼