کلستاز داخل کبدی حاملگی

کلستاز داخل کبدی حاملگی که معمولا به عنوان کلستاز بارداری شناخته می‌شود، یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری رخ می‌دهد.

در این مقاله می‌خوانید:

• کلستاز داخل کبدی حاملگی
• علائم کلستاز داخل کبدی حاملگی
• چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
• علل کلستاز داخل کبدی حاملگی
• عوامل خطر
• عوارض کلستاز داخل کبدی حاملگی
• پیشگیری از کلستاز حاملگی
• تشخیص کلستاز حاملگی
• شیوه زندگی و درمان های خانگی
• قرار ملاقات با پزشک
• خلاصه

کلستاز داخل کبدی حاملگی

کلستاز داخل کبدی حاملگی، باعث خارش شدید، اما بدون بثورات پوستی می‌شود. خارش معمولا در دست‌ها و پاها است ، اما می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن هم رخ بدهد.
کلستاز بارداری می‌تواند شما را اذیت کند، اما نگران‌کننده‌تر از آن، عوارض احتمالی است که به‌ویژه برای کودک دارد. به دلیل خطر عوارض، پزشک ممکن است زایمان زودرس را در حدود ۳۷ هفته بارداری توصیه کند.

بیشتر بخوانید: هفته سی و هفتم بارداری

علائم کلستاز داخل کبدی حاملگی

علامت اصلی کلستاز بارداری، خارش شدید است، اما معمولا راش وجود ندارد. به طور معمول، در کف دست یا کف پا احساس خارش می‌کنید، اما ممکن است این احساس در سراسر بدن وجود داشته باشد. خارش اغلب در شب بدتر می‌شود تا حدی که ممکن است نتوانید بخوابید.
خارش در سه ماهه سوم بارداری، شیوع بیشتری دارد، اما گاهی اوقات زودتر شروع می‌شود و با نزدیک شدن به موعد زایمان ممکن است بدتر شود. هنگامی که نوزاد به دنیا می‌آید، خارش معمولا در عرض چند روز از بین می‌رود.
سایر علائم و نشانه‌های کمتر شایع کلستاز بارداری شامل موارد زیر است:

• زرد شدن پوست و سفیدی چشم که یرقان نامیده می‌شود
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• مدفوع چرب و بدبو

  پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر به صورت مداوم، یا شدید احساس خارش داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

در شرایط کلستاز، اسیدهای صفراوی وارد جریان خون می‌شوند. به نظر می‌رسد سطوح بالای اسیدهای صفراوی، علت عوارض کلستاز بارداری است.

علل کلستاز داخل کبدی حاملگی

علت دقیق کلستاز بارداری، نامشخص است. کلستاز باعث کاهش یا توقف جریان صفرا می‌شود. صفرا مایع گوارشی است که در کبد ساخته می‌شود و به تجزیه چربی‌ها کمک می‌کند. در شرایط کلستاز، اسیدهای صفراوی وارد جریان خون می‌شوند. به نظر می‌رسد سطوح بالای اسیدهای صفراوی، علت عوارض کلستاز بارداری است.
هورمون‌های بارداری، ژنتیک و محیط هم ممکن است در کلستاز نقش داشته باشند.

هورمون های بارداری

هر چه به موعد زایمان نزدیک‌تر می‌شوید، هورمون‌های بارداری افزایش می‌یابند که ممکن است جریان صفرا را کند سازند.

بیشتر بخوانید: مراقبت های سه ماه اول بارداری

ژن ها

گاهی اوقات، شما ژن کلستاز را از خانواده خودد به ارث می‌برید.

عوامل خطر

برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به کلستاز بارداری را افزایش دهند، عبارتند از:

عوارض ناشی از کلستاز بارداری به دلیل سطوح بالای اسید صفراوی در خون است. ممکن است عوارض فقط مادر را درگیر کند، اما نوزاد در حال رشد هم در معرض خطر است.

