علت بد اخلاقی در کودکان، ناشی از چیست؟

میگنا: کج‌خلقی یا نحسی‌ کودک، شامل دور‌ه‌هایی از رفتارهای ناخوشایند و قهرکردن یا فوران‌های عاطفی به‌صورت گریه و داد و بیداد است. این حمله‌ها معمولا در واکنش به برآورده نشدن نیازها یا امیال کودک بروز می‌کند...

کج‌خلقی‌ها اغلب در کودکانی مشاهده می‌شود که هنوز در حال یادگیری چگونگی بیان نیازها و خواسته‌هایشان با کلمات هستند. این کج‌خلقی‌ها از حدود ۵/۱سالگی تا ۴سالگی یعنی زمانی که بخشی از مغز که مسوول کنترل عواطف است هنوز در حال رشد است بیشتر بروز می‌کند.


این کج‌خلقی‌ها یا رفتارهای تخلیه ناگهانی عواطف در دوره ابتدایی رشد کودک طبیعی محسوب می‌شود. هنگامی که کودکان حس می‌کنند موجوداتی جدا از والدینشان هستند، گرایشی طبیعی به تاکید بر استقلالشان پیدا می‌کنند. این تمایل برای کنترل محیط، اغلب خود را به‌صورت مخالفت با دستورهای والدین و کج‌خلقی بروز می‌دهد. این حقیقت که کودک هنوز واژگان لازم را برای بیان احساساتش نمی‌داند، وضعیت را بدتر می‌کند. کج‌خلقی‌ها معمولا از حدود 18-12 ماهگی آغاز می‌‌شود. کج‌خلقی کودک در سنین 2 تا 3 سالگی بدتر می‌شود، بعد به سرعت تا 4 سالگی کاهش پیدا می‌کند و پس از 4 سالگی به ندرت این کج‌خلقی‌ها دوباره بروز می‌کنند. خستگی، گرسنگی یا بیماری ممکن است باعث شود دوره‌های کج‌خلقی کودک بیشتر و شدیدتر شوند.


چطور با کودک کج‌خلق برخورد کنیم؟

مهم‌ترین نکته این است که آرامش?تان را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که کج‌خلقی او،‌ طبیعی است و شما در ایجاد آن مقصر نیستید. مشکل این نیست که پدر یا مادر بدی هستید یا پسر یا دخترتان مشکلی دارد. فریاد کشیدن یا کتک‌زدن کودک، فقط باعث بدتر شدن وضعیت می‌شود. واکنشی توام با آرامش و ایجاد جوی آرام بدون اینکه در مقابل کودک «وا بدهید» یا قواعدی را که برایش تعیین کرده‌اید، زیر پا بگذارید، استرس‌ها را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود هم شما و هم فرزندتان احساس بهتری داشته باشید.

می‌توانید خیلی ملایم، توجه کودک را به چیز دیگری جلب کنید و او را به انجام فعالیت‌هایی وادارید که از آنها لذت می‌برد یا سعی کنید او را بخندانید. اگر کج‌خلقی کودک بیرون از خانه بروز کرد، او را به جای آرامی مثل داخل اتومبیل یا دستشویی ببرید و در آنجا مراقبش باشید تا نحسی‌کردنش به پایان برسد.

نحسی‌کردن کودک رفتاری برای جلب توجه است، بنابراین یک راهبرد در مواجهه با کج‌خلقی، این است که این رفتارش را نادیده بگیرید. اگر کودک در وضعیت ایمنی قرار دارد و کار خطرناکی انجام نمی‌دهد، بردن او به اتاقی دیگر ممکن است باعث پایان کج‌خلقی‌اش شود زیرا دیگر کسی نیست که نمایش او را تماشا کند. چنانچه کودک به سروصدا و نحسی کردن ادامه داد، به واکنش نشان ندادن و صحبت نکردن با او ادامه دهید تا رفتارش متوقف شود. بعد به آرامی موضوع را برایش توضیح دهید و جایگزین‌هایی به او ارائه دهید بدون اینکه در مقابل خواسته‌اش تسلیم شوید.


پیشگیری از کج‌خلقی کودک

روال منظمی برای غذا خوردن و خوابیدن کودک ایجاد کنید. حتی اگر کودک میلی به خوابیدن ندارد، باید هر روز مدتی در آرامش و سکوت بگذراند. می‌توانید هر روز 15 تا 20 دقیقه او را بخوابانید و در کنارش دراز بکشید و برایش داستان بخوانید تا از بروز کج‌خلقی جلوگیری شود.

• روش‌های دیگری برای جلوگیری از حمله‌های کج‌خلقی:

هنگامی که از کودک می‌خواهید کاری انجام دهد، از لحنی ملایم و شاد استفاده کنید. لحنتان باید طوری باشد که گویی او را به انجام کار دعوت می‌کنید، نه اینکه حس کند به او دستور می‌دهید. می‌توانید بگویید: «اگر دستکش‌ها و کلاهت را بپوشی، می‌تونیم بریم بیرون بازی کنیم.»

بر سر چیزهای جزئی مانند اینکه کودک کدام کفش را بپوشد، با او جروبحث نکنید اما مساله ایمنی کودک را در نظر بگیرید؛ مثلا در مورد دست نزدن به اجاق داغ، بستن کمربند ایمنی و بازی نکردن در وسط خیابان کوتاه نیایید. توجه داشته باشید که کودک، ممکن است به همه چیز «نه» بگوید، اما باید فقط تنها در مواردی که ضروری است، به کودک «نه» بگویید.

هر زمانی که امکان دارد، حق چند انتخاب را به کودک بدهید. مثلا اجازه دهید لباسی که خودش می‌خواهد، بپوشد یا داستانی که دوست دارد، برایش بخوانید. کودکی که احساس کند در زمینه‌های بسیاری استقلال دارد، با احتمال بیشتری هنگام ضرورت از قواعد پیروی خواهد کرد. چیزی به او پیشنهاد نکنید که امکان دسترسی به آن وجود نداشته باشد.


چه زمانی باید کمک بخواهید؟

اگر کج‌خلقی کودک با افزایش سن بدتر می‌شود و قادر به کنترل آن نیستید، بهتر است از متخصصان کمک بخواهید. اگر خودتان در مواجهه با این کج‌خلقی‌ها عصبانی می‌شوید و داد و بیداد راه می‌اندازید، یا اگر نگران هستید در واکنش به رفتار کودک، دست به تنبیه بدنی بزنید، بهتر است با کارشناسان بهداشت روانی مشاوره کنید. آکادمی متخصصان اطفال آمریکا در این موارد توصیه می‌کند از پزشک خانوادگی یا متخصص اطفال‌ کمک بخواهید:

• اگر کج‌خلقی و نحسی کودک پس از ۴ سالگی ادامه پیدا کرد.

• کودک هنگام این دوره‌های کج‌خلقی خودش یا دیگران را زخمی یا اسباب و اثاثیه را خراب می‌کند.

• کودک‌ در این دوره‌ها نفسش را حبس و به‌خصوص اگر غش می‌کند.

• کودک‌ دچار کابوس‌ می‌شود، در روند آموزش توالت به عقب بازگشته، سردرد، شکم‌درد، یا اضطراب دارد و از خوردن غذا یا رفتن به تختخواب اجتناب می‌کند یا همیشه می‌خواهد با شما باشد.