آقای کلاه قرمزی، چگونه سوپراستار شد؟

شاید حالا دیگر بتوان آن‌ها را زوج‌ بی‌رقیب سینما و تلویزیون ایران دانست. آشنایی و دوستی که سال ۱۳۵۰ آغاز شد. از آن زمان به بعد گویا حضورشان در سینما و تلویزیون بدجوری با هم گره خورده است. حمید جبلی که بدون شک عروسک‌های کلاه قرمزی و پسرخاله بدون صدای او هیچ نوستالژی ندارند و ایرج طهماسب هم بعد از این همه سال دیگر می‌تواند نامش را به «آقای مُرجی» تغییر دهد!

مدرسه موش‌ها

آشنایی حمید جبلی و ایرج طهماسب داستان جالبی دارد. جبلی در این‌باره گفته است: «در سال ۱۳۵۰ کلاس‌های تئاتر و فیلمسازی کانون پرورش فکری کودکان راه افتاد. من و طهماسب و خانم معتمدآریا به همراه عده زیادی از دوستان مثل آقایان اسعدیان، طالبی، علیقلی، حسندوست و دیگران در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کردیم».

در آن سال‌ها، کسی هنوز جبلی و طهماسب را نمی‌شناخت. سال‌های جنگ تحمیلی، مدرسه‌ها به قول معروف تق و لق بودند و تلویزیون طرح ساخت «مدرسه موش‌ها» را به مرضیه برومند داد تا یکی از پرمخاطب‌ترین و جذاب‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی کودک و نوجوان ساخته شود. در این سریال و سپس در فیلم سینمایی «شهر موش‌ها»، جبلی صداپیشگی «کپل» و طهماسب صداپیشگی «دُم باریک» را برعهده داشتند، اما بازهم هنوز کسی به آن‌ها زوج نمی‌گفت. آنها تازه ۲۲- ۲۳ ساله بودند!

پس از آن تا ۱۰ سال، هر دو در مجموعه‌های تلویزیونی، سینمایی و یا تئاتر‌های مختلفی به عنوان بازیگر، عروسک‌گردان، نویسنده یا کارگردان فعالیت می‌کردند تا اینکه در سال ۱۳۷۲ مجموعه تلویزیونی «صندوق پست» توانست کم‌کم نام زوج جبلی و طهماسب را سر زبان‌ها بیاندازد. در این مجموعه عروسک محبوب کلاه قرمزی متولد شد و جبلی و طهماسب در اواسط دهه سوم زندگی خود با تحولی بزرگ در مسیر کاری‌شان مواجه شدند.

کلاه قرمزی

شاید کمتر کسی درباره‌ی «صندوق پست» شنیده باشد. جبلی سال ۸۴ درباره‌ی تولد کلاه قرمزی گفته بود: «همه‌چیز برمی‌گردد به مجموعه صندوق پست که با همکاری ایرج طهماسب کار می‌کردیم و برای اینکه برنامه فقط به خواندن نامه اختصاص پیدا نکند، هربار یک عروسک را به عنوان میهمان دعوت می‌کردیم، تا جاییکه حتی عروسک‌های آرشیو صدا و سیما هم تمام شد. آن زمان از میان عروسک‌های کهنه و زشتی که دیگر قابلیت استفاده نداشتند، عروسک یک حیوان را پیدا کردیم که با تلاش خانم محبوب بازسازی شد. بعدا وقتی این عروسک را دیدم، با توجه به قیافه زشت و بد ترکیب این عروسک احساس کردم که نباید صدای جالبی هم داشته باشد. برنامه اول که با حضور کلاه قرمزی ضبط شد، همه گفتند که کار موفقی است، هرچند که نباید فراموش کنیم که کلاه قرمزی اساسا عروسک پررویی است و آخر سر هم به اصرار خودش ماند!»

پس از آن، ایرج طهماسب و حمید جبلی پای کلاه قرمزی و پسر خاله را به سینما هم باز کردند و یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمایی پس از انقلاب ساخته شد. استقبال مخاطبان و نوستالژی این دو عروسک موجب شد، زوج طهماسب و جبلی خیلی زود سر زبان‌ها بیفتند. طی ۱۹ سال مجموعه‌های تلویزیونی «کلاه قرمزی و جغجغه و فرفره»، «کلاه قرمزی ۲»، «ژولی پولی و گلابی»، «کلاه قرمزی در فرنگ»، «کلاه قرمزی ۸۸، ۹۰ و ۹۱» و فیلم‌های سینمایی «کلاه قرمزی و پسرخاله»، «کلاه قرمزی و سرو ناز» و «کلاه قرمزی و بچه ننه» توسط این دو ساخته و عروسک‌های محبوب کلاه قرمزی به قدرتمندترین برند کودک و نوجوانان در حوزه سینما و تلویزیون تبدیل شود.

اگرچه ایرج طهماسب و حمید جبلی در فیلم‌های سینمایی مانند «زیر درخت هلو»، «رفیق بد»، «دختر شیرینی‌فروش»، «یکی بود یکی نبود» و ... با هم کار کردند، اما هیچ کدام از ‌آن فیلم‌ها نتوانست از زیر سایه سنگین نگاه مخاطبان به کلاه قرمزی خارج شوند.

کلاه قرمزی

حالا پس از چهار دهه، باید دیگر زوج حمید جبلی و ایرج طهماسب را موفق‌ترین زوج تصویری سال‌های پس از انقلاب دانست که راه جلب رضایت کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان را با عروسک خارق‌العاده‌شان یافته‌اند.

اکنون اگر ایرج طهماسب حتی یک فیلم جدی و رئال هم بازی کند، در ته ذهن خیلی از مخاطبانش، «آقای مُرجی» است. حمید جبلی هم آنقدر جای کلاه قرمزی و پسرخاله صحبت کرده که شاید خیلی‌ها یادشان نیاید اوست که به این دو عروسک، صدای منحصر به فردشان را داده است، مانند آن پسرک کوچکی که روی صندلی پشتی‌ام در سینما نشسته و وقتی جبلی در نقش قاضی دادگاه در «کلاه قرمزی و بچه ننه» وارد صحنه می‌شود و صحبت می‌کند، با ذوق زدگی به مادرش می‌گوید «مامان ببین! صداشو شبیه کلاه قرمزی کرده»!