اختلال نعوظ در مردان یعنی چه؟
مغز نقش اصلی را در تحریک شروع یک سری وقایع فیزیکی بازی می کند، این وقایع باعث نعوظ و شروع احساس جنسی می شود.
نعوظ (erection) سفت شدن، بزرگ شدن و متورم شدن آلت تناسلی مردانه است و زمانی رخ میدهد که به دلیل مجموعهای از فرایندهای پیچیده بافت اسفنج مانند درون آلت پر از خون میشود.
در اختلال نعوظ (impotence) آلت تناسلی برای برقراری رابطهی جنسی توانایی نعوظ و حفظ این حالت را ندارد. اینکه گهگاه فرد دچار این مشکل شود، نگرانی ایجاد نمیکند. با این همه این مشکل علاوه بر ایجاد استرس، روی اعتماد به نفس فرد اثر گذاشته و در روابط عاطفی فرد مشکلاتی ایجاد میکند. از طرفی دیگر اختلال نعوظ گاهی نشانهای از مشکلات زمینهای و عامل خطری برای بیماری قلبی است و به همین خاطر باید درمان شود.
این مشکل گاهی باعث خجالت زیاد فرد میشود، ولی در صورت بروز آن حتماً با پزشک خود مشورت کنید. گاهی درمان مشکلات زمینهای به بهبود اختلال نعوظ کمک میکند. در برخی دیگر از موارد درمانهای مستقیم و تجویز دارو کمککننده خواهد بود.
علائم اختلال نعوظ
علائم و نشانههای این مشکل عبارتند از:
مشکل در نعوظ آلت
مشکل در حفظ آلت در حالت نعوظ
کاهش میل جنسی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز مشکلات زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:
در مورد نعوظ آلت نگران بوده و یا به دیگر بیماریهای جنسی مبتلا هستید
به دیابت، بیماری های قلبی و دیگر بیماری هایی که احتمالا به مشکل نعوظ آلت تناسلی مرتبط هستند، مبتلا هستید.
علاوه بر اختلال نعوظ علائم دیگری هم داشته باشید.
علت اختلال نعوظ
انگیختگی جنسی مردان یک فرایند پیچیده با حضور مغز، هورمونها، احساسات، رشتههای عصبی، ماهیچهها و رگهای خونی است. اگر مشکلی در هر کدام از این ارگانها ایجاد شود، ممکن است به اختلال نعوظ منجر شود. علاوه بر این، استرس و مشکلات روانی هم میتوانند باعث بروز این مشکل و یا حتی بدتر شدن آن شوند. برخی اوقات، ترکیبی از مشکلات فیزیکی و روانی باعث بروز اختلال نعوظ میشوند.
برای مثال، یک مشکل فیزیکی خفیف که واکنش جنسی فرد را کند میکند، میتواند باعث اضطراب و در نهایت مشکل نعوظ شود. از طرفی دیگر اضطراب به بدتر شدن این مشکل هم دامن میزند.
دلایل فیزیکی و جسمی در بروز اختلال نعوظ
در بسیاری از موارد، اختلال نعوظ دلیل جسمی دارد. دلایل رایج عبارتند از:
بیماری قلبی
تصلب شرایین (atherosclerosis)
کلسترول بالا
فشار خون بالا
دیابت
چاقی
سندروم متابولیک - مشکلی که با افزایش فشار خون، بالا رفتن سطح انسولین خون، افزایش حجم چربی دور کمر و افزایش کلسترول خون همراه است.
بیماری پارکینسون
ام اس
برخی از داروها
مصرف تنباکو
بیماری پیرونی (Peyronie's disease) - رشد بافت آسیبدیده در داخل آلت جنسی مردانه
الکلی بودن و یا سوء مصرف دیگر مواد معتادکننده
اختلال خواب
درمان سرطان پروستات و یا پروستات بزرگ
جراحی یا جراحت آسیبرساننده به ناحیه لگن و ستون فقرات
سطح پایین تستوسترون خون
دلایل روانی در بروز اختلال نعوظ
مغز نقش اصلی را در تحریک شروع یک سری وقایع فیزیکی بازی می کند، این وقایع باعث نعوظ و شروع احساس جنسی می شود. برخی از عوامل در این احساس جنسی تداخل ایجاد کرده و باعث بروز و یا بدتر شدن اختلال نعوظ میشوند.
