آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری

آزمایشهای غربالگری دوران بارداری معمولاً بین هفتههای ۲۸ تا ۳۲ بارداری انجام میشوند و به منظور بررسی رشد جنین، تشخیص برخی ناهنجاریهای دیررس و ارزیابی خطر زایمان زودرس مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله به اهداف، روشهای انجام و تفسیر نتایج این غربالگری میپردازیم.
مراقبتهای دوران بارداری نقش حیاتی در سلامت مادر و جنین ایفا میکنند و آزمایشهای غربالگری بهعنوان بخشی از این مراقبتها، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشکان قرار میدهند. غربالگری سهماهه سوم بارداری (هفتههای ۲۸ تا ۴۰) با هدف ارزیابی نهایی سلامت جنین، بررسی رشد مناسب، و تشخیص برخی از اختلالات احتمالی انجام میشود. این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا در صورت وجود هرگونه ناهنجاری، اقدامات لازم را بهموقع برنامهریزی کند و از عوارض احتمالی در طول زایمان جلوگیری نماید.
آزمایش غربالگری سوم بارداری چیست؟
آزمایشهای غربالگری سهماهه سوم بارداری (هفته ۲۸ تا ۴۰) مجموعهای از بررسیهای پزشکی هستند که به منظور ارزیابی سلامت نهایی جنین و آمادگی برای زایمان انجام میشوند. این آزمایشها شامل سونوگرافی برای بررسی رشد جنین و وضعیت جفت، تست NST (پایش ضربان قلب جنین)، و آزمایشهای خون برای بررسی کمخونی، عفونتها و دیابت بارداری میشوند. هدف اصلی این غربالگریها، اطمینان از سلامت مادر و جنین و تشخیص بهموقع هرگونه مشکل احتمالی قبل از زایمان است.
بهترین زمان انجام آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری
بهترین زمان انجام آزمایش غربالگری سهماهه سوم بارداری بین هفتههای ۲۸ تا ۳۲ بارداری است. در این بازه زمانی، پزشکان میتوانند با دقت بیشتری رشد جنین، میزان مایع آمنیوتیک، وضعیت جفت و سلامت کلی مادر و جنین را ارزیابی کنند. برخی آزمایشهای تخصصی مانند تست NST (پایش ضربان قلب جنین) معمولاً پس از هفته ۳۲ انجام میشوند. در موارد خاص مانند بارداریهای پرخطر یا وجود علائم هشداردهنده، پزشک ممکن است غربالگری را زودتر یا با فواصل کوتاهتر تجویز کند.
سونوگرافی سه ماهه سوم در چند هفتگی انجام میشود؟
غربالگری سوم که به کمک سونوگرافی سه ماهه سوم نیز انجام میشود، میتواند جفت را بررسی کند و گاهی اوقات، بخشی از آزمایشی به نام پروفایل بیوفیزیکی (BPP) نیز باشد تا به بررسی اینکه آیا نوزاد شما اکسیژن کافی دریافت میکند یا خیر، بپردازد. به علاوه، زنانی که حاملگیهای پرخطر دارند ممکن است در سه ماهه سوم بارداری سونوگرافیهای متعدد انجام دهند.
با این حال، بهترین زمان برای انجام سونوگرافی جنین با کمک سنسور شکم در هفتههای سی و چهارم تا سی و ششم بارداری است. در این مرحله از بارداری، جنین تمام اندام های حیاتی خود را به طور کامل رشد داده و دوره رشد و بلوغ آن سریع ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: انواع غربالگری در دوران بارداری
آزمایشات و سونوگرافی های سه ماه سوم بارداری
آزمایشات سه ماهه سوم بارداری، بسته به سن، سلامت، سابقه پزشکی خانوادگی و موارد دیگر، به شما پیشنهاد میشوند. از این رو، آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
سونوگرافی: سونوگرافی یک آزمایش بی خطر و بدون درد است که از امواج صوتی برای تهیه تصاویر استفاده میکند. تصاویر سونوگرافی میتوانند شکل و موقعیت کودک در رحم شما را نشان دهند. تفسیر سونوگرافی سه ماهه سوم توسط پزشک یا متخصص انجام میشود.
