علائم کم شنوایی در کودکان، حتما بخوانید

جام جم آنلاین: یکی از عوامل مهم معلولیت و اختلال در ارتباطات اجتماعی، کاهش شنوایی است و تکلم ناقص می‌تواند از علائم نقص شنوایی پنهان در کودک سالم باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهند از هر ۱۰۰۰ کودک یک نفر با کاهش شنوایی حسی عصبی متولد می‌شود ولی کاهش شنوایی بیشتر در سنین بالا رخ می‌دهد به نحوی که حدود ۴ درصد افراد زیر ۴۵ سال دچار درجات متفاوتی از کاهش شنوایی هستند که با افزایش سن بیشتر می‌شود به طوری که شیوع آن در افراد بالای ۶۵ سال به ۳۰ درصد می‌رسد و در این حین ۴۲ درصد کودکان دچار کاهش شنوایی‌اند.

دکتر علی‌اصغر پیوندی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌افزاید: کودکی که دچار کم‌شنوایی می‌شود، به دنبال آن دچار کاهش رشد مغزی، مشکل در تکلم و متعاقب آن، عدم برقراری روابط مناسب اجتماعی می‌شود.

به گفته وی، یک سوم از علل کاهش شنوایی در کودکان به حوادث قبل یا هنگام زایمان برمی‌گردد که خود شامل ۴ بخش خفیف، متوسط، شدید و کری کامل است که شایع‌ترین علت کری متوسط تا شدید در اطفال، اختلال ژنتیکی (۵۰ درصد موارد)‌ و سپس مننژیت (۱۰ درصد موارد)‌ است.

این پزشک جراح و متخصص کاهش شنوایی را به 2 دسته انتقالی و حسی عصبی تقسیم می‌کند و در ادامه اظهار می‌کند: در کاهش شنوایی انتقالی، اشکال در مجرای گوش، در پرده گوش، استخوانچه‌ها و دریچه بیضی است ولی در کاهش شنوایی حسی عصبی، اشکال در گوش داخلی، حلزون و عصب شنوایی انتقالی است، ولی شایع‌ترین علت کاهش شنوایی انتقالی در اطفال اوتیت میانی یا همان (التهاب گوش میانی)‌ است که با درمان مناسب اکثرا گذرا و موقتی است.

کاهش شنوایی حسی - عصبی در اطفال

این بیماری نادرتر از نوع انتقالی است و به دوران حاملگی، وضعیت زایمان و بیماری‌های دوران نوزادی ارتباط دارد و معمولا دوطرفه است و تشخیص زودهنگام آن از نظر مشکلات گفتاری اهمیت فراوان دارد.

دکتر پیوندی با بیان این مطلب، علل کاهش شنوایی حسی عصبی در اطفال را ناشی از کری ارثی به‌تنهایی یا همراه با ناهنجاری دیگر، کری مادرزادی، کری ناشی از ضربه (صدمات هنگام تولد)‌، عفونت‌ها و کم‌کاری غدد تیروئید ذکر می‌کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه، فعالیت‌هایی را که کودک مطابق با سن، توانایی انجام آن را دارد، این گونه بیان می‌کند:

2 ماهگی: به صدا گوش می‌دهد، خنده اجتماعی می‌کند.

۴ ماهگی: به صدای خشن و آرام پاسخ متفاوت می‌دهد و به تحریکات مختلف با صدا پاسخ می‌دهد و از جیغ کشیدن لذت می‌برد.

8 ماهگی: با صدا کردن اسمش، فعالیت خود را متوقف و صداها را تقلید می‌کند.

۱۰ ماهگی: با دقت، حرکات مختلف را تقلید و اولین کلمات را ادا می‌کند.

12 ماهگی: با حرکات به تقاضاهای مختلف پاسخ می‌دهد و افراد خانواده را با نام می‌شناسد.

دکتر پیوندی متذکر می‌شود؛ اگر کودک در ۲ سالگی قادر به تکلم نباشد، در ۳ سالگی تکلم نامفهوم و یا قادر به بیان جملات ساده نباشد، در ۵ سالگی قادر به ساختن جملات صحیح و روان نبوده و هنگام صحبت کردن دستپاچه و مضطرب ‌شود و خیلی آرام یا بلند صحبت کند، نیاز به بررسی و معاینه از سوی پزشک دارد.

بیماری‌های شنوایی

ارزیابی شنوایی باید از هنگام تولد آغاز شود و تمامی اطفالی که در معرض خطر هستند، باید ارزیابی شوند؛ چراکه در برخی از اطفال، کاهش شنوایی با تاخیر آغاز می‌شود. بنابراین ارزیابی دوره‌‌ای تا 3 ماهگی و هر 6 ماه یک بار باید انجام شود، چون این زمان دوره‌ای حساس برای تکامل زبان است، به همین دلیل 4 عمل تست OAE و ABR ، برنامه‌هایی به منظور درک شنوایی، ادامه ارزیابی‌ها به منظور تشخیص کاهش شنوایی تاخیری و گرفتن شرح حال از فردی که مراقب کودک است، به منظور تشخیص علائمی از کاهش شنوایی در دوران مهدکودک، آمادگی، پیش دبستانی و دبستان و حتی تا 16 سالگی ارزیابی شنوایی مفید است و در این سن می‌توان با تست PTA بیماریابی انجام داد.

درمان و پیشگیری

جلوگیری از ازدواج‌های فامیلی در افراد «کر» مادرزاد، دقت در تجویز داروهای سمی برای گوش، ابتلا به سرخجه در سه ماهه اول حاملگی که اگر محرز باشد سقط جنین ضرورت دارد، از مواردی است که باید آنها را رعایت کرد. دکتر پیوندی با اشاره به این مطالب، خاطرنشان می‌کند: زوجینی که دچار عدم تجانس خون هستند نیز باید قبل از زایمان، و در صورت لزوم نسبت به تعویض خون خود اقدام کنند.

وی می‌افزاید: می‌توان با تشخیص به موقع و با تجویز سمعک قبل از سن تکلم، آموزش خانواده بیمار، آموزش لب‌خوانی، گفتاردرمانی و آموزش در مدارس استثنایی، بعد از مدتی کودک را به مدارس معمولی معرفی کرد.

توصیه پزشکی

این متخصص گوش و حلق و بینی در پایان یادآور می‌شود: شایع‌ترین علت کری شدید حسی عصبی یک طرفه در اطفال بیماری «اوریون» است و مننژیت باکتریال دومین علت شناخته شده کری حسی عصبی است و تجویز دگزامتازون در این بیماران، به میزان زیادی از کاهش شنوایی می‌کاهد و همچنین مخملک نیز می‌تواند ضایعاتی در گوش درونی ایجاد کند.