علت دیر راه افتادن کودک

تاخیر در تکامل سیستم عصبی حرکتی، اختلال در یادگیری به دلیل تاخیر در بقیه موارد تکامل (مثلا کودک در تمام مراحل زندگی تاخیر داشته است، دیر توانسته گردن خود را نگه دارد، دیر نشسته و دیر شروع به چهاردست وپا رفتن کرده است)؛ در این کودکان که تاخیر در بقیه موارد تکاملی داشته اند، دیر راه افتادن دور از انتظار نیست اما درصورتی که این مشکل زمینه ژنتیک نداشته باشد و بیماری خاصی باعث آن نباشد، معمولا با کاردرمانی و کمی کمک میتوان به بهبود این روند کمک کرد.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
در طول اولین سال زندگی، کودک شما مشغول تقویت عضلات تمام بدن و کار روی هماهنگی آنهاست. او ابتدا نشستن، غلت خوردن و چهار دست‌وپا رفتن را یاد می‌گیرد و بعد به‌ مرور مراحل راه رفتن را طی خواهد کرد.
در این مطلب می‌توانید با زمان و سن راه افتادن کودک، مراحل یاد گرفتن راه رفتن، راهکارهایی برای کمک به راه افتادن کودک، خرید روروئک ، واکرها و کفش کودک، دیر راه رفتن کودک و مراحل بعد از راه افتادن کودکان شیرخوار آشنا شوید.

زمان و سن راه افتادن کودک
بیشتر کودکان اولین قدم‌های خود را بین ۹ تا ۱۲ ماهگی برمی‌ دارند و وقتی ۱۴ یا ۱۵ ماهه شوند دیگر به خوبی راه می‌روند. اما اگر کودک شما کمی دیرتر شروع به راه رفتن کرد نیز نگران نشوید، زیرا برخی از کودکانِ کاملاً نرمال و طبیعی تا ۱۶ یا ۱۷ ماهگی راه نمی‌روند.
کوک شما در طول اولین سال زندگی‌اش مشغول تقویت عضلات تمام بدن و کار روی هماهنگی آنها خواهد بود. به این ترتیب که او ابتدا نشستن، غلت زدن و چهار دست‌وپا رفتن را یاد می‌گیرد و بعد در حدود ۹ ماهگی به سمت بالا کشیدن خود و ایستادن حرکت می‌کند.
پس از آن،‌ تنها چیزی که باقی مانده است به دست آوردن اعتمادبه‌نفس و کسب تعادل است. کودک یک روز با تکیه به مبل می‌ایستد و شاید هم با گرفتن دست به آن راه می‌رود و روز بعد با تردید و با قدم‌های لرزان به سوی آغوش شما می‌آید.
بعد از آن پیشرفت او دیگر شروع شده است و خیلی زود دوره کودکی را پشت سر می‌گذارد. اولین قدم‌های کودکتان اولین حرکت عمدهٔ او به سمت استقلال خواهد بود.

روند و مراحل یادگیری راه رفتن در کودک
پاهای نوزاد برای نگه داشتن وزنش قوی نیستند اما اگر نوزادتان را از زیر بغلش نگه دارید، او پاهایش را آویزان می‌کند و با کف پایش به سطح زمین فشار می‌آورد، تقریباً طوری که انگار راه می‌رود.
این یک واکنش رفلکسی و خودکار است و او این کار را فقط تا چند ماه انجام می‌دهد. پس از چند ماه اول تولد، مراحل راه رفتن کودک تقریباً به شکل زیر است:

حدود شش ماهگی
وقتی کودک شش ماهه می‌شود، اگر بگذارید پاهایش را روی ران‌های شما بگذارد، به بالا و پایین ورجه‌ورجه می‌کند. این بالا و پایین پریدن‌ها تا چند ماه آینده فعالیت مورد علاقه او خواهد بود و در همین حین که غلت خوردن، نشستن و چهار دست‌وپا رفتن را می‌آموزد عضلات بیشتری در پای او ایجاد می‌شود.