• سابقه شخصی یا خانوادگی کلستاز بارداری
• سابقه آسیب یا بیماری کبد مانند هپاتیت سی و سنگ کیسه صفرا
• حاملگی چندقلو
• بارداری در سنین بالاتر مثل بارداری بالاتر از ۳۵ سال

اگر سابقه کلستاز در بارداری قبلی دارید، خطر ابتلا به آن در بارداری فعلی شما افزایش می‌یابد. حدود 60 تا 70درصد از زنان دوباره آن را تجربه می‌کنند. به این حالت «عود» می‌گویند. در موارد شدید، خطر عود ممکن است تا 90درصد باشد.

عوارض کلستاز داخل کبدی حاملگی

عوارض ناشی از کلستاز بارداری به دلیل سطوح بالای اسید صفراوی در خون است. ممکن است عوارض فقط مادر را درگیر کند، اما نوزاد در حال رشد هم در معرض خطر است.
در مادران، این وضعیت به طور موقت بر نحوه جذب چربی توسط بدن تاثیر می‌گذارد. جذب ضعیف چربی به کاهش سطوح فاکتورهای وابسته به ویتامین K یا لخته شدن خون منجر می‌شود، اما این عارضه نادر است. بروز مشکلات کبدی در آینده، غیر معمول است.
همچنین کلستاز بارداری خطر عوارض دوران بارداری مانند پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: فشار و درد واژن در بارداری، علت و درمان

در نوزادان، عوارض کلستاز بارداری می‌تواند شدید باشد و این موارد را شامل شود:

تولد زودرس نوزاد

خیلی زود به دنیا آمدن نوزاد که به آن تولد زودرس می‌گویند.

در اواخر بارداری، کلستاز می‌تواند به مرده‌زایی منجر شود. به این دلیل که عوارض می‌تواند برای کودک بسیار خطرناک باشد، حتما در صورت مشاهده علائم کلستاز حاملگی به پزشک مراجعه کنید.

مشکلات ریوی ناشی از تنفس در مکونیوم

مکونیوم، ماده چسبناک و سبز رنگی است که به طور معمول در روده‌های کودک در حال رشد، جمع می‌شود. اگر مادر، مبتلا به کلستاز باشد مکونیوم ممکن است وارد مایع آمنیوتیک شود.

مرگ نوزاد

در اواخر بارداری، کلستاز می‌تواند به مرده‌زایی منجر شود. به این دلیل که عوارض می‌تواند برای کودک بسیار خطرناک باشد، حتما در صورت مشاهده علائم کلستاز حاملگی به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از کلستاز حاملگی

هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از کلستاز بارداری وجود ندارد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز آزمایشگاه

تشخیص کلستاز حاملگی

برای تشخیص کلستاز بارداری، پزشک این موارد را انجام می‌دهد:

• درباره علائم و سابقه پزشکی شما سئوالاتی می‌پرسد.
• معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
• برای اندازه‌گیری سطح اسیدهای صفراوی در خون و بررسی میزان عملکرد کبدتان، آزمایش خون تجویز می‌کند.
• هدف از درمان کلستاز بارداری، کاهش خارش و جلوگیری از عوارض در جنین است.
• تسکین خارش

برای تسکین خارش شدید، پزشک انجام این کارها را توصیه می‌کند:

• مصرف دارو برای کاهش سطح اسیدهای صفراوی در خون و تسکین خارش
• خیساندن نواحی خارش‌دار در آب خنک یا ولرم
• بهتر است قبل از شروع هر گونه دارویی برای درمان خارش با پزشک خود مشورت کنید.

  بیشتر بخوانید: خونریزی در اوایل بارداری، نگران نباشید

نظارت بر سلامت کودک

کلستاز بارداری می‌تواند عوارضی برای بارداری شما ایجاد کند، بنابراین پزشک، ممکن است نظارت دقیق بر جنین را توصیه کند. نظارت شامل موارد زیر است:

1- تست بدون استرس

در طول تست بدون استرس، پزشک ضربان قلب کودک را بررسی و میزان افزایش ضربان قلب را هنگام فعالیت ارزیابی می‌کند.

در طول تست بدون استرس، پزشک ضربان قلب کودک را بررسی و میزان افزایش ضربان قلب را هنگام فعالیت ارزیابی می‌کند.

