آیا کیست آندومتریوز مانع بارداری میشود؟

یکی از مهم ترین دغدغه ‌های ذهنی و روانی زنان مبتلا به اختلال آندومتریوز توانایی آنها برای باروری و باردار شدن است. ابتلا به آندومتریوز می‌تواند در فرآیند باروری اختلال ایجاد کند. منتها، آندومتریوز به معنی عدم توانایی در باروری نیست. خوشبختانه، امروزه با پیشرفت علم و فناوری در حوزه پزشکی، روش‌‌های درمانی به طور قابل توجهی توسعه پیدا کرده‌اند.

آندومتریوز
آندومتریوز به رشد نا به جای پوشش و بافت رحم در خارج از آن و روی اندام‌های دیگر بدن مانند: لگن، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، مثانه و گاهی اوقات روده گفته می‌شود.

علائم آندومتریوز
علائم و نشانه‌های آندومتریوز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شدت درد و ناراحتی ناشی از آن در افراد، متفاوت گزارش شده است. از شایع‌ترین علائم آندومتریوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دوره‌ های قاعدگی دردناک سنگین یا نامنظم
درد در ناحیه زیر شکم لگن یا کمر در طول دوره تخمک‌گذاری
درد مداوم لگن بیشتر از شش ماه
احساس درد و ناراحتی در طول یا بعد از رابطه جنسی
اختلال در بارداری
حرکات دردناک روده و تخلیه مثانه
علاوه بر این علائم در برخی از بیماران موارد زیر نیز مشاهده شده است که شامل:
خونریزی واژن
خستگی و ضعف
احساس درد در قسمت ناف به خصوص در دوران قاعدگی
سرفه همراه با خون

تاثیر آندومتریوز بر بارداری
ناباروری که ناشی از اختلال آندومتریوز است، می تواند به چندین علت مرتبط باشد. اولین مورد در صورتی است که آندومتریوز در تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ به وجود آید. قبل از مرحله کاشت جنین در لایه رحم، تخمک باید از تخمدان، لوله‌های فالوپ و رحم جهت لقاح با اسپرم حرکت کند. اگر روی لوله‌های فالوپ یک فرد آندومتریوز وجود داشته باشد، این بافت نا به جا و اضافی مانع از حرکت تخمک بارورشده به داخل رحم می‌گردد. همچنین، آندومتریوز می تواند به تخمک زن یا اسپرم مرد آسیب جدی برساند. علت این آسیب ناشناخته است. نظرات متفاوتی در این خصوص وجود دارد به عنوان مثال، برخی از پزشکان و محققان معتقدند که آندومتریوز منجر به افزایش التهاب در بدن می‌گردد. بنابراین، بدن ترکیباتی را آزاد می‌کند که می‌توانند تخمک‌ها و اسپرم را از بین ببرند. در نتیجه، بیمار قادر به باروری نمی‌باشد.
به طور کلی، در زنانی که مبتلا به آندومتریوز خفیف هستند، این اختلال تاثیر چندانی بر روی بارداری ندارد. تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از زنان مبتلا به آندومتر خفیف تا متوسط بدون درمان اضافی، قادر به بارداری هستند. در حقیقت، ماهیت دقیق ارتباط بین ناباروری و اندومتریوز هنوز مشخص نشده است. اما به نظر می‌رسد، شدت و محل بافت آن در باروری تاثیرگذار باشد.

درمان آندومتریوز
روش درمانی مشخصی جهت درمان قطعی آندومتریوز وجود ندارد. با این حال، پزشکان راهبردهای درمانی برای کمک به مدیریت بیماری ارائه می‌دهند.
مدیریت درد: اگر آندومتریوز منجر به احساس درد و ناراحتی می‌شود، توصیه میگردد که از مسکن‌های غیر استروئیدی یا کدئین استفاده کنید.
درمان‌های هورمونی: یکی از راههای درمان و پیشگیری از آندومتریوز، استفاده از روش‌های درمانی مبتنی بر مصرف داروهای است که هورمون‌های جنسی تنظیم می‌کند. به عنوان مثال، پزشک مربوطه به منظور درمان افراد مبتلا به آندومتریوز قرص‌های ضد بارداری را تجویز می‌کنند.
روش ‌های جراحی: شایع‌ترین نوع جراحی آندومتریوز با حداقل تهاجم لاپاراسکوپی است. لاپاراسکوپی، یک روش جراحی محافظه‌کارانه برای آن دسته از بیمارانی است که قصد باردار شدن دارند یا درد شدیدی را تجربه می‌کنند. منتها، بدن آنها به درمان‌های هورمونی پاسخ مناسبی نمی‌دهد. هدف از این نوع جراحی، حذف و از بین بردن رشد آندومتر، بدون آسیب به اندام‌های تولید مثل است.
در صورتی‌که، بیمار از طریق لاپاراسکوپی بهبود پیدا نکند، آخرین راه درمان، انجام عمل جراحی هیسترکتومی کامل است. در این روش، جراح کل رحم، دهانه رحم و تخمدان‌ها را به دلیل تولید هورمون استروژن که منجر به رشد آندومتر می‌گردد، خارج می‌کند.

درمان ‌های حمایتی ناباروری مرتبط با اندومتریوز
انجماد تخمک‌ها: اختلال آندومتریوز می‌تواند بر تخمدان‌های بیمار تاثیر منفی بگذارد. بنابراین، بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند، در صورت تمایل به بارداری در آینده بیمار تخمک‌های خود را در شرایط آزمایشگاهی نگهداری کند.
لقاح داخل رحمی (IUI): این نوع درمان، برای بیمارانی است که لوله‌های فالوپ طبیعی و سالم دارند. منتها، مبتلا به آندومتریوز خفیف هستند و اسپرم همسر آنها با کیفیت می‌باشد. در روش لقاح داخل رحمی، پزشک داروهای باروری مانند؛ کلومیفن را تجویز می‌کند، تا تعداد تخمک‌های بالغ به دو یا سه عدد برسد. سپس، بیمار باید به طور مداوم و منظم سونوگرافی انجام دهد تا زمان بلوغ تخمک‌ها مشخص گردد. در این هنگام، پزشک اسپرم جمع‌آوری شده را داخل رحم ترزیق می‌کند.
لقاح آزمایشگاهی (IVF): در این روش درمان ناباروری، تخمک‌های زن و اسپرم مرد در محیط آزمایشگاهی بارور و سپس داخل رحم قرار می‌گیرند. به طور کلی، میزان موفقیت IVF در زنانی که آندومتریوز ندارند ۵۰ درصد است. با این حال، در زنانی که مبتلا به آندومتریوز هستند، نیز از طریق IVF موفق به بارداری شده‌اند. این روش برای بیمارانی که آندومتریوز متوسط تا شدید دارند یا افرادی که بدن آنها به سایر درمان‌ها پاسخ نداده است، توصیه می‌گردد.