حدود ۹ تا ۱۰ ماهگی
در حدود ۹ ماهگی کودک احتمالاً به‌ تدریج سعی می‌کند با گرفتن دستش به مبلمان، خودش را به حالت ایستاده دربیاورد، بنابراین اطمینان حاصل کنید که هر وسیله‌ای که در مسیرش است برای تکیه دادن او به اندازه ‌کافی محکم است.
اگر شما کودک را با تکیه به مبل به حالت ایستاده دربیاورید، ‌محکم به آن می‌چسبد. در حدود ۹ تا ۱۰ ماهگی نیز کم‌کم یاد می‌گیرد چطور زانوهایش را خم کند و از حالت ایستاده به حالت نشسته دربیاید که این کار سخت‌تر از آن چیزی است که شما فکر می‌کنید.

حدود ۱۲ ماهگی
پس از مهارت پیدا کردن در ایستادن،‌ در حدود ۱۲ ماهگی کودک شروع به راه رفتن با تکیه به وسایل خانه می‌کند و حتی ممکن است بتواند مبلمان را رها کند و بدون تکیه بایستد. در حدود همین سن،‌ کودک احتمالاً می‌تواند خود را خم کند و چمباتمه بزند.
وقتی قادر به این کار شد، ممکن است بتواند از حالت ایستاده خم شود و یک اسباب‌بازی را بردارد یا وقتی در حالت راه رفتن نگه داشته شده است چند قدم بردارد.
حتی ممکن است درحالی‌که دست شما را گرفته است راه برود، اما احتمالاً تا حداقل چند هفته دیگر اولین قدم‌های مستقل خود را برنخواهد داشت. بیشتر کودکان آن قدم‌های اول را روی سرپنجه‌ها و با پاهای رو به بیرون برمی‌دارند.
در ۱۲ ماهگی، بسیاری از کودکان به تنهایی و هرچند به شکل متزلزل راه می‌روند. اگر کودک شما هنوز راه رفتن با دست گرفتن به وسایل را متوقف نکرده،‌ تنها به این معناست که یادگیری راه رفتن به شکل مستقل برای او کمی بیشتر طول می‌کشد.

کمک به راه افتادن کودک
در حینی که کودک یاد می‌گیرد خودش را بالا بکشد و در حالت ایستاده قرار بگیرد ممکن است دیگر نداند که چطور به حالت نشسته برگردد.
اگر کودک در این وضعیت گیر افتاد و گریه کرد، بهتر است فوراً او را برندارید و بنشانید. بلکه به او نشان دهید که چطور زانوهایش را خم کند تا بتواند بدون اینکه روی زمین بیفتد بنشیند و اجازه دهید خودش سعی کند این کار را انجام دهد.
شما می‌توانید با ایستادن جلوی کودکتان یا زانو زدن و باز کردن دست‌هایتان او را تشویق به حرکت به سمت خودتان کنید یا می‌توانید هر دو دستش را بگیرید و به سمت خودتان راه ببرید.
همچنین کودک احتمالاً از کامیون یا اسباب‌بازی هل دادنی که بتواند هنگام راه رفتن به آنها تکیه کند لذت خواهد برد. بهتر است اسباب‌بازی‌هایی بخرید که محکم هستند و تکیه‌گاه عریضی دارند.
همیشه اطمینان حاصل کنید که کودکتان فضای ایمن و نرمی دارد که در آن مهارت‌های جدیدش را تمرین کند. دستورالعمل‌های استاندارد ایمن‌سازی محیط برای حضور کودک را دنبال کنید و هرگز کودکتان را بدون نظارت و مراقب ترک نکنید.

خرید روروئک و کفش کودک
برای استفاده و خرید وسایلی مثل انواع واکر و روروئک یا کفش کودک به نکات مهم زیر توجه کنید:

واکر و روروئک
کارشناسان به شدت و کاملاً با استفاده از واکر و روروئک‌های کودک مخالفت می‌کنند.
از آنجا که این وسایل حرکت و جابه‌جایی را برای کودک آسان می‌کند می‌توانند از شکل‌گیری صحیح عضلات فوقانی پای کودک جلوگیری کند و چون این واکرها دسترسی کودک به هر چیز خطرناکی مثل وسایل داغ و سموم را نیز ممکن و آسان می‌کند، استفاده از آنها اصلاً ایمن نیست.