این عوامل عبارتند از:
افسردگی، اضطراب و یا دیگر مشکلات روانی
استرس
مشکلات رابطه که باعث استرس، ارتباط ضعیف افراد با هم و دیگر مشکلات میشود.
عوامل خطر اختلال نعوظ
هر چه سن فرد بیشتر شود، نعوظ کامل زمان بیشتری خواهد برد و ممکن است آلت مدت زمان کمتری در حالت نعوظ باقی بماند. برای اینکه آلت مدت طولانیتر در این حالت بماند باید تماس مستقیم بیشتری برقرار شود.
عوامل خطر متعددی باعث اختلال نعوظ میشوند، این عوامل شامل:
مشکلات پزشکی، خصوصاً دیابت و بیماریهای قلبی
مصرف تنباکو، که جریان خون در وریدها و سرخرگها را به مرور زمان کاهش داده و منجر به مشکلات قلبی میشود.
اضافه وزن و چاقی
برخی درمانهای پزشکی، مانند جراحی پروستات یا پرتو درمانی برای سرطان
جراحت و آسیب به نورونهای عصبی کنترلکننده نعوظ
مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای درمان فشار خون بالا، داروهای کاهش درد پروستات و مشکلات پروستات
مشکلات روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی
مصرف مواد مخدر و الکل، خصوصاً اگر فرد به مدت زیادی معتاد به مواد مخدر و یا الکل باشد
مشکلات ناشی از اختلال نعوظ
مشکلات ناشی از این اختلال عبارتند از:
عدم رضایت در زندگی زناشویی
استرس یا اضطراب
خجالت کشیدن یا اعتماد به نفس پایین
مشکلات در رابطه عاطفی
ناتوانی در باردار کردن شریک زندگی
پیشگیری از بروز اختلال نعوظ
بهترین راه جلوگیری از بروز این مشکل داشتن گزینههای سالم در سبک زندگی و مدیریت مشکلات احتمالی در حوزه سلامتی است، برای مثال:
در صورت داشتن دیابت، بیماری قلبی و هر گونه بیماری مزمن دیگر، حتما آن را با مشورت با پزشک مدیریت کنید.
برای چکاپهای منظم و انجام تستهای پزشکی به پزشک مراجعه کنید.
سیگار نکشید، مصرف الکل را محدود کرده و از داروهای مخدر غیر قانونی استفاده نکنید
مرتب ورزش کنید
برای کاهش استرس راهکارهای عملی را اجرا کنید.
اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات روانی خود را درمان کنید.
تشخیص اختلال نعوظ
در بسیاری از موارد معاینه فیزیکی و پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی به تشخیص اختلال نعوظ و شروع درمان منجر میشود. اما در صورت ابتلا به یک بیماری مزمن و یا احتمال وجود یک مشکل زمینهای فرد به پزشک متخصص ارجاع داده میشود تا موارد به دقت بررسی شود.
آزمایش های مهم برای بررسی مشکلات زمینهای عبارتند از:
معاینه جسمی: در جریان معاینه آلت جنسی، بیضهها و حساسیت رشتههای عصبی بررسی میشوند.
آزمایش خون: در این آزمایش، نمونه خون فرد به آزمایشگاه فرستاده میشود تا نشانههای بیماری قلبی، دیابت، تستوسترون پایین و دیگر مشکلات بررسی شود.
آزمایش ادرار: در این آزمایش علائم دیابت و دیگر بیماریهای زمینهای بررسی میشود.
سونوگرافی عروقی: در سونوگرافی رگهای خونی منتهی به آلت جنسی بررسی میشوند. پزشک در صورت وجود مشکلی در جریان خون درمانهای لازم را شروع خواهد کرد.
گاهی برای انجام سونوگرافی داروی مخصوصی به درون آلت تزریق میشود. این دارو جریان خون را تحریک کرده و در نهایت باعث نعوظ آلت میشود.
معاینه روانشناسی و روانی: برای بررسی احتمال افسردگی و دیگر مشکلات روانی منتهی به این اختلال، سوالاتی از بیمار پرسیده میشود.
درمان اختلال نعوظ
در اولین گام پزشک اقدام به درمان هر گونه مشکل زمینهای میکند که منجر به بروز اختلال نعوظ و یا بدتر شدن آن شده است.
بسته به علت و شدت اختلال نعوظ و هر گونه مشکل زمینهای دیگر، راههای درمانی مختلفی وجود دارد. پزشک این راههای درمانی را برای بیمار شرح داده و با نظر بیمار بهترین روش درمانی انتخاب خواهد شد. مزایا و معایب هر کدام از این روشهای درمانی برای بیمار با جزئیات شرح داده میشود. از طرفی دیگر نظر شریک زندگی هم در فرایند درمان نقش تعیینکنندهای دارد.
