جمعه 12 آذر (3دسامبر) روز جهانی معلولان است. شعار روز جهانی معلولان ۲۰۲۱ ، مبارزه برای حقوق در دوران پسا کووید نام گرفته است.
امسال، چالشها، موانع و فرصتها برای افرادی که با معلولیت زندگی میکنند، در چارچوب یک بیماری همهگیر جهانی جشن گرفته میشود.
این گروه، از جمله گروههای آسیبدیده در میان همهگیری کووید19 هستند.
در شرایطی که حاشیهنشینی، تبعیض، آسیبپذیری و استثمار از عوامل روزمره بسیاری از مردم است، پیامدهای ضعیف کاهش دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و خدمات توانبخشی معمول، باعث شده افراد معلول و افرادی که نیازهای ویژه دارند، انزوای اجتماعی بارزتری پیدا کنند.
در ادامه این مقاله، به بهانه روز جهانی معلولان 1400 (روز جهانی معلولان 2021) به تعریف معلولیت و انواع آن میپردازیم.
معلولیت چیست؟
یک فرد دارای معلولیت ممکن است قادر نباشد مانند افراد دیگر قادر به انجام برخی کارها بپردازد. این ناتوانی ممکن است جسمی باشد، یا اینکه حواس از جمله دیدن یا شنیدن را شامل شود.
گاهی هم ممکن است شامل سخت، یا غیرممکن بودن فکر کردن باشد، یا سلامت روان را شامل شود. بسیاری از افراد دارای معلولیت در سایر زمینهها توانایی کامل دارند .
بیشتر بخوانید: ورزشکار معلول زن، لوانا پارالمپیک را از دست داد
از هر ۵۰ کودک، حدود ۱ نفر معلولیت دارد. انواع مختلفی از ناتوانی وجود دارد که عبارتند از:
- ناتوانیهایی که کودکان با آن متولد میشوند.
- ناتوانیهای ایجاد شده پس از تولد.
- ناتوانیهایی که در اثر آسیب ایجاد میشوند.
- کودکان دارای معلولیت ممکن است نیازهای خاص و به مداخله زودهنگام و حمایت کافی نیاز داشته باشند.
- ناتوانیهای رایج مانند اوتیسم ، سندرم داون و ناتوانیهای ذهنی و جسمی، چالشهایی را در زمینه تفکر، رفتار و رشد مهارتهای کودکان ایجاد میکنند.
معلولیت دوران کودکی
معلولیت در دوران کودکی میتواند تاثیری مادامالعمر بر سلامت جسمی، روانی، عاطفی و همچنین موقعیت اجتماعی افراد داشته باشد.
کودکان دارای معلولیت ممکن است نیازهای ویژهای داشته باشند، بهویژه در مورد بهداشت و آموزش.
اختلال مادرزادی، وضعیتی است که از بدو تولد وجود دارد که میتواند ارثی باشد، یا در اثر عوامل محیطی ایجاد شود.
اختلالات مادرزادی
اختلال مادرزادی، وضعیتی است که از بدو تولد وجود دارد که میتواند ارثی باشد ، یا در اثر عوامل محیطی ایجاد شود.
اختلالات مادرزادی شایع عبارتند از:
1- ناتوانی ذهنی
در این اختلال، یادگیری کودک نسبت به سایرین زمان بیشتری میبرد و ممکن است در رشد او تاخیر وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید: سندروم داون در کودکان چه نشانهای دارد؟
۲- سندرم داون (تریزومی ۲۱)
سندرم داون، یک بیماری ژنتیکی رایج است که باعث ناتوانی ذهنی میشود.
۳- فلج مغزی
در فلج مغزی، ناتوانی جسمی باعث میشود کنترل حرکت بدن کودک سخت شود .
4- سندرم X شکننده
این بیماری ارثی باعث ناتوانی ذهنی و مشکلات یادگیری و رفتاری میشود.
معلولیت پس از تولد
برخی از ناتوانیها پس از تولد ایجاد میشوند. اینها شامل مشکلات شنوایی، بیماریهای قلبی و اختلالات خونی، متابولیسم و هورمونی است.
برخی از ناتوانیها پس از تولد ایجاد میشوند. اینها شامل مشکلات شنوایی ، بیماریهای قلبی و اختلالات خونی، متابولیسم و هورمونی است. تشخیص این مشکلات بلافاصله پس از تولد میتواند از تبدیل شدن آنها به ناتوانیهای جسمی، فکری، بینایی یا شنوایی جدیتر جلوگیری کند.
اوتیسم
اوتیسم، نوعی ناتوانی است که امروزه با اصطلاح « اختلال طیف اوتیسم » شناخته میشود.
اوتیسم کودکان معمولا تا زمانی که به سن ۲ سالگی نرسند، تشخیص داده نمیشود.
اگر چه علل آن به طور کامل شناخته نشده است، اما اوتیسم با عوامل ژنتیکی مرتبط است.
بیشتر بخوانید: علائم زودهنگام اوتیسم
معلولیت ناشی از جراحت
در این شرایط، ناتوانیهای جسمی، ذهنی و رفتاری زمانی رخ میدهد که ضربه یا آسیب (مانند سقوط از ارتفاع) بر مغز تاثیر بگذارد.
سایر علل آسیب اکتسابی مغز شامل از دست دادن اکسیژن (مثلا به دلیل آسم یا پس از غرق شدن)، عفونت (مانند مننژیت) و سکته مغزی است.