مشخصات بیوفیزیکی جنین

این سری از آزمایش‌ها به نظارت بر سلامت کودک کمک می‌کند و اطلاعاتی درباره ضربان قلب، حرکت جنین، تون عضلانی، حرکات تنفسی و مقدار مایع آمنیوتیک ارائه می‌دهد.
اگر چه نتایج این آزمایش‌ها می‌تواند اطمینان‌بخش باشد، اما نمی‌تواند خطر زایمان زودرس یا سایر عوارض مرتبط با کلستاز بارداری را پیش‌بینی کند .

زایمان زودهنگام

حتی اگر آزمایش‌های قبل از زایمان در محدوده استاندارد باشد، پزشک ممکن است القای زایمان قبل از تاریخ زایمان را پیشنهاد کند. زایمان زودرس قبل از حدود ۳۷ هفتگی، ممکن است خطر مرده‌زایی را کاهش دهد. زایمان طبیعی با القای زایمان توصیه می‌شود مگر اینکه دلایل دیگری وجود داشته باشد که نیاز به سزارین وجود داشته باشد.

بیشتر بخوانید: نشانه های درد واقعی زایمان چیست؟

کنترل بارداری در آینده

سابقه کلستاز بارداری ممکن است خطر بازگشت علائم را با داروهای ضد بارداری حاوی استروژن افزایش دهد، بنابراین روش‌های دیگر کنترل بارداری توصیه می‌شود که شامل داروهای ضد بارداری حاوی پروژسترون، دستگاه‌های داخل رحمی (IUD) یا روش‌های بازدارنده مانند کاندوم یا دیافراگم است.

شیوه زندگی و درمان های خانگی

درمان‌های خانگی ممکن است خارش ناشی از کلستاز بارداری را چندان کاهش ندهند، اما امتحان کردن آن‌ها ضرری ندارد:

• حمام خنک که ممکن است باعث کاهش شدت خارش شود.
• حمام، کرم یا لوسیون بلغور جو دوسر، که ممکن است پوست را تسکین دهد.
• قرار دادن یخ روی قسمتی از پوست که خارش دارد.
• ایمنی سایر درمان‌های جایگزین، تایید نشده است. همیشه قبل از امتحان یک درمان جایگزین با پزشک خود مشورت کنید.

  بیشتر بخوانید: کلسیم مورد نیاز در بارداری، چقدره؟

قرار ملاقات با پزشک

برای قرار ملاقات با پزشک، این موارد را در نظر بگیرید:

• فهرستی از علائمی که دارید تهیه کنید.
• فهرستی از داروها، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی و سایر مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید تهیه کنید. دوزها و دفعات مصرف آن‌ها را یادداشت کنید.
• در صورت امکان از یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید شما را همراهی کند.
• مواردی را که پزشک مطرح می‌کند، یادداشت کنید.
• فهرستی از سئوالاتی را که می‌خواهید بپرسید، بنویسید.

برخی از سئوالاتی که بهتر است بپرسید شامل موارد زیر است:

• چه عواملی باعث تشدید علائم می‌شود؟
• آیا وضعیت شما خفیف است، یا شدید؟
• کلستاز چگونه بر کودک تاثیر می‌گذارد؟
• بهترین اقدام چیست؟
• به چه نوع آزمایشاتی نیاز دارید؟
• آیا جایگزینی برای درمان پیشنهادی، وجود دارد؟
• آیا نیاز به زایمان زودرس هست؟

  بیشتر بخوانید: بیماریهای شایع در دوران بارداری، کدامند؟

خلاصه

کلستاز بارداری، یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری رخ می‌دهد و شایع‌ترین علائم آن خارش کف دست و کف پا است. به این دلیل که کلستاز می‌تواند عوارضی بر نوزاد داشته باشد، بهتر است حتما درباره علائم آن با پزشک مشورت کنید. برخی درمان‌های خانگی مثل قرار دادن یخ روی محل خارش، یا حمام خنک می‌تواند علائم را کاهش دهد.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان مراجعه کنید.