درمان های خوراکی ناتوانی جنسی
داروهای خوراکی برای درمان اختلال نعوظ بسیاری از مردان موفقیتآمیز هستند. این داروها شامل:
سیلدنافیل سیترات (Sildenafil) یا داروی ویاگرا
تادالافیل (Tadalafil)
واردنافیل (Vardenafil)
آوانا فیل (Avanafil)
همهی این چهار دارو اثر نیتریکاکسید را افزایش میدهند. این ماده شیمیایی طبیعی را بدن تولید کرده و در نهایت باعث شل شدن ماهیچههای آلت تناسلی میشود. این کار جریان خون را افزایش داده و در نهایت در پاسخ به یک عامل تحریککنندهی جنسی، نعوظ رخ میدهد.
مصرف یکی از این داروها، به صورت خودکار منجر به نعوظ نمیشود. در ابتدا باید یک عامل تحریککنندهی جنسی رخ دهد تا نیتریکاکسید از رشتههای عصبی آلت تناسلی آزاد شود. این داروها، فقط این سیگنال را تقویت کرده و منجر به بروز عملکرد طبیعی آلت تناسلی میشوند.
این دسته از داروها برانگیزانندهی میل جنسی نیستند و افرادی که به صورت طبیعی دچار نعوظ میشوند، نیازی به مصرف این داروها ندارند.
این داروها از نظر مقدار مصرف، مدت زمان مصرف و عوارض جانبی احتمالی متفاوت هستند. عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
سرخی چهره
گرفتگی بینی
سر درد
تغییرات بینایی
کمر درد
مشکلات معده
پزشک برای تشخیص این موضوع که کدام دارو برای فرد مناسب است، عوامل مختلفی را در نظر میگیرد. این داروها ممکن است فوراً قادر به درمان مشکل اختلال نعوظ نباشند.
پیش از مصرف هر گونه داروی گیاهی و یا مکمل و یا داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. داروهای اختلال نعوظ ممکن است برای همه موثر نباشند و یا در صورت ابتلا به دیابت و یا بعد از جراحی پروستات ممکن است اثر کمی داشته باشند.
مصرف این داروها در صورت شرایط زیر خطرناک است
مصرف داروهای نیترات - که معمولاً برای درد قلبی تجویز میشود - این دسته از داروها شامل نیتروگلیسیرین (nitroglycerin)، ایزوسوربید مونونیترات (isosorbide mononitrate) و ایزوسوربید دی نیترات (isosorbide mononitrate) هستند.
ابتلا به بیماری و یا نارسایی قلبی
ابتلا به فشار خون خیلی پایین (hypotension)
دیگر داروها
دیگر داروها برای درمان اختلال نعوظ عبارتند از:
الپروستادیل (Alprostadil self-injection) به صورت خود تزریقی: در این روش فرد خود با کمک یک سوزن باریک داروی آلپروستادیل را به قسمت کناری و یا قسمت پایهی آلت تناسلی تزریق میکند. در برخی از موارد سایر داروهای مصرفی برای مشکلات دیگر به تنهایی و یا به صورت ترکیبی با داروهای دیگر به درون آلت تناسلی تزریق میشوند. این داروها برای مثال شامل آلپروستادیل و فنتولآمین هستند.
مقدار داروها برای هر بار تزریق به دقت اندازهگیری میشود تا هر نعوظ بیشتر از یک ساعت ادامه نداشته باشد.
از آنجایی که سوزن آمپول استفاده شده برای این تزریق بسیار نازک است، تزریق درد بسیار کمی دارد. عوارض جانبی عبارتند از: خونریزی از محل تزریق، نعوظ طولانیمدت (priapism) و در موارد نادر تشکیل بافت فیبروزی در محل تزریق است.
شیاف میزراهی آلپراستادیل (Alprostadil urethral suppository): در این روش این دارو توسط یک اپلیکاتور مخصوص درون آلت و به صورت مشخص درون میزراه قرار میگیرد. نعوظ معمولا ده دقیقه بعد رخ داده و زمانی که موثر باشد سی تا ۶۰ دقیقه پابرجا خواهد بود. عوارض جانبی این روش شامل احساس سوزش در آلت تناسلی، خونریزی خفیف از میزراه و تشکیل بافت فیبروزی داخل آلت است.