معلولیت با تاخیر رشد، متفاوت است. مهارتهای کودکی که دارای تاخیر رشدی است، نسبت به سایر کودکان کندتر رشد میکند، اما به این معنا نیست که او معلولیت دارد.
صدمات جسمی شدید مانند آسیب نخاعی، یا از دست دادن دست یا پا در تصادف، میتواند باعث ناتوانی جسمی شود.
تاخیر رشد یا معلولیت؟
معلولیت با تاخیر رشد، متفاوت است . مهارتهای کودکی که دارای تاخیر رشدی است، نسبت به سایر کودکان کندتر رشد میکند، اما به این معنا نیست که او معلولیت دارد.
همه کودکان با سرعت یکسانی رشد نمیکنند، بنابراین رشد برخی از کودکان به طور طبیعی نسبت به سایرین بیشتر طول میکشد.
تاخیر رشد میتواند کوتاهمدت یا بلند مدت باشد و میتواند در هر زمینهای از رشد کودک رخ دهد.
در مقابل، ناتوانیهایی مانند فلج مغزی، اوتیسم، برخی اختلالات گفتاری، ناتوانی شنوایی و ناتوانی ذهنی در تمام عمر کودک باقی خواهند ماند.
بیشتر بخوانید: اختلال رشد کودکان، چطور آن را تشخیص دهیم؟
چالشها و پیروزیهای کودکان معلول
نیازهای ویژه معمولا با کارهایی که کودک نمیتواند انجام دهد تعریف میشود که نقاط عطف برآوردهنشده، غذاهای ممنوعه و فعالیتهایی را که باید از آنها اجتناب کند، شامل میشود.
این موانع میتواند به شدت خانوادهها را تحت تاثیر قرار دهد.
برخی از والدین همیشه برای پتانسیل از دسترفته فرزندشان عزادار خواهند بود و برخی از شرایط، با گذشت زمان آزاردهندهتر میشوند.
بیشتر بخوانید: مشکلات کودکان معلول/ صدای دکتر
برخی خانوادهها ممکن است متوجه شوند که چالشهای فرزندشان، دستیابی به موفقیتها و پیروزیها را شیرینتر میکند. این گروه میدانند که ضعفها اغلب با نقاط قوت شگفتانگیز همراهند.
هر خانواده دغدغههای متفاوتی دارد
هر خانوادهای که کودک معلول یا کودکی با نیازهای ویژه دارد، با خانواده دیگر متفاوت است، آنها با یکدیگر اشتراکات کمی دارند.
خانوادهای که با تاخیر رشدی کودک سروکار دارد، نسبت به خانوادهای که با بیماری مزمن سر و کار دارد، نگرانیهای متفاوتی خواهد داشت.
این خانوادهها اضطرابهای متفاوتی نسبت به خانوادههایی دارند که با بیماریهای روانی، مشکلات یادگیری یا چالشهای رفتاری کودک سروکار دارند.
نیازهای ویژه، یک اصطلاح بسیار گسترده و هر موقعیت، منحصر به فرد است. خانوادهها باید بر جستجوی کمک و راهنمایی مورد نیاز برای نگرانیهای خاص خود تمرکز کنند.
مسائل پزشکی
مسائل پزشکی برای کودکان شامل شرایط جدی مانند سرطان، نقص قلبی، دیستروفی عضلانی و فیبروز کیستیک است.
همچنین بیماریهای مزمن مانند آسم و دیابت، بیماریهای مادرزادی مانند فلج مغزی و کوتولگی و تهدیدات سلامتی مانند آلرژیهای غذایی و چاقی را شامل میشود.
یک کودک ممکن است به آزمایشهای پزشکی مکرر، بستری شدن در بیمارستان، تجهیزات و محل اقامت برای معلولیت نیاز داشته باشد، بنابراین ایجاد یک سیستم پشتیبانی خوب هنگام مواجهه با هر گونه بحران پزشکی، بسیار مهم است.
اصول راهنمای کنوانسیون حقوق معلولان سازمان ملل متحد
هشت اصل راهنما وجود دارد که زیربنای کنوانسیون است. این هشت اصل در ماده 3 تشریح شده است:
- احترام به کرامت ذاتی، استقلال فردی از جمله آزادی انتخاب و استقلال افراد
- عدم تبعیض
- مشارکت کامل و موثر در جامعه
- احترام به تفاوت و پذیرش افراد دارای معلولیت به عنوان بخشی از تنوع انسانی و انسانیت
- برابری فرصتها
- دسترسی به امکانات
- برابری زن و مرد
- احترام به ظرفیتهای در حال رشد کودکان دارای معلولیت و احترام به حق کودکان دارای معلولیت برای حفظ هویت خود. بیشتر بخوانید: رفتار با کودکان معلول/ صدای دکتر
نتیجهگیری درباره کودکان دارای معلولیت
اگر چه هر کودک با نیازهای ویژه، از دیگر کودکان متفاوت و هر خانواده منحصر به فرد است، اما نگرانیهای مشترکی وجود دارد که والدین را به هم مرتبط میکند. این نگرانیها شامل دریافت مراقبت مناسب و ارتقای پذیرش در خانواده، مدرسه و جامعه است.
والدین کودکان معلول از سر ناچاری اغلب انعطافپذیرتر، دلسوزتر و سرسختتر از سایر والدین هستند.
اگر چه ممکن است به عنوان پدر، یا مادر این چیزی نباشد که انتظارش را داشتید، اما فرزندتان مهم است که سعی کنید بهترین کار را برای فرزندتان انجام دهید .
به کلینیک نی نی بان سر بزنید.