رابطه زناشویی مناسب، عوامل موثر بر رضایت زناشویی

رضایت زناشویی یکی از عوامل تعیین کننده در پیش بینی میزان صمیمیت یک رابطه عاشقانه و ماندگاری آن یا میزان درگیری زوجین و پایان یک رابطه است. در واقع زوج‌هایی که احساس رضایت از زندگی زناشویی خود دارند، در روابط خود ثبات بیشتری داشته و برای حل کردن مشکلات و تعارض‌های زندگی مشترک خود بیشتر از دیگران، تلاش می‌کنند. رضایت زناشویی ابعاد جسمی، جنسی و عاطفی را در بر می‌گیرد و با رفاه اقتصادی و اجتماعی و عوامل فرهنگی مرتبط است. عدم رضایت زناشویی با افزایش تنش و درگیری بین زن و شوهر همراه است که در نهایت ممکن است به طلاق عاطفی یا جدایی زوجین منجر شود.

اهمیت رضایت زناشویی در زندگی مشترک
رضایت در زندگی زناشویی نقش مهی در سلامتی روانی شما ایفا می‌کند و شاهرگ اساسی برای حیات یک رابطه است. رضایت زناشویی با فراهم شدن نیازهای عاطفی و جنسی همچنین برآورده شدن انتطارات زوجین از یکدیگر کسب می‌شود. در واقع زن و مرد با وجود تمام چالش‌ها و فراز و نشیب‌های زندگی مشترک به رضایت نسبی از ازدواج خود دست یافته‌اند. در صورت وجود رضایت زناشویی، زوجین با قبول مسئولیت‌ها نقش خود را به خوبی ایفا می‌کنند و هر دو طرف برای رسیدن به رویاها و اهداف زندگی خود با یکدیگر مشارکت می‌کنند. رضایت در زندگی مشترک همچنین باعث افزایش صمیمیت، حس همدلی و از خود گذشتگی، تعهد و احترام متقابل می‌شود.

عوامل تعیین کننده در رضایت زناشویی
به صورت کلی سه عامل وجود دارد که نوع نگرش به رابطه و رضایت زناشویی را در افراد کنترل می‌کند. از این سه عامل یکی مربوط به فرد، دیگری مربوط به محیط و عامل سوم مدیریت ارتباطی زوجین است.

عوامل فردی
عوامل فردی، مجموعه‌ای از رفتارها و ویژگی‌هایی را در بر می‌گیرد که به خود فرد و نوع نگرش او بستگی دارد. در این دسته شریک فرد به اندازه خود فرد اهمیت ندارد بلکه پویش‌های روانی و نحوه تفکر و رفتارهای فرد بیشترین اهمیت را داراست. از عوامل موثر در این زمینه می‌تواند به پاتولوژی و شخصیت فرد، باورهای مذهبی و اجتماعی، سلامت روان، سلامت جسمانی و سن اشاره کرد.
ویژگی ‌های شخصیتی
ویژگی‌های شخصیتی معمولا برآیندی از تربیت و ساختار زیستی افراد هستند که می‌توانند باعث سازگاری و ناسازگاری افراد شوند. این ویژگی‌ها در صورت ناهنجار بودن، در جلسات مشاوره روانشناسی می‌تواند تغییر یافته و صفات سازگار جایگزین آن‌ها شود.
ویژگی ‌های جسمانی
ویژگی‌های جسمانی یکی دیگر از مسائلی ست که افراد را درگیر خود می‌کند. ممکن است فردی معلولیتی داشته باشد و به دلیل معلولیت خود نتواند حداقل اعتماد به نفس کافی را داشته باشد. این تعارض به وجود آمده در فرد می‌تواند سازگاری او را برای زندگی زناشویی پایین بیاورد.
سلامت روان
سلامت روان را می‌توانیم اصلی‌ترین عامل در رضایت زناشویی بعد از مهارت‌های حل تعارض در نظر گرفت. افرادی که سلامت روان بالاتری دارند به طور کلی اضطراب بیمارگونه را کمتر تجربه می‌کنند و ارتباط صمیمی‌تر و سالم تری با همسر خود برقرار می‌کنند.

عوامل محیطی
عوامل محیطی مثل میزان درآمد و توان اقتصادی، فرزندان، جامعه و فرهنگ حاکم هر کدام می‌توانند بر رضایت زناشویی اثر داشته باشند.
فرهنگ و محیط
فرهنگ و محیط هر کدام به شکلی می‌تواند روی رضایت زناشویی تاثیر گذار باشد. فرهنگ می‌تواند فاکتوری به نام حمایت اجتماعی را ایجاد کند. البته حمایت اجتماعی بر خلاف تصور ما همیشه خوب نیست و می‌تواند مخرب باشد و به صورت دخالت اطرافیان در زندگی زناشویی باشد.
وضعیت اقتصادی
وضعیت اقتصادی بدون شک نمی‌تواند به تنهایی عامل بالا رفتن رضایت زناشویی شود اما درصورت نامساعد بودن وضعیت اقتصادی، زوجین سطوح پایین‌تر رضایت در زندگی مشترک را تجربه خواهند کرد. معمولا تعارضات زناشویی در زمانی که اوضاع اقتصادی نامساعد هست، بیشتر می‌باشد.
فرزندان
نگهداری از فرزندان نیاز به صرف انرژی بسیار زیادی دارد. زوجین ممکن است به دلیل صرف این انرژی، نتوانند برای زندگی زناشویی خود وقت گذاشته و این امر می‌تواند در نهایت رضایت از زندگی مشترک را پایین آورد.

