تغذیه با شیرمادر، افزایش اعتماد به نفس

ایسنا : متخصصان همواره بر تغذیه نوزادان و کودکان با شیرمادر تاکید کرده و تغذیه مصنوعی را برای هیچ شیرخواری توصیه نمی‌کنند؛ چرا که ثابت شده روش‌های نیمه مطلوب تغذیه با شیر مادر مسوول ۴/۱ میلیون مرگ‌های کودکان زیر پنج سال در کشورها و مناطق کم درآمد جهان است و برای این کودکان، حمایت از تغذیه با شیر مادر، از مهم‌ترین مداخلات حافظ زندگی است. با تغذیه انحصاری شیرخواران با شیرمادر و تداوم آن تا یک سالگی، می‌توان از ۱۳ درصد موارد مرگ کودکان زیر ۵ سال پیشگیری کرد. همچنین یک پنجم از مرگ‌های نوزادان را می‌توان با شروع زودرس تغذیه انحصاری با شیر مادر (طی ساعت اول تولد) پیشگیری کرد .

دکتر ناصر کلانتری، رییس انجمن علمی تغذیه با شیرمادر و متخصص کودکان، ‌تغذیه با شیر مادر را یکی از مهم‌ترین روش‌های تامین مناسب رشد و تکامل نوزاد عنوان کرد و در توضیح اهمیت تغذیه شیرخوار با شیرمادر، گفت: غذای نوزاد باید بتواند نیازهای انرژی، پروتئینی، چربی، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز وی را تامین کند .

وی با بیان اینکه شیرمادر تغذیه بهینه نوزاد و شیرخوار را تا ۶ ماه ابتدای زندگی تامین می‌کند، ادامه داد: انرژی که شیرمادر تامین می‌کند همان میزان انرژی است که نوزاد به آن نیاز دارد. همچنین پروتئین‌های موجود در شیرمادر بار اضافی بر روی کلیه‌ها ایجاد نمی‌کند؛ چرا که کلیه‌های کودکان معمولا از یک تا دو سالگی بر روی میزان پروتئین دریافتی رسیدگی ندارند .

دکتر کلانتری ادامه داد: از طرف دیگر حدود ۸۰ درصد پروتئین شیرمادر محلول در آب است که بسیار سهل الهضم بوده و مسایلی مانند سختی و ثقل پروتئین‌های دیگر را ندارد و بسیار سریع در معده هضم می‌شود .

وی در توضیح کربوهیدرات‌های موجود در شیرمادر و موثر بر رشد مغزی نوزاد، گفت: جسم سفید مغز عمدتا از گالاکتوز تشکیل شده است و میزانی از شیرمادر حاوی گالاکتوز است و هیچ شیری در جهان از این میزان گالاکتوز برخوردار نیست. گالاکتوز ماده اصلی تامین کننده جسم سفید مغز نوزاد است .

وی ادامه داد: همین میزان لاکتوز شیر مادر موجب جذب بهتر کلسیم و آهن در بدن نوزاد نیز می‌شود. همچنین بخشی از کربوهیدرات‌های شیرمادر، نوعی از کربوهیدرات‌های پیچیده هستند که با تامین محیطی اسیدی در روده کودک از رشد میکروب‌های اسهال‌زا جلوگیری می‌کند .

دکتر کلانتری، چربی شیرمادر را مهم‌ترین منبع تامین انرژی نوزاد عنوان کرد و گفت: اسیدهای آزاد موجود در چربی شیرمادر متناسب با نیاز کودک برای رشد مغزی است و غلاف میلین سلول‌های عصبی کودک را تشکیل می‌دهند. هرچه مساحت کلی مغز و چین و شکن‌های آن بیشتر باشد، توان آموزش پذیری و کسب مهارت هم افزایش می‌یابد و شیر مادر می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد .

این متخصص کودکان با اشاره به پایین بودن میزان آهن موجود در شیر مادر، گفت: اسیدهای چرب شیر مادر در جذب همین میزان کم آهن بسیار موثرند و به این ترتیب حدود ۸۰ درصد آهن شیرمادر جذب بدن نوزاد می شود. این در حالی است که معمولا ۵ تا ۲۰ درصد آهن موجود در مواد غذایی در بزرگسالان جذب می شود. از طرف دیگر اسیدهای چرب شیرمادر خاصیت ضد انگلی داشته و از رشد انگل‌های تک یاخته‌ای در روده کودک پیشگیری می‌کند .

رییس انجمن علمی تغذیه با شیرمادر، میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی در شیرمادر را متناسب با نیاز کودک عنوان کرد و گفت: این تناسب موجود سبب شده که ویتامین‌ها و املاح شیر مادر نیز بهترین جذب را در بدن نوزاد داشته باشند. این در حالی است که به دلیل شرایط زندگی، تغذیه، آلودگی هوا و عواملی از این قبیل، میزان ویتامین D و A موجود در شیرمادر در حد مرزی است و به منظور پیشگیری از احتمال کمبود آنها این ویتامین‌ها از ۱۵ روزگی نوزاد برای وی تجویز می‌شوند .

وی در ادامه در توضیح فواید شیر آغوز گفت: تقریبا آغوز از ۳۶ هفتگی حاملگی آغاز به ترشح می‌کند. جنبه غذایی آغوز چندان مطرح نیست بلکه ایمنی بخشی آن بسیار مهم است؛ چرا که بیشترین میزان ایمونوگلبولینی که مادر در طول زندگی کسب کرده در شیر آغوز موجود است و تضمین می‌کند که کودک بویژه کودکان نارس تا مدتی به انواع ویروس‌ها و میکروب‌ها مبتلا نشوند. همچنین آغوز می‌تواند از بیماری آنتروکولیت در نوزادان نارس پیشگیری کند. آنتروکولیت یک بیماری روده‌ای نوزادان نارس با تغذیه غیر شیر مادر است که معمولا کشنده است .

دکتر کلانتری، تغذیه با شیرمادر را ضامن بقای کودک، عنوان کرد و ادامه داد: شیر مادر تنها به عنوان منبع غذایی نوزاد مطرح نیست بلکه محیطی مغذی را نیز برای رشد کودک فراهم می‌کند. بر این اساس توصیه می‌شود از زمان تولد نوزاد، تماس پوست با پوست نوزاد با مادر حتی اگر مادر بیهوش باشد، برقرار شود. این امر نیز بخشی از فرایند تکامل کودک است .

رییس انجمن علمی تغذیه با شیرمادر گفت: به این ترتیب شیر مادر علاوه بر تامین غذای کودک، در حصول حس اعتماد به نفس، عزت نفس و حس توانمندی در نوزاد بسیار موثر است. بنابراین حتی اگر مادری قصد تغذیه کودک خود با شیر مصنوعی را دارد، لازم است تماس پوست با پوست نوزاد و مادر برقرار شود. این ارتباط تنگاتنگ میان مادر و نوزاد باید ادامه یابد و کودک حداقل تا یک سالگی شب‌ها با مادر بخوابد .