داروهای جایگزین تستوسترون: برخی از افراد به دلیل پایین بودن سطح تستوسترون خون دچار مشکل نعوظ میشوند. در اولین گام این داروها به تنهایی و یا به همراه دیگر داروها تجویز میشوند.
پمپ های آلت جنسی، جراحی و ایمپلنت
اگر داروها موثر نباشند و یا برای وضعیت خاص بیمار مناسب نباشند، پزشک درمان دیگری را در نظر خواهد گرفت، دیگر درمانها شامل:
پمپهای آلت تناسلی: این پمپها لولههایی توخالی هستند که به صورت دستی و یا با باتری عمل میکنند. آلت تناسلی درون این لوله قرار گرفته و فضای خلا ایجاد شده درون این پمپ باعث کشیده شدن خون درون آلت میشود.
بعد از آنکه نعوظ رخ داد یک حلقه دور آلت باقی مانده که به جریان خون در آن و حفظ حالت نعوظ کمک میکند. نعوظ ناشی از این حالت تا مدت زمانی که رابطه جنسی برقرار شود، پابرجا خواهد بود. کبودی آلت یکی از عوارض جانبی احتمالی استفاده از این پمپها است.
ایمپلنت: در این روش یک وسیله مخصوص وارد هر دو طرف آلت تناسلی میشود. این ایمپلنتها انواع مختلفی دارند، برخی از انواع آنها به فرد این اجازه را میدهند که خود زمان نعوظ و مدت زمان آن را مشخص کنند.
معمولا زمانی این روش پیشنهاد میشود که سایر روشها موثر نباشند. این روش درمانی رضایت بسیار زیادی را در افرادی ایجاد میکند که سایر روشهای درمانی برای آنها موثر نبوده و از امتحان روشهای دیگر خسته شدهاند.
به مانند دیگر جراحیها این روش هم با خطر بروز عفونت همراه است. در صورتی که فرد به عفونت مجاری ادراری مبتلا باشد هم این روش درمانی اجرا نمیشود.
انجام تمرینات ورزشی
تحقیقات نشان داده است که انجام تمرینات هوازی به بهبود اختلال نعوظ منجر میشود. انجام فعالیتهای منظم ورزشی هم خطر ابتلا به این مشکل را کاهش میدهد. در واقع افزایش سطح فعالیت روزانه تا حدود زیادی فرد را از خطر ابتلای احتمالی به این مشکل در آینده دور میکند.
در مورد برنامه ورزشی خود با پزشک مشورت کنید.
مشاوره روانشناسی
اگر علت بروز اختلال نعوظ در مردان استرس، اضطراب یا افسردگی و دیگر مشکلات منتج به اختلافات زناشویی و استرس باشد، پزشک از بیمار و شریک زندگی او میخواهد که به روانشناس مراجعه کرده و در جلسات تراپی شرکت کنند.
درمان های جایگزین
قبل از مصرف هرگونه مکمل خصوصاً اگر به بیماریهای مزمن مبتلا هستید، با پزشک خود مشورت کنید. برخی از داروهای جایگزین که ادعا میکنند به رفع این مشکل کمک میکنند، بسیار خطرناک هستند.
سازمان غذا و داروی آمریکا در مورد بسیاری از داروهای گیاهی ویاگرا هشدار داده است، چرا که به گفته این سازمان، این داروها دارای مواد خطرناکی هستند که روی بستهبندی ذکر نمیشوند.
برخی از این داروها با داروهای تجویزی دیگر تداخل داشته و باعث کاهش فشار خون میشوند. این داروها برای همه افرادی که نیترات مصرف میکنند بسیار خطرناک است.
مقابله با بیماری و حمایت از بیمار مبتلا به اختلال نعوظ
اختلال نعوظ به دلایل فیزیکی، فیزیولوژیکی و ترکیبی از این دو رخ میدهد. علت بروز این پدیده هر چه باشد، فشار روانی و احساسی زیادی بر فرد و شریک زندگی او وارد میکند.
راه هایی برای مقابله با این شرایط وجود دارد که در ادامه با هم مرور میکنیم:
هرگز به مشکل خود به شکل یک مشکل طولانی مدت نگاه نکنید: اگر گهگاه دچار این مشکل شدهاید، به آن به چشم مشکلی در وضعیت سلامتی و مردانگی خود نگاه نکنید و انتظار نداشته باشید که در رابطه جنسی بعدی هم این مشکل را تجربه خواهید کرد. این شرایط باعث بروز اضطراب خواهد شد که خود اختلال نعوظ را بدتر خواهد کرد.