عوامل ارتباطی
عوامل ارتباطی معمولا با آموزش و یادگیری قابل تغییر هستند و می‌توانند ارتقا پیدا کنند. بالاتر رفتن ابزارها و مهارت‌های ارتباطی می‌تواند در نهایت عوامل محیطی را نیز در سیطره خود قرار دهند.
روش ‌های حل تعارض
روش‌های حل تعارض شاید مهم‌ترین فاکتور برای رضایت در زندگی زناشویی باشد. در ابتدای زندگی زناشویی معمولا رویکرد افراد نسبت به همسر خود، تحمل مشکلات و سختی هاست بدون اینکه در مورد ناراحتی‌ها و دغدغه‌های خود صحبت کنند. اما تلاش نکردن برای حل آن‌ها معمولا توان افراد تحلیل می‌برد و شرایط را برای دعوایی تمام عیار فراهم می‌کند.
مهارت ‌های ارتباطی
توانایی ارتباط صحیح با همسر و مهارت‌های ارتباطی بالا عاملی مهم در رضایت زندگی مشترک است. در واقع زوج‌هایی که از این مهارت برخوردار هستد، می‌توانند به خوبی با یکدیگر تعامل برقرار کنند، در مورد نیازها و خواسته هایشان صحبت کنند و در صورت پیش آمدن مشکل و تعارض به خوبی مسائل را حل کنند.
کیفیت رابطه جنسی
رابطه جنسی یکی از ابعاد ارتباطی بسیار مهم و تاثیر گذار در رضایت زناشویی زوجین است. افرادی که می‌توانند در مورد خواسته ها و نیازهای جنسی خود به طور شفاف با یکدیگر حرف بزنند و در طول رابطه می توانند نیازهای فرد دیگر را در الویت قرار دهند اغلب از رضایت زناشویی بالاتری برخوردارند.

نشانه های وجود رضایت زناشویی در ارتباط با همسر
وجود ویژگی‌های خاصی در رابطه با همسر به ما نشان می‌دهد که هیجانات مثبت در زندگی مشترک غلبه بیشتری دارند و رضایت زناشویی بالاتر است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
برخورداری از قدرت پذیرش
بسیار اهمیت دارد که پس از ازدواج بتوانید همسر خود را به عنوان یک شخص منحصر به فرد در نظر بگیرید و او را با تمام ویژگی‌های مثبت و منفی که دارد بپذیرید. توجه داشته باشید که ما پس از ازدواج نمی‌توانیم ویژگی‌های شخصیتی همسرمان را مطابق میل خود تغییر دهیم و از او فردی باب میلمان بسازیم. تلاش دائمی برای تغییر همسر همواره زندگی مشترک را درگیر تنش و اختلاف می‌کند و آسیب‌های روانی مختلف از جمله تهدید اعتماد به نفس را برای فرد مقابل به بار می‌آورد.
پایبندی و تعهد کافی
متعهد بودن زوجین یکی از مهم‌ترین عواملی است که در داشتن یک زندگی موفق و رضایت بخش به افراد کمک می‌کند. افراد متعهد در واقع تصمیم گرفته‌اند با وجود تمام سختی‌ها و مشکلات احتمالی در کنار یکدیگر بمانند و هرگونه بحرانی را در کنار هم پشت سر بگذارند. این امر با ایجاد حس اعتماد و امنیت بنیان خانواده را محکم کرده و رضایت زناشویی بالاتری را رقم می‌زند.
تداوم داشتن عشق
حفظ کردن رابطه عاشقانه پس از آغاز زندگی مشترک و با وجود تمام روزمرگی‌ها هنری است که بسیاری از زن و شوهرها از وجود آن بی بهره هستند. غرق شدن در کار یا تربیت فرزندان و در پی آن بی‌توجهی به احساسات یکدیگر به طور خاموش سطح رضایتمندی زوجین از زندگی مشترک را کاهش می‌دهد و منجر به بروز تنش‌های گوناگون در رابطه می‌شود. اگر احساس می‌کنید که از نظر عاطفی از همسر خود فاصله گرفته‌اید و دیگر نمی‌توانید همانند سابق رابطه‌ای توام با عشق با او داشته باشید کمک گرفتن از یک روانشناس متخصص در حیطه زوج درمانی می‌تواند در بازسازی رابطه و پیشگیری از مشکلات جدی تر در آینده بسیار موثر باشد.
برخورداری از مهارت همدلی
برخورداری از مهارت همدلی در هر نوع رابطه بین فردی بسیار مهم است و در احساس صمیمت و نزدیکی نقش بسزایی دارد. همدلی به این معنا است که بتوانید گاهی خود را جای همسرتان بگذارید و تلاش کنید دنیا را از زاویه چشم او نگاه کنید. این امر باعث می‌شود که فرد مقابل احساس کند در رابطه بیشتر درک می‌شود و احساساتش از جانب همسرش قابل پذیرش هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهند افرادی که همسران همدل تری دارند اغلب از رابطه زناشویی خود احساس رضایتمندی بیشتری می‌کنند.
داشتن رویکرد حل مسئله برای حل تعارض ‌ها
داشتن رویکرد حل مسئله به این معناست که شما هنگام برخورد با مشکلات زندگی به جای غرق شدن در احساسات و هیجانات منفی بتوانید ذهن خود را آرام کرده و به دنبال گزینه‌های موجود برای حل مشکل بگردید. افرادی که از توانایی کمتری برای حل مسئله برخوردارند اغلب درگیر هیجانات شدیدی نظیر خشم و غم می‌شوند و نمی‌توانند به راحتی از مشکلات زندگی عبور نمایند. همین مسئله می‌تواند هرگونه تعارض کوچکی را به یک بحران تبدیل کرده و کیفیت زندگی زناشویی را به طور کل تحت تاثیر قرار دهد.

