استرس در بارداری چه عوارضی دارد؟

عوارض استرس در بارداری می‌تواند مختلف باشد. در واقع، استرس بیش از حد می‌تواند در خواب شما اختلال ایجاد کند یا باعث شود که سردرد بگیرید و اشتهای خود را از دست بدهید. استرس در دوران بارداری می‌تواند بر جنین شما نیز تاثیر منفی بگذارد و احتمال تولد نوزاد نارس یا کم وزن را افزایش می­‌دهد.

بیشتر بخوانید: عوارض بارداری، نگران باشیم یا نباشیم؟

در این مقاله می‌خوانید:

• علت استرس در بارداری
• علائم استرس در دوران بارداری
• عوارض استرس در بارداری
• تأثیرات استرس بارداری بر جنین
• روش هایی برای کاهش استرس دوران بارداری
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

علت استرس در بارداری

علل استرس در بارداری هر زنی متفاوت است، اما در این‌جا چند دلیل متداول ایجاد آن را ذکر می‌کنیم:

• ناملایمت‌های دوران بارداری مانند تهوع، یبوست، خستگی و کمردرد
• تغییرات هورمونی شدید که باعث تغییرات روحی در شما می‌شوند.
• نگرانی‌های فرزنددار شدن، مسئولیت‌های مادری و افکار دیگری که مدام به سراغ شما می‌آیند.
• مدیریت مسئولیت‌های شغلی در خلال بارداری و فکر کردن به مرخصی‌های آینده که شما را از مسئولیت‌های کاری و اجتماعی اندکی دور می‌کنند.
• مسائل و مشکلات معمول زندگی که باعث نگرانی می‌شوند و صرفاً به خاطر بارداری شما متوقف نخواهند شد.

بیشتر بخوانید: اختلال وسواس فکری دوره بارداری، اختلال جدی و خطرناک

علائم استرس در دوران بارداری

استرس در بارداری یک مسئله شایع است که بسیاری از زنان آن را تجربه می‌کنند، اما علائم استرس بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. برخی از افراد علائم فیزیکی مانند حالت تهوع و سردرد دارند. در حالی که برخی دیگر ممکن است بیشتر گرفتار تغییرات خلقی یا نوسانات عاطفی باشند. سایر علائم استرس در دوران بارداری نیز مشکلات خواب، علائم افسردگی و تمرکز ضعیف را شامل می‌شوند. سایر علائم استرس در این دوران عبارتند از:

• سردرد
• دل درد
• تحریک پذیری
• مشکل در خوابیدن
• انرژی کم
• عدم لذت
• مشکل در به خاطر سپردن چیزها
• بثورات
• میل جنسی کم

بیشتر بخوانید: ۷ علامت خطرناک در بارداری که باید جدی بگیرید!

عوارض استرس در بارداری

اثرات احتمالی استرس بر زنان باردار ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افسردگی: مقابله با استرس در این دوران باعث می‌شود که مادر احساس تخلیه عاطفی کند و گاهی اوقات به افسردگی قبل یا بعد از زایمان دچار شود.
• اضطراب: یکی از عوارض استرس در بارداری، افزایش اضطراب است که منجر به احساس نگرانی، ترس و ناراحتی می‌شود.
• عوارض زایمان: استرس طولانی‌مدت یا مزمن در دوران بارداری ممکن است خطر برخی از عوارض زایمان مانند زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد را افزایش دهد.
• سقط جنین: بعید است که استرس به تنهایی باعث سقط جنین شود، اما در صورت ترکیب با سایر عوامل خطرزا ممکن است به عاملی برای سقط جنین نیز تبدیل شود.
• تغییرات وزن ناسالم: استرس در این دوران می‌تواند بر عادات غذایی تأثیر بگذارد و منجر به افزایش وزن بیش از حد یا ناکافی شود.
• پره اکلامپسی: سطوح بالای استرس در این دوران ممکن است خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش دهد. این یک عارضه بارداری است که در آن، فشار خون مادر بالا می‌رود و اندام‌هایش آسیب می‌بینند.
• دیابت بارداری: استرس می‌تواند بر سطح قند خون تأثیر بگذارد و به طور بالقوه خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد.

آیا استرس در دوران بارداری خطرناک است؟

استرس در دوران بارداری می‌تواند عوارض مختلفی ایجاد کند که در بالا با آن‌ها آشنا شدید. با این حال، هنوز چگونگی تأثیر استرس بر بارداری به خود فرد، موقعیت و حمایتی که از او می‌شود بستگی دارد. صرف نظر از این، استرس مزمن یا سمی می‌تواند منجر به عوارضی از جمله زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد شود. حتی می‌توان گفت که مادران بارداری که استرس دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های جسمی و روانی مانند افسردگی، اضطراب یا پره اکلامپسی هستند.