-
غربالگری گلوکز: این آزمایش، دیابت حاملگی را بررسی میکند. در واقع، یک نوع دیابت کوتاهمدت در برخی از زنان در دوران بارداری ایجاد میشود که میتواند سلامت نوزاد شما را در خطر بیندازد. (به خصوص اگر تشخیص داده نشود یا درمان نشود.) برای این آزمایش باید یک مایع شیرین بنوشید و سپس، یک ساعت بعد آزمایش خون بدهید تا سطح گلوکز خود را بررسی کنید.
-
تست استرپتوکوک گروه B: بین هفته های سی و پنجم تا سی و هفتم بارداری، پزشک، شما را از نظر عفونت استرپتوکوک گروه B بررسی میکند. باکتری GBS به طور طبیعی در واژن بسیاری از زنان یافت میشود، اما این توانایی را دارد که در نوزادان عفونتهای جدی ایجاد کند. این آزمایش شامل سواب زدن واژن و رکتوم است. زنی که آزمایشش مثبت است باید به محض شروع زایمان به بیمارستان برود تا آنتی بیوتیکهای داخل وریدی دریافت کند.
بیشتر بخوانید: حذف غربالگری مادران، نگرانیهایی در راه است
-
تست بدون استرس: تست بدون استرس (NST) معمولاً زمانی انجام میشود که پزشک شما بخواهد سلامت جنین را بررسی کند. (مانند زمان بارداری پرخطر یا وقتی که موعد زایمان به پایان رسیده است.) این آزمایش بررسی میکند که آیا نوزاد به طور طبیعی به تحریک پاسخ میدهد و اکسیژن کافی دریافت میکند یا خیر. البته نوزادی که پاسخ نمیدهد، لزوماً در خطر نیست، اما ممکن است آزمایشهای بیشتری مورد نیاز باشد.
بیشتر بخوانید: غربالگری دوران بارداری، شامل چه آزمایشهایی است؟
-
تست استرس انقباض: در این آزمایش، رحم شما با پیتوسین، شکل مصنوعی اکسی توسین (هورمونی که در هنگام زایمان ترشح میشود) مورد تحریک قرار میگیرد تا تاثیر انقباضات بر ضربان قلب جنین را مشخص کند. این تست ممکن است زمانی توصیه شود که در آزمایشهای قبلی، مشکل مشاهده شده و حالا باید دید که ضربان قلب نوزاد در طول انقباضات ثابت است یا خیر.
هزینه سونوگرافی سه ماهه سوم بارداری
هزینه سونوگرافی سه ماهه سوم بارداری در ایران میتواند تحت تأثیر عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، نوع کلینیک یا بیمارستان، نوع سونوگرافی (مخصوص یا معمولی) و تجهیزات مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی، هزینه سونوگرافی در این مرحله از بارداری معمولاً به صورت زیر تخمین زده میشود:
-
سونوگرافی معمولی: معمولاً بین 300 هزار تا 1 میلیون تومان.
-
سونوگرافی 4 بعدی: اگر سونوگرافی به صورت 4 بعدی (برای مشاهده تصویر دقیقتر از جنین) انجام شود، هزینه ممکن است به 1 میلیون تومان تا 2 میلیون تومان یا بیشتر برسد.
بیشتر بخوانید: سونوگرافی سه بعدی جنین، چه کاربردهایی دارد؟
کلام آخر
آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری برای اطلاع و اطمینان از وضعیت کودک در ماههای آخر بارداری انجام میشود. با این حال، این شما هستید که تصمیم به انجام آن میگیرید. یک پزشک خوب میتواند در تصمیم گیری به شما کمک کند و خطرات و مزایای هر آزمایش را به اطلاعتان برساند.