آیا جفت خلفی طبیعی است؟

هنگامی که یک زن باردار است، یک عضو، به نام جفت، مواد مغذی و اکسیژن را از خون مادر به خون نوزاد منتقل می کند. جفت منطقه ای وسیع را اشغال کرده و به رحم مادر متصل می شود. بند ناف جفت را به نوزاد متصل می کند. ناحیه جلویی رحم به اسم قسمت قدامی در نظر گرفته می شود. ناحیه پشتی به نام منطقه خلفی است؛ فوندال به معنی دیوار بالایی و سمت راست و چپ رحم جانبی است. بسته به اینکه جفت در کدام یک از این قسمت ها باشد شرایط فرق می کند.

اگر جفت در قسمت پایین آن خیلی پایین در ناحیه پشتی و به سمت دهانه رحم باشد یعنی جفت پایین است و وقتی زمان تولد نوزاد میرسد برای جنین سخت است سر خود را به سمت پایین و کانال زایمان برگرداند (خطرات پایین بودن جفت در بارداری). اما قبل از اینکه شما مامان عزیز بخواهید در مورد این موضوع نگران شوید بهتر است این مقاله را بخوانید تا اطلاعات بیشتری درمورد جفت خلفی به دست آورید.

جفت خلفی چیست؟
رحم در میان استخوان های لگنی مادر قرار می گیرد. وقتی جفت مادر خود را به رحم بر روی دیواره پشتی متصل می کند، جفت خلفی نامیده می شود. این قسمت رحم درست در نزدیکی ستون فقرات مادر است. هنگامی که تخمک بارور می شود، نزدیک به آن ناحیه رحم باقی می ماند و از آنجا رشد می کند. "خلفی" نشان دهنده پشت و "قدامی" به معنای جلوی رحم است و مشخص نیست که جفت دقیقا در کدام قسمت قرار می گیرد.

آیا جفت خلفی طبیعی است؟
همانطور که جنین شروع به رشد می کند، رحم هم بزرگ می شود. جفت قدامی و خلفی برای نوزاد و مادر طبیعی هستند. وقتی جفت در حالت عمودی به رحم متصل می شود، باعث ایجاد جفت خلفی خواهد شد. هنگامی که جفت در دیواره پشتی نسبت به قسمت فوقانی رحم قرار دارد، نیز جفت خلفی در نظر گرفته می شود. این حالت جفت خلفی بهترین مکان برای جنین است، زیرا باعث می شود جنین در هنگام تولد به راحتی به موقعیت قدامی حرکت کند. در حالی که جنین با ستون فقرات مادر مواجه می شود، تاج سر نوزاد می تواند به سمت کانال تولد تغییر مسیر بدهد اما در غیر این صورت بخصوص زمانی که جفت دهانه رحم را می پوشاند قرار گرفتن در مسیر زایمان برای جنین سخت می شود.

چگونه موقعیت جفت خلفی تغییر می کند؟
هنگامی که یک زن باردار است، سونوگرافی برای تعیین محل جفت و محل آن نسبت به دهانه رحم انجام می شود. تغییر محل جفت در طول بارداری طبیعی است. در نیمه راه بارداری، جفت ۵۰٪ فضای روی سطح رحم را می گیرد. اما در هفته ۴۰، که جنین کاملا بالغ و بزرگ شده است جفت تنها ۱۷ تا ۲۵ درصد سطح رحم را در بر می گیرد. در سه ماهه سوم بارداری، سر نوزاد شروع به حرکت به سمت منطقه لگن می کند تا برای زایمان آماده شود.

چه زمانی باید نگران موقعیت جفت باشیم؟
هنگامی که جفت در جهت دهانه رحم رشد می کند، جفت سر راهی نامیده می شود و می تواند منجر به نگرانی شود. زیرا در این حالت جفت ممکن است خود را از بخش ناپایدار دهانه رحم به سمت قسمت پایین رحم جدا کند. این امر می تواند باعث بروز زایمان زودرس و خونریزی شدید و خطرات آن شود.

در صورتی که سونوگرافی در ابتدای بارداری نشان دهد جفت در قسمت پایین رحم است معمولا جای نگرانی وجود ندارد. در بسیاری از موارد با پیشرفت بارداری جفت به سمت بالا حرکت می کند. همچنین نباید درباره جفت خلفی نگران باشید. اما در ادامه بارداری اگر این شرایط برطرف نشود موقعیت جفت می تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر جفت به شکل سر راهی باشد شما نمی توانید زایمان طبیعی انجام دهید. احتمال خونریزی شدید در صورت وجود جفت سر راهی نیز هست. به همین دلیل بررسی محل جفت در بارداری بسیار مهم است زیرا مشخص می کند مادر می تواند زایمان طبیعی داشته باشد یا باید سزارین انجام دهد.

چه موقعیتی از جفت خلفی ممکن است نگران کننده باشد؟
اگر جفت در قسمت پشتی رحم به سمت قسمت بالای رحم قرار داشته باشد موقعیت آن طبیعی است. این موقعیت به کودک اجازه می دهد تا قبل از زایمان به راحتی به سمت موقعیت زایمان حرکت کند. اما به هر حال جفت می تواند موقعیت خود را در طول بارداری تغییر دهد و تغییر موقعیت کاملا طبیعی است. در این تغییرات اگر جفت به سمت دهانه رحم قرار بگیرد و بخشی از آن یا کل دهانه را بپوشاند نگران کننده است زیرا می تواند منجر به زایمان زودرس یا خونریزی بیش از حد شود. در اوایل بارداری نیازی به نگرانی درباره موقعیت جفت وجود ندارد زیرا در طول این دوران و تا سه ماهه سوم مکان آن تغییر خواهد کرد. اما ممکن است در برخی شرایط به دلیل پایین آمدن جفت یا جفت سر راهی پزشک استراحت بیشتری برایتان تجویز کند و مجبور به انجام زایمان سزارین شوید.

سخن آخر
همان طور که گفتیم موقعیت جفت خیلی نگران کننده نیست و فقط در یک حالت نگرانی وجود دارد و آن هم زمانی است که جفت دهانه رحم را می پوشاند که خوشبختانه در این شرایط زایمان سزارین راه حل بسیار خوبی برای از بین بردن خطر می باشد و در صورت بروز این مشکل باید به طور کامل با پزشکتان همکاری کنید تا خطرات احتمالی به حداقل ممکن برسد و خودتان و فرزند دلبندتان سلامت بمانید.