بیشتر بخوانید: علت افسردگی بعد سقط جنین و درمان

تأثیرات استرس بارداری بر جنین

استرس در این دوران میزان تولید کاتکول آمین را بالا می‌برد که به نوبه خود جریان خون رحم را کاهش داده و باعث هیپوکسی جنین می‌شود. مطالعات حیوانی نیز نشان می‌دهند که هیپوکسی بر انواع فرآیندهای رشدی (مثلاً مرگ سلولی) و سیستم‌های اندامی جنین تأثیر می‌گذارد که می‌تواند منجر به انواع مختلفی از نقایص مادرزادی شود.

استرس بارداری و سقط جنین

پیش از این خواندید که عوارض استرس در دوران بارداری می‌توانند مواردی از جمله وزن کم هنگام تولد یا سقط جنین را نیز شامل شوند. با این حال، هیچ شواهد قطعی در مورد نقش استرس بر سقط جنین وجود ندارد. فقط می‌توان گفت که به طور کلی، حدود ۱۰ تا ۲۰درصد از بارداری‌های شناخته شده به سقط جنین ختم می‌شوند؛ اما تعداد واقعی به احتمال زیاد بیشتر است، زیرا بسیاری از موارد سقط جنین‌ قبل از تشخیص بارداری اتفاق می‌افتند.

بیشتر بخوانید: سقط جنین ناخواسته در ۶ ماه اول بارداری

روش هایی برای کاهش استرس دوران بارداری

در حالی که اکثر افراد در طول بارداری خود ناخواسته دچار استرس می‌شوند، راه‌هایی وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توانند استرس خود را مدیریت کنند.

• تمرین ذهن آگاهی: انجام مدیتیشن یا تمرینات تنفسی در طی روز می‌توانند به کاهش استرس دوران بارداری کمک کنند.
• خواب کافی: عوارض بارداری طوری هستند که اغلب خواب شب را مختل می‌کنند. پس برای خواب خوب و کافی، باید خود را در یک اتاق آرام و تاریک قرار دهید و از مصرف کافئین، شکر و وعده‌های غذایی پرحجم اجتناب کنید.
• فعالیت بدنی سبک: استرس در بارداری می‌تواند با ورزش نیز کاهش بیابد. ورزش در دوران بارداری برای سلامت جسمی و روحی شما مفید است، اما باید طوری باشد که به جنین شما آسیب نرساند.
• رژیم غذایی متعادل: سالم غذا خوردن باعث احساس بهتر می‌شود که به نوبه خود می‌تواند در مدیریت موقعیت‌های استرس زا به شما کمک کند.

غذاهای مفید برای کاهش استرس دوران بارداری

طبق تحقیقات، اسیدهای چرب امگا 3 می‌توانند به کاهش استرس در دوران حاملگی کمک کنند و شما می‌توانید این چربی‌های سالم را در سالمون، گردو، دانه کتان و دانه چیا بیابید. پزشکان نیز به طور کلی یک رژیم غذایی حاوی چربی‌های سالم، کربوهیدرات‌های غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات را توصیه می‌کنند. زنان باردار هم‌چنین باید از الکل، سطوح بالای کافئین، ماهی‌های حاوی جیوه بالا و غذاهایی که خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را افزایش می‌دهند، پرهیز کنند.

بیشتر بخوانید: علت ویار بارداری چیست؟ آیا این عارضه خطرناک است؟

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در نهایت، اگر دچار استرس در دوران بارداری هستید و علائم زیر را تجربه می‌کنید، باید دنبال کمک حرفه‌ای باشید:

• اضطراب یا غم شدید و طاقت فرسا که با گذشت زمان ادامه می‌یابد یا بدتر می‌شود.
• مشکل در مقابله با استرس‌های روزانه
• احساس ناتوانی در استراحت کردن یا لذت بردن از فعالیت‌ها
• تغییر در الگوی خواب، مانند بی خوابی یا خواب زیاد
• علائم فیزیکی مداوم (به عنوان مثال، سردرد، معده درد یا درد مزمن)
• افکار مزاحم مکرر یا بازگشت به رویدادهای آسیب زای گذشته
• افزایش مشکلات رابطه یا درگیری با همسر، اعضای خانواده یا دوستان
• بدتر شدن عادات مراقبت از خود، نادیده گرفتن بهداشت شخصی یا تغییر در اشتها
• نگرانی مداوم یا افکار وسواسی در مورد رفاه و سلامت کودک
• افکار آسیب رساندن به خود یا افکار خودکشی
•   احساس انزوای اجتماعی یا جدا شدن از دیگران
• مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد یا احساس دوری عاطفی
• تغییرات خلقی قابل توجه (به عنوان مثال، تحریک پذیری بیش از حد یا احساس بی حسی عاطفی)
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید.
• فقدان انگیزه عمومی
• مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
• سوء مصرف مواد یا اقدامات خود تخریبی

بیشتر بخوانید: عوارض عدم درمان افسردگی بعد از زایمان

کلام آخر

عوارض استرس در بارداری می‌توانند مواردی از جمله مشکلات روانی و جسمی را شامل شوند که ممکن است خطرناک باشند و باید با آن‌ها مقابله کنید. با این حال، برخی از استرس‌ها نیز در این دوران طبیعی هستند که می‌توانید با تمرینات کوچک و کاربردی شدت آن‌ها را کاهش دهید.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.