همزاد پنداری در کودکان، خواندن کتاب های طنز

کودکان از خواندن کتاب‌های طنزآمیز لذت می‌برند چرا که با شخصیت‌های اصلی این‌گونه داستان‌ها همذات‌پنداری کرده و در جست‌وجوی فضایی برای شادی و شیطنت هستند.

همذات پنداری کودکان با کتاب‌های طنز

همه چیز از سال ۱۳۷۹ آغاز شد. " نیکولا کوچولو"، نخستین کسی بود که کودک و نوجوان ایرانی را به خنده ای از ته دل دعوت کرد. مجموعه ای ۱۰جلدی که به همت کتاب های کیمیا ( واحد کودک و نوجوان انتشارات هرمس) منتشر شده بود و به ماجراهای پسری لاغر و دوست داشتنی به نام نیکولا در دهه ۶۰ و ۷۰ فرانسه می پرداخت. پس از آن مجموعه هفت جلدی مانولیتو، نوشته الویرا لیندو با ترجمه فرزانه مهری، از سوی نشر آفرینگان منتشر شد و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت. مجموعه ای که برخلاف نیکولا، به محیط مدرسه محدود نمی شد و به ارتباطات میان مانولیتو با خانواده،دوستان و هم محله ای هایش توجه می کرد.

رامونا یکی دیگر از شخصیت های دوست داشتنی مجموعه های طنز است. دختر شیطانی که از در و دیوار بالا می رود .مجموعه ای که خواندنش هم برای بچه ها جالب و جذاب است و هم خاطرات شیرین کودکی را در ذهن پدر و مادرها زنده می کند. اما چه چیز موجب جذابیت این مجموعه های طنز می شود و سهم ناشران در انتشار این گونه کتاب های سریالی چقدر است؟

شهرام اقبال زاده، دلیل موفقیت این گونه مجموعه ها را این گونه ارزیابی می کند: کودکان و نوجوانان به خواندن طنز احتیاج دارند، چون طنز یک حالت دوگانه دارد به این معنی که رویه آشکار آن بچه‌ها را می‌خنداند و لایه زیرین، آنها را به تفکر وامی دارد و این همان چیزی است که در آثار نویسندگان ایرانی، چندان به چشم نمی خورد. اگرچه کسانی چون هوشنگ مرادی کرمانی، طاهره ایبد، مژگان کلهر، فرهاد حسن زاده و... کارهای خوبی در این زمینه انجام داده اند.

او بر این باور است که کودکان با این گونه آثار، همذات پنداری می کنند و این یکی دیگر از دلایل محبوبیت این گونه کتاب هاست. به همین خاطر است که کودکان شعرهای سیلوراستاین یا کتاب های رولد دال را دوست دارند و از خواندنش لذت می برند چون در جست و جوی فضایی برای شادی و شیطنت هستند.

فریده خلعتبری، مدیر انتشارات شباویز نیز به اهمیت مجموعه های طنز اشاره کرده و می‌افزاید: اگرچه انتشار مجموعه های طنزآمیز از جمله مواردی است که باید به آن پرداخته شود اما ناشران نمی‌توانند به طور تخصصی کار کنند و همه فعالیت خود را بر یک موضوع واحد متمرکزکنند .

وی در پاسخ به این که علت استقبال از مجموعه های طنز، چیست، می گوید: هیچ کار میدانی در این زمینه انجام نشده و آمار درست و دقیقی وجود ندارد اما قدر مسلم استقبال از ترجمه هم در میان مخاطبان و هم ناشران بیشتر است. چرا که می توان در یک جدال نابرابر بین تالیف و ترجمه، بهترین آثار خارجی را انتخاب و به فارسی ترجمه کرد.از سوی دیگر ما چندان پایبند به کپی رایت نیستیم و با هزینه کمتر می توانیم آنچه می خواهیم را منتشر کنیم.

خلعتبری بر این باور است که طنز، لایه های گوناگونی را دربرمی گیرد و همه می توانند از خواندن کتاب های طنزآمیز لذت ببرند.او فکر می کند: مسئولان فرهنگی و مردم آن گونه که باید و شاید به کتاب های تالیفی اهمیت نمی دهند چرا که در انتشار این گونه کتاب ها با شناخت مخاطب، حق و حقوق نویسنده و تصویرگر و ...رو به رو هستیم؛ در صورتی که این مشکلات در ارتباط با کتاب های ترجمه به حداقل می رسد.