رفتار درست با کودک، زمان شکست خوردن

والدین با داشتن واکنش مناسب در شرایطی که کودکان با شکست مواجه می شوند می توانند به او شیوه صحیح رو به رو شدن با شکست را بیاموزند.
شکست خوردن یکی از تجارب ناخوشایندی است که همه افراد از آن به عنوان خاطره بد زندگی خود یاد می کنند. تحمل شکست برای کودکان که روحیه لطیف تری نسبت به بزرگسالان دارند قطعا سختتر خواهد بود. شما والدین می توانید با آموزش چگونگی مواجه کودکتان با موضوع شکست به او کمک کنید تا دچار یاس و ناامیدی نشده و راه صحیح مقابله با شکست را بیاموزد.

واکنش والدین به شکست خوردن کودکان
شکست خوردن یکی از موضوعاتی است که هر فردی در زندگی خود بارها آن را تجربه می کند. برخی افراد در مواجه با آن دچار یاس و ناامیدی شده و از ادامه مسیر خود منصرف می شوند اما برخی دیگر شکست را پلی برای پیروزی تلقی کرده و مصصم تر به مسیر خود ادامه می دهند. میتوان گفت نقش والدین در این امر بسیار مهم است چرا که پدر و مادر با آموزش شیوه صحیح مواجه با شکست به فرزندانشان از دوران کودکی روحیه پذیرش شکست را در او تقویت کرده تا بدون یاس و ناامیدی و باپشتکار بیشتری مسیر موفقیت خود را طی کند. در ادامه این مطلب با واکنش ها و رفتارهای صحیحی که والدین می توانند نسبت به شکست خوردن کودکان خود داشته باشند، آشنا خواهید شد.

روحیه شکست پذیری کودکتان را تقویت کنید
باید باور کودک را در پذیرفتن شکست تقویت کنید. به او بیاموزید شکست جزئی از هر رقابت است و قبول آن نشانه ضعف نیست. البته که کسی مایل به شکست خوردن نیست اما می توان آن را پلی برای رسیدن به موفقیت دانست. به او بیاموزید شکست موجب رشد انسان شده و طعم پیروزی بعدی را شیرین تر خواهد ساخت. برخلاف بسیاری از والدین که هنگام شکست به فرزند خود اجازه گریه کردن یا ابراز ناراحتی نمی دهند به کودک خود اجازه دهید پس از شکست گریه کند و حتی عصبانی یا افسرده و ناراحت شود. باید به او فرصت دهید خود را از لحاظ عاطفی تخلیه کند و به نحو درست به احساسی که از شکست پیدا کرده پاسخ دهد.

به واکنش کودک خود توجه داشته باشید
پهنگامی که کودکتان با شکست روبرو می شود به واکنش او در اینباره توجه کنید ببینید آیا به خاطر شکست عصبانی است و خود را سرزنش می کند یا اینکه از تلاش خود راضی بوده و شکست را پذیرفته است؟ متناسب با واکنش فرزندتان برای او ایجاد انگیزه نمایید تا دوباره به تلاش پرداخته و دچار یاس وناامیدی نشود.

ذهن کودک را بر آینده متمرکز کنید
بجای اینکه با کودک درباره شکست صحبت کنید به او بگویید تلاش خود را بیشتر کرده تا دفعه بعد بتواند کارش را بهتر و با انگیزه بیشتر انجام دهد. به کودک بیاموزید این شکست درس و تجربه مهمی برای او بوده و اینکه در آینده چطور با چنین مشکلاتی کنار بیاید.

به رفتار خود توجه کنید
نیاز است تا والدین نیز هنگام شکست خوردن کودکان به رفتار و واکنش خود توجه داشته باشند. آیا با او گرم و دوستانه برخورد کرده اند یا به سرزنش و انتقاد منفی از او پرداخته اند؟ آیا رفتاری حمایت کننده داشته اند و نصیحت کننده خوبی بوده اند؟ آیا صحبت های آنها با کودکشان در وی ایجاد انگیزه کرده یا موجب ناامیدی فرزند شده است؟

به تشویق کودک بپردازید
مدتی پس از شکست با کودکتان راجع به گذشته به گفتگو بپردازید و از او بخواهید تا به شما بگوید به انجام چه چیزی علاقمند است و اینکه دوست دارد آن کار را چطور انجام دهد؟ چه چیز را دوست دارد و انجام چه چیزی را در کارش(مانند رقابت، بازی کردن و…) دوست ندارد یا اینکه تصور می کند با انجام چه کاری دفعه بعد نتیجه بهتری خواهد گرفت. او را مورد تشویق و حمایت خود قرار دهید تا انرژی خود را در جهت تعیین استراتژی به سوی آینده به کار بندد و تمرکز او بیشتر روی رضایت و جذابیت از یادگیری باشد تا برنده شدن.

از ترحم کردن بپرهیزید
سعی کنید کودک خود را در مواجه با شکست آرام نموده و از هر گونه رفتار ترحم آمیز بپرهیزید زیرا این واکنش شما در او احساس ناتوانی ایجاد نموده و او تصور می کند فرد توانمندی نیست. به طور مثال به جای ابراز تاسف از عدم توانایی وی در انجام کار به او کمک کنید تا اشتباه و نقطه ضعف خود را شناخته و به دنبال راه حل برای غلبه بر شکستش باشد. به کودکتان بگویید که شکست در یک کار دلیل بر این نیست که او در انجام کارهای دیگر نیز با شکست روبرو می شود و این نتیجه تعیین کننده نبوده و چیزهای بسیاری وجود دارد که او می تواند به‌خوبی آن ها را انجام دهد. با کودک درباره شکست هایتان به صحبت بپردازید و بگویید برای تغییر نتیجه در دفعات بعد چطور عمل کرده اید و اعتماد به نفس خود را از دست نداده اید. به کودک قوت قلب داده که هر انسانی ممکن است اشتباه کند و دچار شکست شود.

به انجام کاری سرگرم کننده بپردازید
با کودکتان به انجام کاری که در آن مهارت دارد و به آن علاقه دارد پرداخته تا هم به طریقی او را از مشکل دور سازید و هم حس اعتماد بنفس و عزت نفس را در او تقویت کنید. با فاصله گرفتن از مشکل می توان به او کمک کرد تا ذهنش را روی ایده های جدید برای مواجه بهتر با مشکل در دفعه بعد متمرکز کند.

اشتباه کودک را درست نکنید
هنگام اشتباه کردن کودک در کاری مانند بازی سعی نکنید خودتان اشتباه او را درست کنید اجازه دهید چند بار تلاش کند تا راه حل مشکل را پیدا کند یا اینکه او را راهنمایی کنید تا راه درست را پیدا نموده و خودش به این درک برسد که می تواند با تلاش بیشتر بر شکست خود غلبه کند.کودکان باید بیاموزند که چگونه شجاعت مواجه شدن با مشکلاتی مانند گذشته را داشته باشند و هرگز از واقعیت فرار نکنند.

همواره عشق خود را به کودکتان ابراز کنید
به کوکتان اطمینان دهید که همواره حامی او هستید و آماده شنیدن افکار و احساستش درباره اشتباهاتی که انجام داده هستید. اطمینان حاصل کنید که او از عشق شما به خودش باخبر بوده و چنانچه اشتباهی مرتکب شود به حمایت شما اعتماد دارد. کودک باید مطمئن شود که برد یا باخت او کوچکترین خدشه ای در حمایت همیشگی شما وارد نمی کند و شما همواره پشتیبان او هستید. به کودک امید بدهید چراکه سنگ بنای هر موفقیتی امید است.