چگونه می ‌توان به رضایت زناشویی دست یافت؟
بسیاری از زوج‌ها در آرزوی رسیدن به رضایت در زندگی مشترک هستند؛ آرزویی که با تلاش و برنامه ریزی دست یافتنی است. داشتن انتظارات واقع بینانه از ازدواج و افزایش مهارت‌های زندگی زناشویی مانند توانایی حل تعارض‌ها، افزایش آگاهی در مورد تفاوت‌های جنسیتی، مهارت گفت و گوی موثر بین زوجین، ابراز صحیح احساسات و توجه به نیازهای عاطفی همسر، مهارت‌های لازم برای برقراری رابطه جنسی لذتبخش و... می‌تواند راهگشا باشد. از آن جایی که روابط جنسی نقش مهمی در رضایت در زندگی زناشویی ایفا می‌کند مشاوره جنسی به شما کمک می‌کند تا این روابط را از حالت یکنواختی معمول خارج کنید و نیازهای جنسی همسرتان را به خوبی ارضا کنید.

توصیه هایی برای افزایش رضایت زناشویی
در کنار مراجعه به متخصصین زوج و خانواده رعایت برخی نکات کلی در زندگی زناشویی می‌تواند به شما کمک کند تا سطح رضایتمندی کلی خود را ارتقا ببخشید. از جمله مهم ترین نکات در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تلاش کنید گاهی از زاویه چشم همسرتان به دنیا نگاه کنید و به او نشان دهید او را درک می‌کنید.
برای احساسات فرد مقابل ارزش قائل باشید و از طریق واکنش‌های کلامی و غیر کلامی به همسرتان نشان دهید که به احساساتش اهمیت می دهید.
به زبان بدن خود دقت کنید. گاهی اوقات انجام کارهای ساده‌ای نظیر برقراری ارتباط چشمی هنگام صحبت کردن یا فشردن دست‌ها هنگامی که فرد مقابل غم و رنجی را با ما در میان می‌گذارد می‌تواند تاثیر شگرفی بر بهبود روابط بگذارد.
با وجود تمام تفاوت‌ها تلاش کنید برای عقاید یکدیگر احترام بگذارید.
دست از تلاش برای تغییر شخصیت یکدیگر بردارید. سعی کنید یکدیگر را همان طور که هستید بپذیرید.
در ارتباط با یکدیگر ذهن خوانی نکنید و در حین گفت و گو بیشتر بر افکار و احساسات خودتان تمرکز کنید.
خواسته‌ها و نیازهایتان را به طور واضح با یکدیگر در میان بگذارید و انتظار نداشته باشید دیگری از خلال رفتارهایتان به آن‌ها پی ببرد.

سوالات متداول
آیا نارضایتی زناشویی به معنی نارضایتی در رابطه جنسی است؟
خیر، رضایت زناشویی به معنای رضایتمندی کلی از رابطه با همسر و تشکیل زندگی مشترک است که می‌تواند ابعاد مختلفی را در بر بگیرد. نارضایتی جنسی تنها یکی از ابعاد مهمی است که می‌تواند رضایت زناشویی را تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت رضایت زناشویی تنها به رابطه جنسی محدود نمی‌شود و می‌تواند مسائل گوناگونی را در بربگیرد.