شریک زندگی را در جریان مشکل قرار دهید: همسر شما ممکن است به این مشکل به چشم کم شدن علاقه شما به رابطه جنسی نگاه کند. به او اطمینان خاطر بدهید که کم شدن میل جنسی به او دلیل اختلال نعوظ نیست. در مورد این مشکل با صراحت و راحت صحبت کنید. اگر شریک زندگی در جریان مشکل شما باشد، فرایند درمان بهتر پیش خواهد رفت.
مشکلاتی همچون اضطراب، استرس و دیگر مشکلات روانی را نادیده نگیرید: با پزشک و یا روانشناس خود برای حل این مشکلات تماس بگیرید.
برای درمان اختلال نعوظ به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
بیمار در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه میکند. بسته به شرایط بیمار، پزشک او را به متخصص بیماریهای مردان یا اورولوژیست و یا به پزشک متخصص غدد ارجاع خواهد داد.
از آنجایی که مدت زمان ویزیت پزشک کوتاه بوده و در این مدت کوتاه باید مسائل زیادی بررسی شوند، بهتر است که از قبل برای آن آماده باشید.
کارهایی که بیمار باید انجام دهد
در مورد کارهایی که پیش از ویزیت پزشک باید انجام شود، سوال بپرسید: برای مثال گاهی در جلسه ملاقات با پزشک تست خون گرفته میشود و برای گرفتن این نمونه خون بیمار باید چندین ساعت ناشتا باشد.
همهی علائم خود را یادداشت کنید: برخی از نشانهها ممکن است در ظاهر به اختلال نعوظ مرتبط نباشند، ولی پزشک باید در جریان آنها هم قرار گیرد
لیستی از داروها، ویتامینها، مکملها و داروهای گیاهی مصرفی تهیه کنید
در هنگام ملاقات با پزشک یک همراه داشته باشید: بهتر است همسر شما را در این ملاقات همراهی کند. به این شکل علاوه بر مطلع شدن از مشکل، میتواند به شما در به خاطر سپردن اطلاعات کمک کند.
سوالاتی که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید
شایعترین دلیل بروز اختلال نعوظ چیست؟
دیگر دلایل بروز این مشکل چیست؟
چه آزمایشهایی باید انجام دهم؟
آیا این مشکل مزمن است یا اینکه موقتی است؟
بهترین روش درمانی چیست؟
درمان جایگزین برای درمان اولیه چیست؟
چگونه میتوان شرایط بیماری را مدیریت کرد؟
آیا هیچ محدودیت و رژیم خاصی را باید دنبال کرد؟
آیا باید توسط پزشک متخصص معاینه شوم؟ هزینه آن چهقدر خواهد بود و آیا این هزینهها تحت پوشش بیمه است؟
آیا داروی خاصی تجویز میشود؟ و این داروها جایگزین دارد؟
از چه وبسایت و یا بروشوری میتوان اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری کسب کرد؟
علاوه بر این سوالات بدون معطلی سوالات دیگر احتمالی خود را با پزشک در میان بگذارید.
از پزشک چه انتظاری باید داشت؟
پزشک در هنگام ویزیت سوالاتی را مطرح خواهد کرد. برای جواب دادن به این سوالات احتمالی آماده باشید:
به چه بیماری دیگری مبتلا هستید؟
آیا به مشکلات جنسی دیگر مبتلا هستید؟
آیا در زندگی شخصی با همسر خود مشکلی دارید؟
آیا همسر شما به مشکلات جنسی مبتلا است؟
آیا به اضطراب، استرس و یا افسردگی مبتلا هستید؟
آیا به بیماریهای روانی مبتلا هستید و برای درمان آن داروی خاصی مصرف میکنید؟
آیا با روانشناس صحبت میکنید؟
چه زمانی اولین بار متوجه مشکل خود شدید؟
آیا اختلال نعوظ مرتب تکرار میشود و یا اینکه گهگاه با این مشکل مواجه هستید؟
چه داروها، ویتامینها و مکملهایی مصرف میکنید؟
آیا الکل مصرف میکنید؟ مقدار الکل مصرفی شما چه قدر است؟
آیا هرگونه داروی مخدر غیر قانونی مصرف میکنید؟
چه عواملی باعث بدتر شدن و یا بهتر شدن علائم شما میشود؟