خروج زنان از کشور سخت تر شد: اجازه سرپرست ضروری است

به نقل از روزیاتو: روز گذشته همه رسانه ها از این نوشتند که کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی در جلسه خود لایحه ای را به تصویب رسانده که بر اساس آن زنان برای خروج از کشور نیاز به سرپرست خواهند داشت. تا پیش از این مصوبه، تنها زنان متاهل برای خروج از کشور به اذن شوهر نیاز داشته و زنان مطلقه و دختران مجرد بالای ۱۸ سال نیازی به اخذ اجازه خروج نبودند.

بر اساس این خبرها، سید کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس درباره این قانون جدید گفته بود: «در جلسه امروز لایحه منع خشونت علیه زنان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مواد باقیمانده از این لایحه نیز به تصویب اعضای کمیسیون رسید و لایحه مذکور در جلسه امروز جمع‌بندی شد… اعضای کمیسیون در جلسه امروز خود خروج بانوان از کشور را در شرایط عادی با اذن سرپرست دانستند، به جز در موارد خاص که در آن موارد خروج از کشور با حکم دادگاه انجام می‌شود. همچنین اعضای کمیسیون در مصوبه امروز خود مجازات هتک حرمت به بانوان را تشدید کردند».

اما ساعاتی بعد ایسنا از قول رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی نوشت که این کمیسیون در جریان رسیدگی به لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت، مصوبه‌ای درباره لزوم کسب اجازه همه زنان از سرپرست خود جهت خروج از کشور نداشته است.

به نقل از ایسنا، موسی غضنفرآبادی درباره وایرال شدن خبری درباره مصوبه کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس مبنی بر لزوم کسب اجازه همه زنان از سرپرست خود جهت خروج از کشور در فضای مجازی تاکید کرد: «چنین موضوعی در کمیسیون حقوقی و قضایی به عنوان کمیسیون فرعی رسیدگی به لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت اصلاً مطرح نشده است. در جریان رسیدگی به لایحه مذکور در کمیسیون حقوقی مواردی را که مورد نظرمان بوده است را اعمال کرده‌ایم؛ ممکن است که نماینده‌ای نظری شخصی درباره این لایحه داشته باشد که من از آن بی اطلاع باشم اما در پیشنهادات مطرح شده و همچنین مصوبات این کمیسیون چنین موضوعی وجود ندارد».

شرایط خروج زنان متاهل از کشور

براساس قانون برای اینکه زنان متاهل بتوانند از کشور خارج شوند اصولاَ نیاز به اجازه همسر دارند مگر در مواردی خاص. براساس ماده ۱۸ قانون گذرنامه، صدور گذرنامه و پاسپورت زنان متاهل نیاز به اجازه همسر دارد و براساس ماده ۱۹ همین قانون، در صورتی که زوج از اجازه خروج به زوجه خود امتناع نماید، گذرنامه زوجه تا رفع مانع ضبط خواهد شد. بنابراین زوج می تواند هر زمان که بخواهد اجازه خروج داده شده را ملغی کند. اما در موارد زیر بانوان متاهل نیازی به اجازه خروج از کشور از شوهرانشان نداشتند:

• زن و شوهر با هم مقیم خارج از کشور هستند.
• زنانی که با همسر خارجی ازدواج کرده اند ولی به تابعیت ایرانی باقی مانده باشند.
• براساس نظریه شورای نگهبان زنانی که عازم سفر حج تمتع هستند.
• در صورتی که خروج از کشور به صورت شرط ضمن عقد آمده باشد.
• در صورتی که خروج اضطراری زن لازم بوده و دادستان نیز با آن موافقت کند.
• درصورتی که زن دارای وکالت خروج از کشور باشد.

پیش از این، برای خروج از کشور، دختران مجرد زیر ۱۸ سال به اجازه محضری پدر و قیم قانونی شان نیاز داشتند و بدون اجازه این دو حتی امکان دریافت گذرنامه نیز نداشتند.صدور گذرنامه جداگانه و خروج از کشور برای زنان در قید زوجیت و افراد زیر ۱۸ سال منوط به موافقت شوهر، ولی و یا قیم ایشان بود.

بر اساس ماده ۱۸ قانون گذرنامه، برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر می شود:

• اشخاصی که کمتر از ۱۸ سال تمام دارند و کسانی که تحت ولایت و یا قیمومیت می باشند با اجازه کتبی ولی یا قیم آنان.
• بانوان شوهردار ولو کمتر از ۱۸ سال تمام با موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است.
• لازم به ذکر است که زنانی که با همسر خود مقیم خارج از کشور هستند و بانوانی که شوهر خارجی اختیار کرده و به تابعیت ایرانی خود باقی مانده اند از شرط این بند مستثنی هستند.

شرایط خروج دختران مجرد زیر ۱۸ سال از کشور

بطور کلی قوانین خروج از کشور برای دختران مجرد زیر ۱۸ سال با دختران بالای ۱۸ سال متفاوت است. طبق ماده ۴۲ قانون حمایت از خانواده این چنین آمده است که صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق، به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد.

بر این اساس تنها راه خروج از کشور برای دختران زیر ۱۸ سالی مجرد، اجازه کتبی پدر و دریافت گواهی از دادگاه است. دادگاه نیز پس از تصمیم گیری در این زمینه اجازه خروج را صادر می کند. در غیر این صورت اجازه خروج از کشور را ندارند. دختر مجرد بالای ۱۸ سال برای خروج از کشور نیاز به اجازه ندارد اما دختری که به سن قانونی نرسبده است، نیازمند اجازه ولی یا قیم است.