مهارت تصمیم گیری در کودکان، چگونگی آموزش

اگر کودکان یاد بگیرند که موقعیت را با دقت در نظر بگیرند و قبل از هر گونه تصمیم گیری، انتخاب های در دسترس را بسنجنند، خواهند توانست تصمیمات بهتری بگیرند. هم چنین به آن ها کمک می کند که دیدگاه دیگران را نیز پس از تجربه عواقب تصمیماتشان بفهمند و به خاطر بسپرند.
اغلب وقتی در فروشگاه اسباب بازی از فرزندم می خواهم برای انتخاب اسباب بازی مورد علاقه اش تصمیم بگیرد، تصمیم گیری برای او سخت است. قطعا فرزند شما تنها کودکی نیست که تصمیم گیری برایش سخت است، اغلب کودکان در سن 5 تا 6 سالگی به سختی تصمیم می گیرند. دلیل اصلی این مساله عدم تجربه کافی کودکان است.تا به حال والدین برای آنها تصمیم گرفته اند و حالا وارد مقطعی از زندگی شده اند که آرام آرام باید تصمیم گیری های کوچک را شروع کنند.
کودکانی که مهارت تصمیم گیری را می آموزند، از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند و مسئولیت پذیرتر و مستقل تر می شوند و از ثبات شخصیتی بیشتری برخوردارند. قطعا فرزند شما یک شبه به این مهارت نمی رسد، بنابراین سعی کنید راهکارهای زیر را برای کمک به ایجاد این مهارت در کودک به کار ببندید.

تصویر روشن و واضحی از انتخاب ها به کودک بدهید
سعی کنید جوانب و مزایای گزینه های موجود را برای کودک توضیح دهید. آنها را باهم مقایسه کنید و در مورد هرچیزی که برای تصمیم گیری بهتر به شما کمک می کند صحبت کنید. مثلا فرض کنید قرار است برای تولد پدبزرگ هدیه تهیه کنید، نیاز است درباره علاقه مندی های پدربزرگ، قیمت هدایا، کاربرد آن گفتگو کنید. اجازه دهید کودک برای نتیجه گیری با شما همفکری کند و شما مانند یک راهنما راه را به او نشان دهید.

گزینه های محدودی را پیشنهاد بدهید
فکر کنید یک آلبوم پر از تصاویر رنگارنگ کیک های مختلف را به دست دختر کوچکتان داده اید و از او می خواهید کیک تولدش را خودش انتخاب کند. قطعا دخترتان بین ده ها تصویر خوش رنگ و لعاب گم می شود و انتخاب برایش مشکل می شود. تحقیقات هم نشان می دهند :" اگر گزینه های زیادی برای انتخاب داشته باشیم، سردرگم می شویم چون نمی خواهیم هیچ چیز را از دست بدهیم" پس سعی کنید همیشه دو یا نهایتا سه گزینه را به کودک پبشنهاد بدهید تا او را میان چند پبشنهاد که احتمالا همه را هم دوست دارد، سردرگم نشود.
کودکان برای اینکه بتوانند خوب تصیم بگیرند و تصمیمات درستی بگیرند نیاز به تمرین و تکرار دارند.

اهمیت انتخاب ها را توضیح دهید
اغلب کودکان برای تصمیم گیری ها دچار مشکل می شوند، چرا که فکر می کنند تصمیم گیری شبیه یک معامله بزرگ است. به کودک تفاوت اهمیت تصمیم گیری هایش را توضیح دهید، با این کار هم نگرانی های او کمتر می شود و هم وقت کمتری از هردوی شما گرفته می شود. تصمیم گیری ها را برایش به سه گروه آسان یا کوچک، متوسط و سخت تقسیم بندی کنید. انتخاب میان وعده ای مدرسه تصمیم آسان و ساده ای است، انتخاب کتابی که می خواهد از کتابخانه امانت بگیرد نیاز به فکر بیشتری دارد و انتخاب رشته تحصیلی نیازمند فکر طولانی تر و عمیق تری است. سپس دفعه ی بعدی که قرار است مثلا در رستوران مدل آبمیوه اش را انتخاب کند، به او یادآوری کنید که این تصمیم، تصمیم کوچکی است و نیاز نیست خودش را بیش از اندازه تحت تاثیر قرار دهد.

اگر این را انتخاب کند چه می شود؟
وقتی کودکان از خود سوال می پرسند یا بین گزینه هایشان مقایسه و ارزیابی انجام می دهند، روند تصمیم گیری کندتر پیش می رود و همین امر به آنها کمک می کند تا بتوانند بهتر تصمیم بگیرند. سعی کنید با ارائه ی سناریوهایی مهارت حل مساله و تصمیم گیری او را افزایش دهید. به عنوان مثال از او بپرسید اگر دو همکلاسی او را به یک جشن تولد فوق العاده که دقیقا زمان برگزاریشان همزمان است دعوت کنند کدام را انتخاب خواهد کرد؟ یا اگر یک نفر به او پنجاه هزار تومان هدیه بدهد با آن پول چه می کند؟ با این کارها می توانید مهارت های تفکر او را نیز افزایش دهید.

اجازه دهید گاهی کودک اشتباه کند
قطعا شما به این مساله آگاهید که اگر کودک ۶ ساله تان تمام پول تو جیبی اش را به مدرسه ببرد چه اتفاقی می افتد. اما او هنوز بر تصمیم خود قاطع است و علیرغم تمام هشدارهای شما از تصمیم خود عقب نشینی نمی کند، بنابراین چاره ای جز پذیرفتن ندارید. فرزندتان با گریه و ناراحتی به منزل برمی گردد و تعریف می کند که نیمی ازپول هایش را گم کرده است. تا زمانی که مساله ایمنی یا سلامت کودک درمیان نباشد، گاهی به آنها اجازه دهید تصمیات نادرستی را بگیرند، چرا که آشنا شدن با پیامد تصمیات اشتباه یکی از اهداف این مهارت است.