کفش
تا زمانی که کودک به طور منظم در بیرون از خانه یا روی سطوح زبر یا سفت راه نمی‌رود لازم نیست برای او کفش بخرید ، زیرا پابرهنه بودن به بهبود تعادل و هماهنگی بدن او کمک خواهد کرد.

تأخیر در راه رفتن کودک
گاهی کودک به وقت بیشتری برای یادگیری راه رفتن نیاز دارد، پس نگران نشوید. اما اگر کودک در ۱۲ ماهگی نمی‌تواند با تکیه بایستد،‌ در ۱۸ ماهگی نمی‌تواند راه برود یا در دو سالگی قادر به راه رفتن به شکل باثباتی نیست، لازم است این موضوع را با پزشکش مطرح کنید.
به خاطر داشته باشید که کودکان طبق جدول‌های زمانی مختلفی رشد می‌کنند و کودکان زودرس نیز دیرتر از دیگر کودکان هم‌سن‌ خود به این نقطه عطف و دیگر نقاط عطف رشد می‌رسند.
پس اگر کودک شما زودرس بود،‌ لازم است نقاط عطف او را بر مبنای موعد مقرر زایمان یعنی ۹ ماهگی حساب کنید که متخصصان اطفال آن را سن تطبیقی کودک می‌نامند.

مراحل بعد از راه افتادن کودک
پس از برداشتن قدم‌های اول،‌ کودک شما شروع به کسب مهارت در حرکات ظریف‌تر خواهد کرد که شامل موارد زیر خواهد بود:

ایستادن
در ۱۴ ماهگی کودک نوپای شما می‌تواند به تنهایی بایستد. او احتمالاً می‌تواند چمباتمه بزند و بعد دوباره بایستد و حتی ممکن است روی راه رفتن به سمت عقب کار کند.

راه رفتن با ثبات بیشتر
در ۱۵ ماهگی کودک ممکن است در راه رفتن کاملاً مهارت پیدا کرده باشد. او ممکن است در حین تاتی‌تاتی‌اش از کشیدن و هل دادن اسباب‌بازی‌ها هم لذت ببرد.
در این مرحله، هنگام راه رفتن پاهای کودک کاملاً از هم فاصله دارد و رو به بیرون است که کاملاً طبیعی است و به حفظ ثبات او کمک می‌کند.

پله‌ها
در حدود ۱۶ ماهگی کودک شما به بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها علاقه‌مند می‌شود، هرچند که احتمالاً تا تولد دو سالگی‌اش نمی‌تواند بدون کمک شما در این کار موفق شود.

بالا رفتن و لگد زدن
به احتمال زیاد کودک تا ۱۸ ماهگی در راه رفتن کاملاً مهارت پیدا می‌کند و ممکن است دوست داشته باشد که از تمام مبل‌ها و وسایل بالا برود و احتمالاً می‌تواند از پله‌ها بالا هم برود، اما هنوز و تا چند ماه دیگر برای پایین آمدن از پله‌ها به کمک شما نیاز دارد.
او ممکن است سعی کند به یک توپ ضربه بزند و احتمالاً دوست دارد با موسیقی برقصد.

پریدن
در ۲۵ تا ۲۶ ماهگی،‌ قدم‌های کودک شما یکنواخت‌تر شده و مثل بزرگسالان در حرکت صحیح کف پا از پاشنه به انگشتان مهارت دارد. او همچنین در پریدن نیز مهارت بیشتری پیدا می‌کند.
با فرا رسیدن سومین سالگرد تولد کودکتان، بسیاری از حرکات اصلی برای او غریزی و ملکه ذهنش شده است. او می‌تواند با گذاشتن یک پا روی هر پله از آنها بالا و پایین برود. کودک دیگر نیازی ندارد که تمام انرژی‌اش را روی راه رفتن، ایستادن، ‌دویدن یا پریدن بگذارد، هرچند برخی حرکات مثل ایستادن روی پنجه پا یا ایستادن روی یک پا ممکن است هنوز نیازمند تمرکز و تلاشش باشد.